نظریه ها و مدل های حمایت اجتماعی و بررسی رابطه ان با سلامت روانی

حمایت اجتماعی عبارتست از اطلاعاتی که منجر به پیدایش این ایده در فرد می گردد که مورد توجه، علاقه واحترام بوده است وعضو شبکه ای است که اعضای آن نسبت به یکدیگر دارای وظایف متقابل می باشند. (کوب ، 300:1976) تعریف بندرات ووینرت از حمایت اجتماعی شامل ایجاد تعلق، صمیمیت، یکپارچگی اجتماعی، فرصت وامکانی برای برای رفتارهای مثمرثمر، تضمین مجدد ارزش انسانها وایفای نقش آنان، امکان کمکهای اطلاعاتی، عاطفی ومادی می باشد. (خیرا...پور،72: 1383) هاوس حمایت اجتماعی را نوعی مبادله بین فردی تعریف می نماید که پیوندهای عاطفی، کمکهای موثر ابزاری، ارائه اطلاعات واظهار نظروارزیابی دیگران را در بر می گیرد.( دوران، 24:1383)

همه افراد در طول زندگی خود (در هرسنی) درجاتی از استرس را تجربه می کنند ودر صدد کنار آمدن با آن برمی آیند. به فرآیندی که برای مهار نا هماهنگی ادراک شده بین ملزومات ومنابع در یک موقعیت استرس زا توسط افراد به کار گرفته می شود، کنار آمدن گفته می شود. (سارافینو، 232:1384)یکی از راهکارهای کنار آمدن با موقعیت های استرس زا، افزایش حمایت های اجتماعی است و تحقیقات نشان داده اند که حمایت اجتماعی، به افراد در کنار آمدن با فشار روانی کمک می کند. وموجب تخفیف شماری از نشانگان درماندگی روانشناختی از قبیل افسردگی، اضطراب وناخشنودی می شود. (آزاد، 160: 1385) کاپلان 1974، کاسل 1976 وکوب 1976، از اولین کسانی بودند که بر نقش حمایت اجتماعی در سلامت روانی تاکید کردند.

به طور کلی بیشتر مقالات پیرامون حمایت اجتماعی اشاره داشتند که حمایت اجتماعی به عنوان یک سپر در مقابل تاثیرات زیان آور جسمی وروانی وفشارهای زندگی عمل می کند. تامپسون 1995 برای حمایت اجتماعی کارکردهای زیر را بیان کرده است: ضربه گیری در برابر استرس ها، دسترسی به اطلاعات، خدمات ومنابع مادی، کسب مهارت، مشاوره وارائه راهکار وراهنمایی، نظارت وکنترل اجتماعی. (خیراله پور، 59:1383)

فهرست مطالب
1-2مقدمه 11
سلامت عمومی 11
2-2- تاریخچه موضوع 12
1-2-2- تاریخچه مطالعه سلامت عمومی 12
رویکرد زیست شناختی به سلامت عمومی 13
رویکرد روانشناختی به سلامت عمومی 14
رویکردجامعه شناختی به سلامت عمومی 15
رویکرد روانشناسی سلامت 16
2-2-2- تاریخچه مطالعه حمایت اجتماعی 17
رویکردهای مطالعه حمایت اجتماعی 18
رویکردشبکه های اجتماعی 18
رویکردهای روانشناختی 19
1-3-2- مفهوم سلامت 22
2-3-2- ابعاد سلامت 24
3-3-2- مولفه های تعیین کننده سلامت 29
4-3-2- تعاریف حمایت اجتماعی 32
5-3-2- انواع حمایت اجتماعی 35
6-3-2- ابعاد حمایت اجتماعی 38
7-3-2- پویایی های حمایت اجتماعی 38
8-3-2- کارکردهای حمایت اجتماعی 39
9-3-2- عوامل موثر در بهره مندی از حمایت اجتماعی 40
10-3-2- منابع حمایت اجتماعی 41
11-3-2- حمایت اجتماعی وسلامت جسمانی 47
12-3-2- حمایت اجتماعی وسلامت روانی 48
4-2- مبانی نظری 49
1-1-4-2- نظریه های مربوط به سلامت عمومی 49
نظریه سیستم ها 49
رویکرد بوم شناختی 50
مفهوم تعادل حیاتی 52
2-1-4-2- رویکردهای مختلف روانشناسی وسلامت عمومی 53
2-4-2- نظریه های حمایت اجتماعی 54
1-2-4-2- تئوری های شکل گیری روابط 54
مدل فقدان 60
فرضیه انباشت هویتی 61
هویت های نقش 61
مدل سپر وتاثیرکلی حمایت اجتماعی 62
مدل تاثیر مستقیم حمایت اجتماعی 63
مدل تاثیر غیرمستقسم یا فرضیه ضربه گیر 64
مدل سلسله مراتب جبرانی 65
مدل تخصیص وظیفه 65
مدل همچینی مناسب استرس وحمایت اجتماعی 66
مدل تخصیص کارکردی 68
مدل کمبود 68
تئوری بانک حمایتی 69
تئوری کناره گیری ازرابطه 69
حلقه های درونی وبیرونی حمایت اجتماعی 70
تئوری انسجام اجتماعی 70
تئوری شبکه 71
مدل حمایت اجتماعی ادراک شده 72
نظریه شبکه اجتماعی 74
نظریه ویس 78
نظریه مبادله اجتماعی 79
5-2- مروری بر پژوهش های انجام شده 80
1-5-2- پژوهش های انجام گرفته درایران 80
2-5-2- پژوهش های خارجی 87
6-2- چهارچوب نظری پژوهش 90
7-2- الگوی نظری پژوهش 92
8-2- سوالهای پژوهش 93
9-2- فرضیه های پژوهش 94

منابع