بررسی رابطه‌ی حاکمیت شرکتی و ارزش افزوده‌ی اقتصادی در شرکت‌های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

حسابداری
بررسی رابطه‌ی حاکمیت شرکتی و ارزش افزوده‌ی اقتصادی در شرکت‌های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران * آپدیتهای جدید بصورت رایگان ضمیمه شدند:) الف: نتیجه ی آزمون کولموگوروف-اسمیرنوف ب: نتایج آزمون هم خطی ب: تجزیه و تحلیل رگرسیون چندگانه چکیده هدف این پژوهش بررسی رابطه‌ی حاکمیت شرکتی و ارزش افزوده‌‌ی اقتصادی است. در این پژوهش، ارزش افزوده‌ی اقتصادی به عنوان معیار ارزیابی عملکرد در نظر گرفته شده است. ارزش افزوده‌ی اقتصادی برخلاف معیارهای سنتی ارزیابی عملکرد، ایجاد ارزش را اندازه گیری می‌کند. از میان جامعه ی آماری پژوهش، نمونه‌ای مشتمل بر 116 شرکت انتخاب و داده های مربوط به سال های 1385 لغایت 1391 استخراج و بررسی شد. برای آزمون فرضیه‌ها از رگرسیون خطی ساده و چندگانه استفاده شد. مالکیت سهامداران نهادی، مالکیت سهامداران عمده، نسبت اعضای غیر موظف هیئت مدیره (استقلال هیئت مدیره)، پاداش هیئت مدیره و حسابرسی داخلی به عنوان مؤلفه‌های حاکمیت شرکتی، دو متغیر اندازه و عمر شرکت به عنوان متغیرهای تعدیل‌ کننده و ارزش افزوده‌ی اقتصادی به عنوان متغیر وابسته‌ی پژوهش مورد استفاده قرار گرفته‌اند. نتایج پژوهش بیانگر وجود رابطه‌ی معنادار مستقیم میان حسابرسی داخلی و پاداش هیئت مدیره با ارزش افزوده‌ی اقتصادی است ولی میان مالکیت سهامداران عمده و نسبت اعضای غیر موظف هیئت مدیره با ارزش افزوده‌ی اقتصادی رابطه‌ی معناداری مشاهده نگردید. همچنین، رابطه‌ی معنادار بسیار ضعیفی بین مالکیت نهادی و ارزش افزوده‌ی اقتصادی برقرار بود. یافته‌ها نشان داد عمر شرکت بر رابطه‌ی بین حسابرسی داخلی، مالکیت سهامداران عمده و نسبت اعضای غیر موظف هیئت مدیره با ارزش افزوده‌ی اقتصادی تاثیری ندارد ولی بر رابطه‌ی بین پاداش هیئت مدیره و مالکیت نهادی با ارزش افزوده‌ی اقتصادی تأثیر مستقیم دارد. همچنین، اندازه‌ی شرکت بر رابطه‌ی بین نسبت اعضای غیر موظف هیئت مدیره و تمرکز مالکیت با ارزش افزوده‌ی اقتصادی تأثیر معکوس دارد. واژه‌های کلیدی: حاکمیت شرکتی ارزش افزوده‌ی اقتصادی مالکیت نهادی تمرکز مالکیت بورس اوراق بهادار 1- مقدمه امروزه یکی از مهم ترین مسائل مالی شرکت ها، اندازه-گیری عملکرد آن ها است. اندازه گیری عملکرد شرکت ها از آن‌جا که پایه ی بسیاری از تصمیم گیری ها در داخل و خارج شرکت است، دارای اهمیت است. تصمیم گیری درباره‌ی سرمایه-گذاری ها، افزایش سرمایه ی شرکت ها، رابطه ی نمایندگی و بسیاری از تصمیمات دیگر، همگی مبتنی بر اندازه گیری عملکرد است (وکیلی فرد و همکاران، 1389، ص.120). با رسوایی ها و ورشکستگی شرکت های بزرگ مانند انرون و ورلدکام در ایالات متحده و مارکونی در انگلستان در سال های 2001 و 2002 میلادی، اعتبار اعداد و ارقام حسابداری زیر سؤال رفته و اعتماد سرمایه گذاران به صورت-های مالی تهیه شده توسط مدیریت کم شده است. به خاطر این عدم اعتماد، توجه به حاکمیت شرکتی (CG) و افشا در حسابداری به طور روزافزون بیشتر شده است (علیزاده، 1388، ص.2). حاکمیت شرکتی عبارت است از سیستمی که شرکت‌ها به وسیله ی آن هدایت و کنترل می‌شوند (عاشقی اسکوئی، 1390، ص.74). حاکمیت شرکتی خوب می تواند با ارتقای عملکرد شرکت ها و افزایش دسترسی آن ها به منابع مالی، موجبات رشد و توسعه ی اقتصادی پایدار را فراهم آورد. حاکمیت شرکتی خوب، میزان آسیب پذیری شرکت ها را در مواقع بروز بحران مالی کاهش داده، حقوق مالکیت را تقویت، هزینه ی معاملات و هزینه ی سرمایه را کاهش داده و به گسترش بازار سرمایه کمک می کند (احمدوند، 1388، ص.1). عملیات شرکت ها به روابط نمایندگی بین سهامداران و مدیران مربوط می شود. زمانی که هدف شرکت به حداکثر رساندن منافع سهامداران تعریف شود، جدا کردن مالکیت سهام و کنترل مدیریتی و تصمیم گیری های تجاری مدیران می تواند به تضاد منافع منجر شود که در نتیجه ی آن ممکن است مدیران به جای عمل کردن در جهت منافع سهامداران، اهداف خودشان را دنبال کنند. فهرست مطالب بررسی رابطه‌ی حاکمیت شرکتی و ارزش افزوده‌ی اقتصادی در شرکتهای تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران 2 چکیده 2 واژههای کلیدی: 3 1- مقدمه 3 2- ادبیات موضوع 5 2-1- حاکمیت شرکتی 5 2-2- عملکرد شرکت 6 2-2-1 ارزش افزوده اقتصادی 6 3- پیشینه‌ی پژوهش 7 3-1- ساختار هیئت مدیره و عملکرد 7 3-2- طرح پرداخت پاداش به هیئت مدیره و عملکرد 8 3-3- ساختار مالکیت و عملکرد 8 3-3-1- تمرکز مالکیت 8 3-3-2- مالکیت نهادی 9 3-4- حسابرسی داخلی و عملکرد 9 3-5- عمر شرکت و عملکرد 10 3-6- اندازه‌ی شرکت و عملکرد 10 4- روش‌شناسی پژوهش 10 4-1- روش پژوهش 10 4-3- مدل پژوهش و تعریف متغیرها 11 4-3-1- سود خالص عملیاتی بعد از کسر مالیات (NOPATt) 11 4-3-2- میانگین موزون نرخ هزینهی سرمایه (WACC) 12 4-3-3- سرمایهی به کار گرفته شده (CAPITALt-1) 12 4-3-4- تعدیلات حسابداری 12 5- یافته‌های پژوهش 13 5-1- آمار توصیفی 14 جدول 1: آمار توصیفی 14 5-2- آمار تحلیلی 14 5-3- تجزیه و تحلیل رگرسیون چندگانه 18 6- نتیجه‌گیری 19 6-1- محدودیت‌های پژوهش 20 6-2- پیشنهادات 21 6-2-1- پیشنهادات برای استفادهکنندگان پژوهش 21 6-2-2- پیشنهاداتی برای پژوهش‌های آتی 21 منابع 21 پیوست 24