زمینه های رشد حسادت و ریشه های آن از منظر دین، اخلاق و تربیت

یکی از مسائل مهم در زندگی انسان و روابط او با دیگران که موجب به وجود آمدن مشکلات فراوانی می شود و مورد توجه دین اسلام نیز قرار گرفته است، حسادت می باشد ، که علاوه بر اینکه یک موضوع اخلاقی است ، از بعد روان شناختی نیز مورد توجه قرار می گیرد، زیرا حسادت نه فقط آثار سوء اخلاقی و اجتماعی در پی خواهد داشت ، بلکه برای خود انسان و سلامت روح و روانش مضّر می باشد.

در این پایان نامه سعی شده است با توجه به تحلیل دینی ، روانشناختی که مو ضوع اصلی و مورد بحث در این پایان نامه می باشد، اولاً حسادت را تعریف کرده و به نشانه های آن در کودکان و بزرگسالان پرداخته شود ، ثانیاً مراتب حسادت، زمینه های رشد حسادت، ریشه های حسادت از نظر علمای اخلاق و ریشه های عقیدتی آن ، ریشه های تربیتی حسادت با توجه به تأثیر حسد در سلامت روح و روان بیان شده و اینکه اصلاً و اولاً سلامت روح و بیماری روح چیست؟ و آیا رابطه ای بین سلامت روح وجسم و اینکه این دو بر هم تأثیر دارند یا نه با توجه به آیات و روایات مورد بررسی قرار گرفته است .

فهرست مطالب
2-1- واژه شناسی حسد 12
2-2- تعریف حسادت در علم اخلاق 14
2-3- تفاوت های غبطه و حسادت 18
2-4- ضد حسادت نصح و خیرخواهی 19
2-5- سلامت و بیماری روان 22
2-5-1- سلامت از دیدگاه اهل لغت 22
2-5-2- روان 23
2-5-3- روح وبدن و تأثیر آنها بر همدیگر 24
2-5-4- سلامت روان از دیدگاه قرآن و حدیث 25
2-5-5- تعریف بیماری روانی 26
2-5-6- نشانه‌های بیماری روانی از نظر آیات و روایات 27
2-6- نشانه های حسود 30
2-6-1- نفاق 31
2-6-2- احساس نارضایتی و اندوه 32
2-6-3- احساس خشم 33
2-6-4- احساس رنج 34
2-6-5- احساس حسرت 35
2-7- مراتب حسادت 35
2-8- زمینه های رشد حسادت 39
2-8-1- زمینه های خانوادگی 39
2-8-1-3- علل و انگیزه های حسادت در کودکان 43
2-8-1-3-1-حسادت فرزند اوّل نسبت به کودکان بعدی 43
2-8-1-3-2- برخوردهای تبعیض آمیز 45
2-8-1-3-3- احساس محرومیّت 47
2-8-1-3-4- توجه نکردن به استعدادها و توانایی فرزندان 49
2-8-2- زمینه های فامیلی حسادت 49
حسادت به آشنایان: 50
2-8-3- زمینه رشد حسادت در محیط تحصیلی و محیط کار 52
2-8-4-زمینه رشد حسادت و توارث 54
2-9- ریشه های حسادت از نظر علمای اخلاق 61
2-9-1- خباثت نفس و بخل ذاتی نسبت به بندگان خدا 61
2-9-2- عداوت و دشمنی 61
2-9- 3- حب مشهور شدن وآوازه یافتن 62
2-9-4- ترس از باز ماندن از مقصود خود 63
2-9-5- تعزّز 63
2-9-6- تکبّر 64
2-9-7- تعجّب واستعباد 65
2-10- ریشه‌یابی حسادت در ضعف باورهای دینی 66
2-10- 1- ضعف ایمان به حکمت خداوند 68
2-10- 2-تزلزل در پایه‌های ایمان به پروردگار 71
2-10- 3- عدم توجّه به عظمت خداوند 73
2-11- تعریف حسادت در روانشناسی 74
2-11-1- ریشه های تربیتی حسادت:عوامل تربیتی حسادت از دیدگاه روانشناسان 77
2-11-1- 1- احساس حقارت 77
2-11-1-2- ضعف اعتماد به نفس و نداشتن امنیت 78
2-11-1-3- رابطۀ عزت نفس و حسد 79
2-11-1-3-1- نشانه‌های عدم عزت نفس 80
2-11-1-3-2- نقش عزت نفس در از بین رفتن حسد 81

منابع و مراجع