بررسی جامع و کامل نظریه های روانشناسی اخلاق

علوم اجتماعی
دانلود تحقیق رشته علوم اجتماعی نظریه های روانشناسی اخلاق مقدمه نظریه هایی که در تبیین اخلاق بر ویژگی های طبیعی، زیستی و ژنتیکی و ... تأکید دارند عمدتاً بر وجوه احساسات اخلاقی از قبیل همدردی، همدلی، دگردوستی و نوع دوستی دست می گذارند. این دسته که عمدتاً شامل زیست شناسان و زیست شناسان اجتماعی[با محوریت داروین، ویلسون] می-شوند، اخلاق و احساسات اخلاقی را ودیعه ای طبیعی می دانند که کم و بیش در همۀ انسان‌ها و حتی در حیوانات و گیاهان نیز وجود دارد. آنها به هنگام ارائه راهکارهای تجویزی و شیوه های تربیت اخلاقی بر جامعه به ویژه خانواده به عنوان زمینه و بستری برای شکوفایی یا سرکوب این استعداد طبیعی دست می گذارند. نظریه هایی[با محوریت پیاژه] که برای تبیین اخلاق بر عوامل ذهنی، شناخت و توان مفهومی کودکان دست می گذارند از وجوه متعدد اخلاق، بیشتر بر توان قضاوت اخلاقی و استدلال اخلاقی برای استخراج اصول جهانشمول اخلاقی و تطبیق این اصول به موقعیت ها و مصادیق رفتاری تأکید می-کنند. این دسته نیز بر زندگی و روابط اجتماعی به عنوان بستر و زمینۀ رشد مفهومی کودکان تأکید دارند. خود پیاژه برای اولین بار بر روابط برابر با همسالان برای درک مفهوم انصاف تأکید می کند و در ادامه نظریه قلمرویی این حساسیت به متن و بافت اجتماعی را گسترش می دهد. نظریه هایی که برای تبیین اخلاق بر زندگی اجتماعی به عنوان عامل جامعه پذیری اخلاقی[با محوریت فروید] نه زمینه و بستر اخلاقی شدن کودکان تأکید می کند از وجوه مختلف اخلاق بر وجدان اخلاقی که خود، دارای ابعاد شناختی و عاطفی است متمرکز می شود. کسب وجدان به معنی موفقیت در انتقال کنترل بیرونی به کنترل درونی است. هدف ضمنی نظریه های بازتولید اجتماعی، درک نحوۀ تداوم و انتقال ارزش‌ها از والدین به کودکان و به طور کلی بررسی فرایند بازتولید جامعه و فرهنگ در نسل های جدید بود. نظریه های جامعه پذیری به این مسأله می-پردازند که کودکان(به عنوان موجودات طبیعی) چگونه در فرایند رشد به انسان‌های اخلاقی تبدیل می شوند؟ بنابراین تمامی نظریه های روانشناسی رشد اخلاقی بر نقش جامعه و زندگی اجتماعی یا به عنوان زمینه برای اخلاقی شدن کودکان یا به عنوان عامل جامعه پذیری اخلاقی عنایت دارند. بعضی اخلاق را پدیده ای طبیعی و درونی می-دانند که زندگی اجتماعی در شکوفایی یا سرکوب آن ایفای نقش می کند. بعضی دیگر اخلاق را پدیده ای بیرونی و از اقتضائات زندگی اجتماعی انسان‌ها می دانند که به تبع آن به امری درونی تبدیل می شود. نظریه های روان شناسی رشد اخلاقی، از تأثیر جامعه و زندگی اجتماعی در رشد اخلاقی کودکان، عمدتاً بر نقش خانواده متمرکز شده اند. ازاین رو بیشترین حجم مطالعات نظری و تجربی موجود، دربارۀ خانواده و فرایندهای آن است و در مجموع بر ویژگی ها و فرایندهای درون خانواده، همچون روابط والدین ـ کودک، مدیریت تعارض در روابط والدین ـ کودک، ویژگی های فردی کودکان، شیوه های انضباطی والدین، گفتمان محاوره ای والدین ـ کودک، تلاش-های پیش گیرانۀ والدین، گفت‌و‌گو درباره عواطف، روابط خواهران و برادران، تحصیلات و پیشینه اجتماعی والدین، تفاوت های فرهنگی و ... دست گذاشته اند. درونی سازی اخلاق و نقش خانواده در جامعه پذیری اخلاقی از آغاز تا کنون با چالش هایی روبرو بوده است که در موارد بسیاری به اصلاح و بهبود آن منجر شده است. از مهم ترین چالش های این رویکرد موارد زیر قابل یادآوری است. 1) انتقال ارزش‌ها را بیش از اندازه یک سویه می پندارد در حالی که مناسب تر است آن را فرایندی دوسویه و دیالکتیکی ببیند. 2) جامعه را بسیار یکپارچه تر از آنچه در واقع هست در نظر می گیرند و طبیعت انسانی را بسیار همنواتر از آنکه در واقعیت خارجی وجود دارد به تصویر می کشند و تضاد ، تنوع و تکثرهای موجود را نادیده می-گیرند. 3) مسئلۀ دیگر، پیوند فرایندهای اجتماعی کردن درون خانواده با نظام‌های اجتماعی و فرهنگی گسترده تر است. همین چالش ها و سرنوشت آنها دست مایۀ ورود ما به نظریه های جامعه شناختی است. فهرست مطالب نظریه های علمی 1 2-3-1- نظریه های روانشناسی 4 2-3-1-1- عوامل زیستی(طبیعت و ارگانیسم) 4 2-3-1-1-1- ارتباط با طبیعت و رشد اخلاقی 4 2-3-1-1-2- خاستگاههای زیستی رفتارهای اخلاقی 8 2-3-1-1-3- ارتباط متقابل زیستی 13 2-3- 1- 2- عوامل ذهنی 15 2-3- 1- 2- 1- رویکرد شناختی 15 2-3- 1- 2- 2- نظریۀ قلمرویی 22 2-3- 1- 3- عوامل اجتماعی 28 2-3- 1- 3-1- نظریه درونی سازی و رشد عاطفی وجدان 28 2-3- 1- 3-2- نظریه درونی سازی و رشد شناختی وجدان 41 2-3- 1- 4- جمعبندی نظریه های روانشناسی رشد اخلاقی 45 پیشینه پژوهش 48 پیشینه تحقیق در ایران: 48 پژوهشهای خارجی: 57 2-3-5- چارچوب نظری 60 2-3-5- 1- مدل نظری 86 6-1- فهرست منابع 89