تکنیکها، ابزارها و روشهای مورد استفاده در مدیریت HSE با تاکید بر ملاحظات خاص آن در پروژه های عمرانی

هدف از این پایان نامه تکنیکها، ابزارها و روشهای مورد استفاده در مدیریت HSE با تاکید بر ملاحظات خاص آن در پروژه های عمرانی بصورت کامل و جامع و با منابع جدید

مقدمه:
دستيابي به معیارها و مولفه‌های ارزیابی عملکرد پیمانکاران در حوزه HSE یکی از مهمترين دغدغه‌های سازمان‌های پیشرو است که منجر به کاهش هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم سازمان می‌گردد. از آنجا که فعالیت پیمانکاران در محیط‌های پروژه رافع مسئولیت کارفرما نمی‌گردد، سازمان موظف است کنترل‌های شایسته و مناسبی از نظر HSE در سطح فعالیت‌های پروژه به اجرا رساند. از طرف دیگر بروز حوادث در سطح پروژه نه تنها فعالیت پیمانکار آسیب دیده را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، بلکه می‌تواند تاثیر نامطلوبی بر روند فعالیت‌‌های سایر پیمانکاران، افراد سازمان و سایر طرف‌های ذینفع ایجاد نماید.

عدم رعایت ملاحظات HSE، به خصوص در كشورهاي در حال توسعه، همه ساله حوادث جاني، مالي و زيست‌محيطي فراوان براي اين كشورها به ارمغان مي‌آورد. از طرف دیگر ارزیابی عملکرد HSE پیمانکاران، می‌تواند معیار مناسبی برای کارنامه عملکرد پیمانکار در انتخاب‌های آتی ایشان باشد، به شرط آنکه کلیه پیمانکاران با یک سنجه ارزیابی شوند. (بشیری نسب, 1387)

هر چند كه در حال حاضر اطلاعات عمومي زيادي در زمينه اندازه‌گيري عملكرد وجود دارد ولي اين دانش در زمينه عملكرد اختصاصي سيستمهاي ايمني هنوز اندك مي‌باشد. به‌عنوان مثال امروزه مديران می‌توانند به‌راحتي با بكارگيري الگوهاي مختلف به ارزيابي عملكرد عمومي سازمان‌هاي خود با استفاده از شاخص‌هاي مثبت بپردازند ولي در زمينه اندازهگيري عملكرد ايمني، هنوز هم در اغلب سازمانهاي داخلي تنها بر روي شاخصهاي واكنشي و منفي‌نگر نظير شاخص فراواني حادثه، شدت حادثه، تعداد مرگهاي شغلي و مواردمشابه تاكيد مي‌شود.

يكي ديگر از مطرح‌ترين سيستم‌هاي مديريتي در دنيا سيستم مديريت ايمني، بهداشت و محيط‌زيست HSE-MS است. یکی از كامل‌ترين استانداردهای مطرح در خصوص سيستم مديريت بهداشت، ايمني و محيط‌زيست كه به صورت يكپارچه به اين موضوع می‌پردازد، استانداردي است كه توسط انجمن بين‌المللي توليدكنندگان نفت و گاز (OGP) تدوين شد.در اين تحقيق هر جا صحبت از HSE-MS مي‌شود منطور اين استاندارد است كه در ذیل به تشريح عناصر آن پرداخته شده است.هدف از تشريح عناصر اين استاندارد در اين بخش تشريح مفاهيم مرتبط با يك سيستم مديريت HSE است به طوري‌كه در ادامه به برقراري ارتباط ميان تكنيك‌هاي مختلف مديريت HSE و فازهاي فرايند آموزش و ارزيابي اثربخشي آموزش در مدل پاتريك پرداخته شود و نهايتأ مدلي ارائه گردد كه به واسطه آن بتوانيم شاخص‌هایی از را به منظور ارزیابی عملکرد HSE سازمان، در پروژه‌های عمرانی بهره‌گيري نماييم.

فهرست کلی
 2-3) سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست 19
 2-3-1) کلیات 19
 2-3-2) تعاریف 20
س 2-3-3) الزامات سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت محیط‌زیست 22
 2-3-4) تکنیک‌ها، ابزارها و روش‌های مورد استفاده در مدیریت HSE 42
 2-3-5) ملاحظات خاص ایمنی و بهداشتی و روش‏های کنترل آن در پروژه‌های عمرانی 55
 2-3-6) ملاحظات خاص زیست محیطی و روش‏های کنترل آن در پروژه‌های عمرانی 72
 2-4) ویژگی خبرگان HSE 86
 2-5) جمع‌بندی 86
 

فهرست جزیی
5
6
مقدمه: 10
سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست 12
2-3-1) کلیات: 12
2-3-2) تعاریف: 13
مميزي مديريت بهداشت، ایمنی و محيط‏زيست: 14
مستندسازي مديريت HSE: 14
طرح مديريت HSE: 14
بازنگري مديريتHSE: 14
2-3-3) الزامات سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت محیط‌زیست 15
1- رهبري و تعهد ‌ 15
2- خط‌مشي و اهداف استراتژيك 16
3- سازمان، منابع و مستندسازي 16
1-3- ساختار سازماني و مسئوليت‌ها 17
2-3- نماينده (نمايندگان) مديريت 18
3-3- منابع 18
4-3- شايستگي و صلاحیت 18
2-4-3-آموزش 19
3-5- پيمانکاران 19
6-3- ارتباطات 20
7-3- مستندسازي و كنترل آن 21
1-7-3- مستندسازي سيستم مديريت HSE 21
2-7-3- كنترل مدارك 22
4- ارزيابي و مديريت ريسك 22
1-4- شناسايي خطرات و تأثيرات 23
3-4- ثبت خطرات و تأثيرات 24
4-4- اهداف و معيارهاي عملکرد 25
5-4- اقدامات كاهش ريسك 25
2-5- يكپارچگي سرمايه 27
3-5- روش‌‌های اجرایی و دستورالعمل‌هاي كاري 28
1-3-5- توسعه روش‌‌های اجرایی 28
2-3-5- صدور دستورالعمل‌هاي كاري 28
4-5- مديريت تغيير 28
5-5- طرح‌ريزي وضعيت اضطراري و غیر مترقبه 29
6- استقرار و پایش 31
1-6- فعاليت‌ها و وظايف 31
2-6- پايش 31
3-6- سوابق 32
4-6- عدم انطباق و اقدام اصلاحي 33
5-6- گزارش وقايع 33
6-6- پيگيري وقايع 34
7- مميزي و بازنگری 34
2-7- بازنگری 36
2-3-4) تکنیک‌ها، ابزارها و روش‌های مورد استفاده در مدیریت HSE: 36
2-3-4-1) الزامات و قوانین HSE: 36
2- 3-4-1-1) الزامات ایمنی و بهداشتی: 37
2-3-4-1-2) الزامات زیست‏محیطی: 37
2-3-4-3) برگه اطلاعات ايمني مواد 40
2-3-4-4) تجزيه و تحليل حوادث 41
جدول 2-1. عوامل شكست و يا عوامل بروز حادثه 42
2-3-4-5) بازديدهاي دوره‌اي ايمني/ بازرسی ایمنی 43
2-3-4-6) ارزيابي پيمانكاران فرعي 44
2-3-4-7) معاینات دوره‌ای 44
2-3-4-8) اندازه‌گیری آلاینده‌های محیط 44
2-3-4-9) استفاده از تجهیزات حفاظت فردی 45
2-3-4-10) تحلیل سود-فایده 46
2-3-4-11) پایش شاخص‌های HSE 46
2-3-4-12) ساماندهي محيط كار 47
2- 3-4-12- 1) تفكيك و تعمير 48
2-3-4-12- 2) نظم و ترتيب 48
2-3-4-12- 3) پاكسازي محيط 49
2- 3-4-12- 5) آموزش و انضباط 50
2-3-5) ملاحظات خاص ایمنی و بهداشتی و روش‏های کنترل آن در پروژه‌های عمرانی 50
2-3-5-1) ایمنی حفاری و گودبرداری 50
2-3-5-1-1) تعيين شرايط خاك 52
2-3-5-1-2) سرويس‌هاي زيرزميني 52
2-3-5-1-3) روش‌هاي كنترل مخاطرات 52
شکل 2-3. نحوه شيب‌دارسازي 53
جدول 2-2. تعیین زاويه مناسب براي انواع حالات خاك 53
سنگ پايدار 53
نوع 2 53
2-3-5-1-6) حفاظ گذاري (shielding) 54
شكل2-4 . جعبه‌هاي ترانشه 54
2-3-5-1-7) پله بندي (Benching) 54
2-3-5-2) ايمني كار با تجهيزات و ماشين آلات سنگين 56
2-3-5-2-1) قوانين ايمنی عملی برای رانندگان 57
2-3-5-2-2) ايمني در كار با کاميون 57
2-3-5-2-3) ایمنی در کار با بلدوزر، جرثقیل، لیفتراک و لودر 60
2-3-5-3) حفاظت از عمليات ساختماني 61
2-3-5-4) ایمنی کار در ارتفاع 62
2-3-5-5) ايمني سکوها و سطوح عمليات 63
2-3-5-6) ایمنی کار در فضاهای بسته 64
شكل 2-6- تهويه تونل و محیط‌های سربسته 66
شكل شماره2-7. نحوه مهار تأسیسات برقي 67
جدول2-3. اقدامات ايمني در ورود به فضاهاي بسته 68
2-3-6) ملاحظات خاص زیست‏محیطی و روش‏های کنترل آن در پروژه‌های عمرانی 68
2-3-6-3) پيشگيري از آلودگي‌هاي زيست‌محيطي در پروژه‌هاي عمراني- شهري 71
2-3-6-3-2) آلودگي خاک 73
2-3-6-3-4) آلودگي صوتی 76
اثرات آلودگی صوتی بر روی گیاهان و جانوران 78
اثرات آلودگی صوتی بر روی اجسام 78
آلاينده‌هاي طبيعي (مواد راديواكتيو) 82
آلاينده‌هاي مصنوعی (پرتوهای ناشی از انفجارهای هسته‌ای( 82
ویژگیهای خبرگان HSE 83

2-5)جمع‌بندي 83
مراجع فارسی 85
مراجع لاتین 88