سلب مالکیت در قرار دادهای بین المللی نفت و گاز

حقوق
دانلود مقاله رشته حقوق سلب مالکیت در قرار دادهای بین المللی نفت و گاز چکیده: مسأله سلب مالکیت از سرمایه‌گذاران خارجی و غرامت قابل پرداخت یکی از موضوعات مهم و مورد بحث در دعاوی بین‌المللی بویژه نفت و گاز می‌باشد اصل و اساس مسولیت دولتهای طرف قرارداد به خاطر سلب مالکیت از سرمایه‌گذاران خارجی است و دولت میزبان با اعمال چنین حاکمیتی و با هدف صیانت از منافع ملی و منابع طبیعی کشور که غالباً با شعار ملی کردن بخشی از اقتصاد کشور همراه است اقدام به سلب مالکیت از شرکت خارجی می‌نمائید و معمولاً با انقلاب‌های مردمی نیز پدیدار می‌گردد دولتها با ایجاد محدودیت در ادامه روند سرمایه‌گذاری زمینه مداخله غیرمجاز در فعالیت‌های سرمایه‌گذار خارجی را ایجاد می‌نماید و نتیجه‌ی تبعی این قبیل اقدامات عملاً سرمایه‌گذار را از حقوق مالکانه‌اش محروم می‌سازد بطور کلی روش سلب مالکیت در پرداخت غرامت زمانی مؤثر است که دولتها برای دوری از غرامت‌های احتمالی موضوع مصادره ی اموال را مطرح می‌کنند و در صورت طرح دعوی و ادعای خسارت و استناد به بررسی ماهیت قراردادها- شرط اثبات- قانون حکم و تفسیر قراردادها بیشتر جنبه تمهیدی داشته و شرایط موجود را تغییر نمی‌دهد. واژگان کلیدی: مالکیت سلب مالکیت پرداخت غرامت قراردادهای بین‌المللی مقدمه: از جمله ویژگیهای حقوق نفت و گاز آن است که منابع نفت و گاز همانند سایر منابع طبیعی در اختیار دولتها قرار دارد. قراردادهای نفت و گاز با سرمایه‌گذاری خارجی برای استخراج و بهره‌برداری از آنها ناگزیر بین دستگاهها یا شرکت‌های دولتی و خصوصی از یکسو و شرکتهای خارجی یا مشارکت شرکتهای داخلی و خارجی از سوی دیگر منعقد می‌شود و همین ویژگی است که بخش مهمی از ماهیت حقوق سرمایه‌گذاری خارجی را بطور اعم و حقوق نفت و گاز را به طور اخص به خود اختصاص داده است (محبی. 1.2.1386) موضوع سلب مالکیت و پرداخت غرامت پس از آن دو جدال دامنه‌دار کشورهای سرمایه‌گذار با کشورهای سرمایه‌پذیر بوده و هست که اولی نحوه رفتار دولت با سرمایه‌گذاران «سلب مالکیت» و دومی پرداخت غرامت به سرمایه‌گذاران و میزان و استانداردهای موجود در دنیا می‌باشد که از نظر دیدگاه کشورهای برتر و دارای توان سرمایه‌گذاری و استخراج ملاک عمل رفتار دولت با خارجیان و رعایت حداقل رفتار و یا رفتار بین‌المللی است که از نظر ملل متمدن معتبر جاری است درحالی که از نظر کشورهای سرمایه‌پذیر (کشورهایی که توان استخراج نفت و گاز را به طور گسترده ندارند) رفتار با خارجیان را رفتار ملی تلقی مینمایند و رفتارهای فراملی را نمی‌پذیرند و همچنین کشورهای مورد بحث فوق نسبت به پرداخت غرامت اختلاف‌نظرهایی دارند که از منظر کشورهای سرمایه فرست غرامت کامل (مشتمل بر ارزش مال به اضافه منافع از دست رفته) باید پرداخت شود و استدلالشان بر قواعد حقوق بین‌الملل و پرداخت فوری کامل غرامت می باشد و از نظر تعلق بهره و تأثیر ارزش پرداخت در مقابل کشورهای سرمایه‌پذیر گاهی از اساس انکار پرداخت غرامت می‌باشد با توجه به اینکه مهمترین منابع حقوقی نفت و گاز را باید در رویه دولتها در عهدنامه‌های مودت و موافقتنامه‌های دوجانبه یا چندجانبه جلب و تشویق سرمایه‌گذاری خارجی و نیز در رویه داوری و جلب سرمایه‌‌گذاری خارجی جستجو کرد. و همان چیزی که از آن به عنوان حقوق نفت و گاز می‌توان نام برد در این مقاله به موضوعات اصلی که توجه خواهد شد. عبارتند از 1- سلب مالکیت و پرداخت غرامت آن از جمله مباحث مهم در حقوق نفت و گاز مسأله سلب مالکیت یا فسخ قراردادهای سرمایه‌گذاری خارجی از جانب طرف دولتی و بدنبال آن مسأله پرداخت غرامت به شرکت‌ خارجی می‌باشد که ما را به موضوع دیگری مرتبط می‌سازد که اصطلاحاً با عنوان قاعده رفتار با بیگانگان مطرح می شود که اگر دولتها رعایت کنند مشکلی به وجود نمی‌آید و در صورت نقض تعهدات و قراردادهای بین‌الطرفین موجب مسئولیت بین‌المللی دولت در قبال سرمایه‌گذاران بوده و شامل نقض قاعده رفتار با بیگانگان می‌باشد این قاعده در عرصه بین‌الملل سابقه دیرینه دارد و متن قاعده مکلف کردن طرف قرارداد به رفتاری متناسب با موازینی جهانی است از جمله مهمترین مصادیق رفتار با بیگانگان اخراج غیرقانونی و دیگری سلب مالکیت از آن می‌باشد که موجب مسئولیت دولت سرمایه‌پذیر و جبران خسارت است اما سیر ملی کردن بعد از انقلاب تجربه بزرگی را به ایران آموخت که می‌شود برای آینده مورد استفاده قرار گیرد که آن پیش‌بینی‌پذیری قرارداد و نحوه رفتار طرفین با یکدیگر است (محبی. 4.1386). «ایران از جمله کشورهای صادرکننده نفت و گاز می‌باشد که برای رسیدن به نقطه اوج خود راههای طولانی را در قراردادهای نفت و گاز پشت‌سر گذاشته و در تدوین قانون نفت و گاز نیز مشکلاتی را تحمل نموده که موجب ارتقاء و تحولی بنیادین در قراردادهای بین‌المللی گشته و پس از انقلاب اسلامی طرح استفاده از بیع متقابل را مطرح ساخت» امروزه نمی‌توان نقش نفت و گاز را بعنوان دو کالای ارزشمند در اتخاذ مواضع سیاسی و جناح‌بندی کشورها در روابط بین‌المللی نادیده انگاشت حتی برخی بر این باورند که در جنگها کلید پیروزی در دست طرفی نهاده می‌شود که منابع عظیم‌تر و مقادیر بیشتر نفت را در اختیار داشته باشد از زمان آغاز تولید تجاری نفت و گاز تاکنون بتدریج شاهد شکل‌گیری قواعد حقوقی مرتبط با آن بوده و هستیم «مادامی که ذخایره نفت و گاز در محدوده‌ی مرزهای ملی دولتها قرار داشته باشد دولت بعنوان رکن رکین تنظیم و اجرای قواعد حقوقی دارای حاکمیت بلامنازع بوده و مبادرت به اکتشاف، بهره‌برداری، توسعه‌ی میادین نفت و گاز و تجارت عام می‌نماید، و از بحثهای پیشرفته حقوقی بوده و چندین رشته از حقوق را دربر می‌گیرد فهرست مطالب سلب مالکیت در قرار دادهای بین المللی نفت و گاز 1 چکیده: 2 واژگان کلیدی: 2 مقدمه: 3 1- تبیین سلب مالکیت 5 2- مفهوم سلب مالکیت 6 3- شیوه های سلب مالکیت 8 1-3 در نظام حقوق داخلی ایران 8 4- شرایط سلب مالکیت 9 1-4 شرایط ایجاد شده توسط دولت محل استخراج (فروشنده نفت و گاز) 9 5- آثار سلب مالکیت 11 1-5 قطع کامل رابطه قراردادی 11 6- مقایسه سلب مالکیت با مصادره 12 1-6 وجوه تشابه 12 2-6وجوه تفاوت 12 مصادره به چهار وضعیت ذیل انجام می‌شود: 13 7- تکالیف و مسئولیتهای طرفین قرارداد در سلب مالکیت 14 1-7 تکالیف دولت مبدا 14 1-1-7 تعریف غرامت 14 2-1-7 مفهوم غرامت 15 8-تعیین تاریخ سلب مالکیت 15 9- شرایط پرداخت غرامت 17 1-9 تخلیه محل استخراج 18 10- بررسی تحلیلی قاعده رفتار با بیگانگان 19 11- نتیجه‌گیری: 21 پی‌نوشت مقاله 22