مبانی نظری ارزیابی ارتباط بین فرسودگی شغلی و سلامت روانی کارمندان

پيشرفت‌هاي شگرف فناوري و تغييرات نظام اجتماعي باعث گرديده که جوامع امروزي شکل پيچيده اي به خود بگيرند.عوامل متعددي همچون: مشکلات مالي و خانوادگي، تضاد با دوستان و همکاران، فشار رواني ناشي از عوامل محيطي و سازماني باعث شده است که به نحوي زندگي طبيعي انسان را تهديد نمايد(رستمي‌نيا، 1379 به نقل از شعباني بهار و کوناني، 1391: 78)

اين فشار سبب مي‌گردد تا وظايفي که انسان به سادگي در شرايط طبيعي انجام مي‌دهد، با مشکل روبه رو شود، به گونه اي که با دشواري بدان پرداخته و حتي گاهي قادر به انجام آن نباشد. در نتيجه، آسيب‌هاي جدي بر منابع مالي و انساني سازمان وارد مي‌شود(صادقي بروجردي، 1382).
پژوهش‌هايي که طي دهه‌هاي 1980 تا 1990 صورت گرفته است، تماماً تأييد نموده اند که مشکلات رواني و اجتماعي همگي در ايفاي نقش اجتماعي به عنوان يک عامل مانع و بازدارنده تلقي مي‌شوند. در غالب اين پژوهش‌ها، ضمن التفات به آثار مخرب مشکلات مذکور، تأکيد بر ضرورت کشف و شناخت علل و عوامل موثر از جمله فرسودگي شغلي که در سطح معناداري مي‌توانند شاخصي براي ارزيابي ميزان سلامت عمومي‌باشد، به وضوح مشاهده مي‌شود(تويتز ، 1995 به نقل از شعباني بهار و کوناني، 1391: 78)

نظام زندگي صنعتي، هر چند دستاوردهاي زيادي به همراه آورده است، اما در بسياري ابعاد نيز عوارضي در پي داشته است؛ از جمله اين كه افراد چه در زندگي فردي و چه در محيط كاري با استرس زيادي روبرو هستند. فشار ناشي از كار امري طبيعي است و حتي اگر بتوان آن را در يك ميزان متناسب نگاه داشت كه بتوان آن را مديريت كرد، مي‌تواند موجب خلاقيت‌هايي نيز در فضاي كار شود اما آنچه كه نامناسب مي‌باشد فشار زياد و منفي محيط كار مي‌باشد كه مي‌تواند سلامت عمومي ‌فرد را تحت تاثير خود قرار مي‌دهد. شرايط كاري، ابهام نقش، ميزان مسئوليت، روابط با زير دستان و همكاران و عدم امنيت شغلي از مهمترين عوامل تاثيرگذار در ايجاد استرس ناشي از كار مي‌باشند.(وايلي ، 2000 به نقل از ناستي زايي و همکاران، 1387).

بنابراين لازمه پيشرفت هر سازماني برخورداري از نيروي انساني سالم و کارآمد است. عوامل متعددي در ايجاد سلامت جسم و روان کارکنان يک سازمان و همچنين ميزان کارائي آنان موثر اند. که از مهمترين آنها مي‌توان به عامل فرسودگي شغلي اشاره نمود، اکثريت متخصصان در تعريف فرسودگي شغلي اتفاق نظر دارند که فرسودگي شغلي به نحوي با زندگي صنعتي محيط کاري، مربوط مي‌شود(ساعتچي، 1388 به نقل از انيسي و همکاران، 1389).

فهرست مطالب

فصل دوم : مباني نظري و پيشينه تحقيق
2-1 ) مقدمه 11
2-2 ) تاريخچه فرسودگي شغلي 12
2-3 ) تعاريف فرسودگي شغلي 13
2-4 ) مدل‌هاي فرسودگي شغلي 16
2-4-1 ) مدل فرسودگي شغلي مسلچ و جکسون 19
2-5 ) عوامل موثر در ايجاد فرسودگي شغلي 20
2-5-1 ) عوامل فردي و بين فردي 23
2-5-2 ) عوامل سازماني 23
2-6 ) علائم فرسودگي شغلي 24
2-7 ) پيامدهاي فرسودگي شغلي 25

2-8 ) سلامت رواني 29
2-9 ) تعريف سلامت رواني 29
2-9-1 ) الگوهاي عمده در تعريف سلامتي 29
2-9-2 ) ابعاد سلامت 30
2-10 ) سلامت رواني در محيط کار 39
2-11 ) اهميت سلامت رواني 39
2-12 ) وضعيت سلامت رواني در جهان و ايران 41
2-13 ) اصول سلامت رواني و ارتقاء آن 42
2-14 ) مشخصه‌هاي سلامت رواني 43
2-15 ) عوامل موثر در سلامت رواني 45
2-16 ) مدل‌هاي اندازه‌گيري سلامت رواني 46
2-16-1 ) مدل دراگوتيز و همکاران (1973) 46
2-16-2 ) مدل گلدبرگ و همکاران (1979) 46
2-16-3 ) مدل راتر و همکاران (1970) 47
2-16-4 ) مدل ريف و همکاران (1926) 47
2-17 ) نظريات مرتبط با سلامت رواني 49
2-17-1 ) نظريه زيگموند فرويد 49
2-17-2 ) نظريه کورت لوين 50
2-17-3 ) نظريه آدلر 50
2-17-4 ) نظريه ساليون 50
2-17-5 ) نظريه کارل راجرز 51
2-17-6 ) نظريه آلبرت اليس 52
2-18 ) پيشينه تحقيق 52
2-18-1 ) تحقيقات انجام شده داخلي 52
2-18-2 ) مطالعات انجام شده خارجي 58

2-20 ) چارچوب نظري تحقيق 62

منابع و مآخذ
منابع فارسي 102
منابع انگليسي