ملاحظات خاص ایمنی، بهداشتی و زیست محیطی و روشهای کنترل آن در پروژه های عمرانی

هدف از این پایان نامه ملاحظات خاص ایمنی، بهداشتی و زیست محیطی و روشهای کنترل آن در پروژه های عمرانی بصورت کامل و جامع و با منابع جدید می باشد

مقدمه
در این نوشتار به مرور ارزیابی عملکرد و سیستم مدیریت بهداشتی، ایمنی و زیست محیطی و تکنیک‌های مربوطه و همچنین نوع فعالیت‌های پروژه‌های عمرانی و مخاطرات مرتبط به آن پرداخته شد. یررسی اجمالی روش‌های ارزیابی عملکرد نشان می‌دهد که در این روش‌‏ها اشاراتی کلان و کلی به ملاحظات بهداشتی، ایمنی و زیست محیطی HSE شده و مدل مناسبی برای سنجش کلیه پیمانکاران با شاخص‌های واحد شناسایی و تدوین نشده‌است. اما آنچه در این تحقیق مورد نظر می‏باشد، توجه عمیق‏تر به موضوعات HSE در ارزیابی عملکرد سازمان است.
در قسمت دوم این نوشتار نیز ادبیات سیستم مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست و تکنیک‌های مربوطه مرور شد. در بخش آخر این تحقیق نیز مخاطرات فعالیت‌های جاری در پروژه‌های عمرانی شهری مورد بررسی قرار گرفت.

ملاحظات خاص زیست‏محیطی و روش‏های کنترل آن در پروژه‌های عمرانی
2-3-6-1)کلیات

بی تردید حفاظت محیط زیست یکی از دل‌مشغولی‏ها و نگرانی‏های جوامع کنونی بشری به شمار می‏رود. افزایش انفجارآمیز جمعیت، بهره‏برداری غیر معقول از منابع طبیعی، کاهش تنوع زیستی، گسترش روزافزون آلودگی‏ها اعم از هوا، خاک و آب به انحای گوناگون، جهان را تحت تاثیر اثرات زیان‏بار قرارداده است و بالاخره تنزل کیفیت زندگی طبیعی انسان‏ها در نتیجه برهم خوردن تعادل و تناسب محیط‏‏زیست موجب شده است تا دولت‏ها، سازمان‏ها و مجامع بین‏المللی به تدوین و اجرای حفاظت از محیط زیست برای جلوگیری از آلودگی و تخریب محیط‏زیست مبادرت ورزند. (نصر آزادانی, و غيره 1388)

دسترسي به آب آشاميدني سالم براي حفظ بهداشت و سلامت انسان و نيز توسعه و پيشرفت جوامع ضروري است. از طرفي پيشرفت بشر و رشد جمعيت باعث وارد آمدن صدمات زيادي به به كميت و كيفيت منابع آب شده است. بنابراين با توجه به روند افزايش آلودگي منابع آب موجود و ضرورت دسترسي به آب آشاميدني سالم، اهميت نقش طرح‌هاي آبرساني به خصوص فرايندهاي تصفيه آب و فاضلاب به طور فزاينده‌اي در حال افزايش است.
هوا با ارزش‌ترين منبعي است كه خداوند براي ادامة زندگي كلية موجودات به زمين هديه كرده است. نگهداري و حفظ سلامت جو زمين نيز به‌عهدة انسان نهاده شده است. در اين راستا آلودگي‌ها به ويژه آلودگي‌هاي انسان‌ساخت، بايد از نظر كمي و كيفي شناخته شوند و مناسب‌ترين روش‌هاي كنترل جهت اين آلاينده ها باید طراحي و اجرا شود تا بتوان به تعادل در اكوسيستم دست يافت.

به طور كلي محيط زيست را به سه نوع ذیل تقسيم مي‌كنند:
• محيط طبيعي
محيط طبيعي به آن قسمت از محيط زيست اطلاق مي شود كه دربرگيرنده بخشي از فضاي سطح كره زمين است و به دست انسان ساخته نشده. مانند كوه‌ها، دشت‌ها، جنگل‌ها، حيات وحش، آب‌هاي سطحي مثل رودخانه‌ها، درياها و آب‌هاي زيرزميني مثل چاهها و قنوات و غيره .

• محيط مصنوعي يا انسان ساخت
محيط زيست مصنوعي به محيطي گفته مي شود كه توسط انسان ساخته شده است و به عقيده پاره اي از متخصصان، محيط زيست مصنوعي، محيط زائيده تفكر و محيط فرهنگ ساخت است، بنابراين شهرها با تمام اجزاء آن، محيط زيست مصنوعي را تشكيل مي دهند، خانه‌ها، مدرسه‌ها، كارخانه‌ها، فرودگاه‌ها، راه‌ها و غيره. اجزاي اين بُعد از محيط زيست محسوب مي شوند.

• محيط اجتماعي
مقصود از محيط اجتماعي جامعه اي است كه بشر در آن زندگي مي كند، اين قسمت از محيط زيست از انسان‌هايي كه در كنار و اطراف ما وجود دارند و با ما سروكار دارند و با آنها روابط متقابل داريم تشكيل مي شود، اين محيط اجتماعي از خانواده آغاز مي‌شود و همسايگان، همكاران، رهگذران، فروشندگان و مانند آنها را در جامعه شهري و روستايي در بر ميگيرد و گستره آن تا ملت و دولت ادامه مييابد.
به‌طور کلی آلودگي‌هاي ‌زيست محيطی به شش دسته ذیل تقسیم می‌شوند.
1- آلودگي هوا
2- آلودگي آب
3- آلودگي خاك
4- آلودگي صوتي
5- آلودگي نوري
6- آلودگي پرتوي

فهرست کلی
 2-3) سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست 19
 2-3-1) کلیات 19
 2-3-2) تعاریف 20
س 2-3-3) الزامات سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت محیط‌زیست 22
 2-3-4) تکنیک‌ها، ابزارها و روش‌های مورد استفاده در مدیریت HSE 42
 2-3-5) ملاحظات خاص ایمنی و بهداشتی و روش‏های کنترل آن در پروژه‌های عمرانی 55
 2-3-6) ملاحظات خاص زیست محیطی و روش‏های کنترل آن در پروژه‌های عمرانی 72
 2-4) ویژگی خبرگان HSE 86
 2-5) جمع‌بندی 86
 

فهرست جزیی
5
6
مقدمه: 10
سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست 12
2-3-1) کلیات: 12
2-3-2) تعاریف: 13
مميزي مديريت بهداشت، ایمنی و محيط‏زيست: 14
مستندسازي مديريت HSE: 14
طرح مديريت HSE: 14
بازنگري مديريتHSE: 14
2-3-3) الزامات سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت محیط‌زیست 15
1- رهبري و تعهد ‌ 15
2- خط‌مشي و اهداف استراتژيك 16
3- سازمان، منابع و مستندسازي 16
1-3- ساختار سازماني و مسئوليت‌ها 17
2-3- نماينده (نمايندگان) مديريت 18
3-3- منابع 18
4-3- شايستگي و صلاحیت 18
2-4-3-آموزش 19
3-5- پيمانکاران 19
6-3- ارتباطات 20
7-3- مستندسازي و كنترل آن 21
1-7-3- مستندسازي سيستم مديريت HSE 21
2-7-3- كنترل مدارك 22
4- ارزيابي و مديريت ريسك 22
1-4- شناسايي خطرات و تأثيرات 23
3-4- ثبت خطرات و تأثيرات 24
4-4- اهداف و معيارهاي عملکرد 25
5-4- اقدامات كاهش ريسك 25
2-5- يكپارچگي سرمايه 27
3-5- روش‌‌های اجرایی و دستورالعمل‌هاي كاري 28
1-3-5- توسعه روش‌‌های اجرایی 28
2-3-5- صدور دستورالعمل‌هاي كاري 28
4-5- مديريت تغيير 28
5-5- طرح‌ريزي وضعيت اضطراري و غیر مترقبه 29
6- استقرار و پایش 31
1-6- فعاليت‌ها و وظايف 31
2-6- پايش 31
3-6- سوابق 32
4-6- عدم انطباق و اقدام اصلاحي 33
5-6- گزارش وقايع 33
6-6- پيگيري وقايع 34
7- مميزي و بازنگری 34
2-7- بازنگری 36
2-3-4) تکنیک‌ها، ابزارها و روش‌های مورد استفاده در مدیریت HSE: 36
2-3-4-1) الزامات و قوانین HSE: 36
2- 3-4-1-1) الزامات ایمنی و بهداشتی: 37
2-3-4-1-2) الزامات زیست‏محیطی: 37
2-3-4-3) برگه اطلاعات ايمني مواد 40
2-3-4-4) تجزيه و تحليل حوادث 41
جدول 2-1. عوامل شكست و يا عوامل بروز حادثه 42
2-3-4-5) بازديدهاي دوره‌اي ايمني/ بازرسی ایمنی 43
2-3-4-6) ارزيابي پيمانكاران فرعي 44
2-3-4-7) معاینات دوره‌ای 44
2-3-4-8) اندازه‌گیری آلاینده‌های محیط 44
2-3-4-9) استفاده از تجهیزات حفاظت فردی 45
2-3-4-10) تحلیل سود-فایده 46
2-3-4-11) پایش شاخص‌های HSE 46
2-3-4-12) ساماندهي محيط كار 47
2- 3-4-12- 1) تفكيك و تعمير 48
2-3-4-12- 2) نظم و ترتيب 48
2-3-4-12- 3) پاكسازي محيط 49
2- 3-4-12- 5) آموزش و انضباط 50
2-3-5) ملاحظات خاص ایمنی و بهداشتی و روش‏های کنترل آن در پروژه‌های عمرانی 50
2-3-5-1) ایمنی حفاری و گودبرداری 50
2-3-5-1-1) تعيين شرايط خاك 52
2-3-5-1-2) سرويس‌هاي زيرزميني 52
2-3-5-1-3) روش‌هاي كنترل مخاطرات 52
شکل 2-3. نحوه شيب‌دارسازي 53
جدول 2-2. تعیین زاويه مناسب براي انواع حالات خاك 53
سنگ پايدار 53
نوع 2 53
2-3-5-1-6) حفاظ گذاري (shielding) 54
شكل2-4 . جعبه‌هاي ترانشه 54
2-3-5-1-7) پله بندي (Benching) 54
2-3-5-2) ايمني كار با تجهيزات و ماشين آلات سنگين 56
2-3-5-2-1) قوانين ايمنی عملی برای رانندگان 57
2-3-5-2-2) ايمني در كار با کاميون 57
2-3-5-2-3) ایمنی در کار با بلدوزر، جرثقیل، لیفتراک و لودر 60
2-3-5-3) حفاظت از عمليات ساختماني 61
2-3-5-4) ایمنی کار در ارتفاع 62
2-3-5-5) ايمني سکوها و سطوح عمليات 63
2-3-5-6) ایمنی کار در فضاهای بسته 64
شكل 2-6- تهويه تونل و محیط‌های سربسته 66
شكل شماره2-7. نحوه مهار تأسیسات برقي 67
جدول2-3. اقدامات ايمني در ورود به فضاهاي بسته 68
2-3-6) ملاحظات خاص زیست‏محیطی و روش‏های کنترل آن در پروژه‌های عمرانی 68
2-3-6-3) پيشگيري از آلودگي‌هاي زيست‌محيطي در پروژه‌هاي عمراني- شهري 71
2-3-6-3-2) آلودگي خاک 73
2-3-6-3-4) آلودگي صوتی 76
اثرات آلودگی صوتی بر روی گیاهان و جانوران 78
اثرات آلودگی صوتی بر روی اجسام 78
آلاينده‌هاي طبيعي (مواد راديواكتيو) 82
آلاينده‌هاي مصنوعی (پرتوهای ناشی از انفجارهای هسته‌ای( 82
ویژگیهای خبرگان HSE 83

2-5)جمع‌بندي 83
مراجع فارسی 85
مراجع لاتین 88