چارچوب نظری و پیشینه پژوهش استرس شغلی

استرس شغلي را مي‌توان جمع شدن عامل‌هاي استرس زا در وضعيت‌هاي مرتبط با شغل دانست كه بيشتر افراد نسبت به استرس زا بودن آن اتفاق نظر دارند. همچنين استرس شغلي به عنوان كنش متقابل بين شرايط كار و ويژگي‌هاي فردي شاغل، ميزان بيش از حد خواست‌هاي محيط كار و در نتيجه فشار‌هاي مرتبط با آن است كه فرد بتواند از عهده آنها برآيد (راندال و تماير 1377، 36-38).

شناخت عوامل استرس زای شغلی، مورد توجه بسیاری از محققان علوم اجتماعی، روان شناسی و رفتار سازمانی قرار گرفته است. بررسی عوامل یا محرک های استرس زای شغلی، از دیدگاه های نظری مختلف به دو منبع و عامل اساسی ماکرواسترسورها (عوامل استرس زای سازمانی) و میکرواسترسورها (عوامل استرس زای فردی) محدود شده است. میکرواسترسورها به عوامل فردی، گروهی و فیزیکی مربوط به ماهیت شغل یا وظیفه (مانند ابزار و امکانات، حجم و حساسیت کار) وابسته اند وارتباط زیادی با پیامدهای منفی جسمانی، عاطفی، رفتاری، شناختی و سازمانی دارند و این عوامل مانند حجم و کمیت کار، ابهام و تضاد نقش، حساسیت و کیفیت کار، فشار زمان و تکنولوژی شغل در کنار سایر ویژگی های فردی مانند وضعیت تاهل، سن، تجربه، جنس، وضعیت رفاهی و غیره ارتباط زیادی با کاهش عملکرد و رضایت مندی، افزایش اضطراب و افسردگی، تحلیل و خستگی و سایر اختلالات روان تنی نشان داده اند(دموری،1372)

فهرست مطالب

1-2-2 مقدمه 8
2-2-2 تعريف استرس 9
3-2-2 مدل های استرس 10
3-3-2-2 مدل تاثیر متقابل یا تعاملی (لازاروس1 1966) 13
شکل (4-2) مدل تاثیر متقابل 14
ارزیابی توسط فرد 14
عدم توازن =استرس 14
نتیجه و پاسخ استرس 14
4-3-2-2 مدل تناسب شخص – محیط (مدل کاپلان ، 1998) 14
5-3-2-2 مدل کنترل – تقاضای شغل (مدل کارازک) 15
شکل(5-2 ) 15
سطح استرس 16
6-3-2-2 مدل عدم تعادل تلاش – پاداش ، سایگریست1 ( 1996) 16
4-2-2 توسعه مدل های استرس شغلی 17
1-4-2-2 نقش سایکولوژی شناختی در مدل های استرس 17
2-4-2-2 نظریه های فیزیولوژیکی استرس 17
5-2-2 عوامل ایجاد کننده استرس شغلی: 18
1) خط مشی ها سازمانی: 19
2) ساختار سازمانی: 19
3) شرایط فیزیکی سازمان: 19
4) فرآیندهای سازمانی: 20
1)عوامل محیطی: 20
2)عوامل سازمانی: 20
3)عوامل فردی: 20
1-عوامل استرس زای زمانی: 20
2-عوامل استرس زای رویارویی: 21
3-عوامل استرس زای موقعیتی: 21
4- عوامل استرس زای ناشی از انتظار: 21
6-2-2رابطه استرس و عملکرد 22
7-2-2 انواع استرس از لحاظ پیامدهای آن 22
1) استرس منفی 23
2) استرس خنثی: 23
3) استرس مثبت: 23
8-2-2 علایم و نشانه های استرس : 23
1-8-2-2 پیامدهای فردی : 24
1- عملکرد : 24
2- کناره گیری : 24
3- طرز تلقی ها : 25
منبع : مورهد/ گریفین، ترجمه الوانی و معمار زاده، 1377، ص 168 25
9-2-2 استرس معلمان 26

مبانی پژوهشی 28
جمع بندي 34
نام مولفه ها 35
1-ثبات شغلی 35
2- امکان بروز خلاقیت در شغل 35
3-عاطفی بودن محیط کار 35
4-رضایت مادی 35
5-وجود نظام های فعال و رسیدگی به شکایات کارکنان و دفاع از آن ها 35
چارچوب مفهومی پژوهش 35
1- تعهد عاطفی 36
2- تعهد مستمر 36
3- تعهد هنجاری 36
استرس شغلی 36
نام مولفه 36
1- نگرش به مهارت 36
2- قدرت تصمیم گیری 36
3- کنترل وظایف 36
4- فشار کاری و زمانی 36
5- ابهام نقش 36
6- عدم امنیت شغلی 36
7- کمبود ارزش 36
8- حمایت اجتماعی مدیر 36
منابع 37