بررسی کامل نظریه های وابستگی به مواد

نظریات روان پویشی
براساس نظریات روان پویشی کلاسیک، سوء مصرف مواد معادل خود ارضایی بوده و مکانیسمی دفاعی در مقابل تکانه های همجنس گرایانه یا تظاهری از پیشرفت دهانی است. اما فرمول بندی های جدید. مصرف مواد را مربوط به افسردگی و یا بازتاب اعمال مختل اینگونه معرفی می کنند (کاپلان و سادوک و سادوک، 2007).

2- نظریات روان تحلیلی
مطابق با نظریات کلاسیک روانکاوی مصرف مواد نمادی از پسرفت دهانی است و یا دست کم برخی از معتادان در مرحله‌ی دهانی تثبیت شده‌اند و به همین دلیل در برخورد با هر گونه تعارض با نیازهای نهاد رفتارهای دهانی که معادل با مصرف ماده به شکلهای گوناگون (خوراکی، تدخینی و حتی مشامی و تزریقی) انجام می‌دهند و ناکامی خود را از طریق قرار دادن ماده در دهان تسکین می‌دهند.

نکته ی جالب در این مورد اینکه در فرایند درمانهای نگهدارنده گاهی مشاهده می‌شود بیماران همین رفتار را در مورد ماده‌ی نگهدارنده در پیش می‌گیرند و صرفاً رفتار دهانی برای آنان خاصیت تسکین دهنده دارد و حتی با افزایش حجم ماده (برای مثال افزایش حجم شربت متادون بدون افزایش دوز مصرفی) و نگهداشتن آن در دهان، احساس آرامش و رفع وسوسه پیدا می‌کنند. همچنین مصرف مواد به عنوان نوعی مکانیزم دفاعی در مقابل تکانه‌های همجنس گرایانه مطرح می‌شود که معادل خود ارضایی است .

نظریات روان پویشی همچنین به سوپر ایگوی سخت‌گیر و خود تنبیه‌گری اشاره می‌کنند که به کمک مصرف مواد آرام می‌گیرد و منجر به کاهش استرس‌های ناخودآگاه می‌شود. که این تبیین شبیه به فرضیه‌های مربوط به اثرات اضطراب‌زا و یا مهار گسسته به خصوص در مورد الکل است (کاپلان و سادوک، 2007؛ ترجمه پورافکاری، 1386).

البته روانشناسان ایگو مصرف مواد را بازتاب اعمال مختل ایگو معرفی می‌کنند که از ناکارآمدی مکانیزم‌های دفاعی شکل دهنده ایگو در سازگاری با موفقیت و برقراری حد و مرز های کارآمد بین اصل نهاد و واقعیت پدید می‌آید این تبیین ها با توجه به نیاز به توضیح روابط مصرف مواد با مکانیزم های دفاعی، اختلالات عاطفی، مکانیزم های انطباقی و کنترل تکانه‌ی جایگزین فرمول بندی‌های روانی جنسی بشود. باید توجه داشت نظریات مبتنی بر روانکاوی و تثبیت رشد با وجود فایده‌ای که در درک بیماری دارند، در حال حاضر کانون تحقیقات گسترده نیستند (داوسون ، 2004؛ نقل از شهابی، 1385).

فهرست مطالب
1-6-6سومصرف مواد 1
2-1اعتياد 2
2-1-1تاریخچه مواد 3
2-1-2طبقه بندي مواد 5
2-1-3 وابستگي 8
2-1- 3-1 ملاک های تشخیصی DSM_IV_TRبرای وابستگی به مواد 9
2-1-4 سوء مصرف مواد 10
2-1-4-1ملاك های تشخيصي براي سوء مصرف مواد به شرح زير مي باشد: 11
2-1-5 قطع مصرف يا ترك مواد 12
2-1-5-1 ملاک های DSM_IV_TRبرای ترک مواد: 13
2-1-6همه گير شناسي 14
2-2مصرف مواد در ایران 15
2-3 عوامل تاثیر گذار بر مصرف مواد 15
2-3-1علل فردی 15
2-3-2 عوامل محیطی و اجتماعی 17
2-3-3 مشکلات هیجانی 20
2-3-4عوامل ژنتیکی و زیستی 23
2-3-5 سیستم پاداشمغزی 24
2-4 تاثیر تعاملی مولفه های متعدد با اعتیاد 26
شکل2-1 تعامل عومل موثر در شکل گیری وابستگی به مواد 27
(برگرفته از روانشناسی وابستگی به مواد ،دکترنعیمه بزمی ،1391) 27
2-5مبنای نظری وابستگی به مواد 28
2-5-1نظریات روان پویشی 28
2-5-2نظریات روان تحلیلی 28
2-5-3 روانشناختی خود 29
2-5-4 نظریات رفتاری - شناختی 30
2-5-4-1نظریات شناختی 31
2-5-5 نظریه های یادگیری 32
2-5-5-1 نظریه یادگیری اجتماعی – شناختی 32
2-5-5-2نظریه یادگیری اجتماعی 33
2-5-6دیدگاه های مبتنی بر ویژگی های درون فردی 33
2 -5-6-1مدل بوم شناسی اجتماعی 33
2-5-6-2الگوی تحقیر خود 34
2-5-6-3یادگیری اجتماعی چند مرحله ای 34
2-5-7نظریه تعامل خانواده 35
2-5-8نظریه های یکپارچه نگر 35
2-5-8-1نظریه رفتار مشکل 35
2-5-8-2نظریه گروه همسالان: 36
2-5-8-3 الگوی آسیب پذیری 36
2-5-8-4نظریه تفسیر انتخاب عقلایی 37
2-5-9نظریه های زیستی – روانی 37
2-5-9-1 نظریه وابستگی جسمانی اعتیاد 37
2-5-9-2 نظریه مشوق مثبت اعتیاد 38
2-5-10نظریه های اجتماعی – فرهنگی 38
2-5-10-1نظریه بی هنجاری 39
2-5-10-2نظریه انزوا طلبی مرتون 39
2-5-10-3نظریه برچسب زنی 39
2-5-11نظریات فیزیولوژیک 40
2-5-12نظریه ی سیستم انگیزشی 40
2-6 اهداف درمان وابستگی به مواد 42
2-6-1رویکردها ی درمانی وابستگی به مواد 43
2-6-2 درمان اعتیاد 43
2-6-2-1درمان دارویی 44
2-6-2-2درمان های غیر دارویی 46
2-10-7پیشینه پژوهش 51
2-10-7-1پیشینه داخلی پژوهش 51
2-10-7-2پیشینه خارجی پژوهش 57
2-10-8جمع بندی نتایج پیشینه های پژوهش 61
منابع: 63
منابع فارسی 63
منابع انگلیسی 68