بررسی رابطه مکتب های فرزندپروری با سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر دبیرستانی

روانشناسی،علوم تربیتی واجتماعی
پایان نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی تربیتی با عنوان ﺑﺮرﺳﻲ راﺑﻄﻪ ﻣﻜﺘﺐ ﻫﺎی ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری ﺑﺎ ﺳﻼﻣﺖ رواﻧﻲ و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﭘﺴﺮ ﭘﺎﻳﻪ اول دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن منطقه ﺑﻮﺳﺘﺎن و ﮔﻠﺴﺘﺎن اﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان چكیده: پایان نامه حاضر به بررسی رابطه سبك های فرزند پروری و سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی را در دانش آموزان پسر پایه اول دبیرستان در منطقه بوستان و گلستان استان تهران صورت گرفته است .نمونه مورد مطالع372 نفر دانش آموز همراه با پدرانشان می باشدكه بطور تصادفی انتخاب شده انددر این تحقیق برای جمع اوری دادها ازپرسشنامه سبک های فرزند پروری بامریند وپرسشنامه سلامت عمومی استفاده شده است .نتایج پژوهش به طور كلی نشان داد كه دانش آموزانی كه والدین آنها سبك فرزند پروری قاطع و اطمینان بخشی دارا بودند از سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی بهتری بر خوردار بودند و دانش آموزانی كه والدین آنها دارای سبك فرزند پروری مستبدانه و سهل انگارانه بودند از سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی كمتری نسبت به فرزندان والدینی كه سبك قاطع و اطمینان بخشی داشتند. کلید واژه ها: سلامت روانی پیشرفت تحصیلی سبک های فرزندروری 11-1- مقدمه خانواده به عنوان كوچكترین واحد اجتماعی و از اركان اصلی و عمده هر جامعه به شمار می آید. محیط خانه اولین و مهمترین عاملی است كه به رشد شخصیت افراد تاثیر می گذارد.كودك خصوصیاتی را از والدین به ارث می برد.اما نقش والدین در رشد كودك تنها به جنبه های ارثی محدود نیست.ایده ها و آرزوهای والدین،میزان رضایت آنها از روابط زناشویی و سبك های فرزند پروری اتخاذ شده از جانب والدین، همگی می توانند بر شكل دهی رفتار كودك و سلامت روان او نقش بسزایی داشته باشند.(رضایی،1383)مطالعه روابط والدین و كودك یكی از بحث های مهم روانشناسی را تشكیل می دهد.روابط بین كودكان و دیگر اعضای خانواده را میتوان به عنوان نظام یا شبكه ای ازبخش هایی دانست كه در ارتباط متقابل با یكدیگرند.كودك صرفا" تحت تاثیر یك جنبه از رفتار والدین یا شخصیت آنها قرار نمی گیرد،بلكه تحت تاثیر تركیبی از عوامل مختلف است.(اسفندیاری،1374)مك كوبی (1984) سبكهای فرزندپروری والدین را در بروز نابهنجاریهای رفتاری فرزندان مؤثر میداند و بر نقش كیفیت رفتار والدین بر عملكرد تحصیلی و روابط با همسالان و سازگاری در دورة نوجوانی تأكید كرده است. فهرست مطالب چكیده 6 11-1- مقدمه 7 2-1- بیان مسأله: 7 3-1-ضرورت و اهمیت پژوهش 12 4-1-اهداف پژوهش: 12 6-1-تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها: 13 متغیرهای پژوهشی: 15 فصل دوم 16 1-1-2-تاریخچه سبك های فرزندپروری: 17 2-1-2 سبك های فرزندپروری: 17 2-1-3- ابعاد سبكهای فرزندپروری: 18 2-1-4-دیدگاه های نظری در باره سبك های فرزند پروری 19 2-1-4-1--شیوه مستبدانه: 20 2-1-4-2-شیوه آسان گیر(سهل انگارانه) 22 -3-1-4-2- سبك های رفتاری قاطع و اطمینان بخش 23 2-1-6- الگوی شفر: 31 2-1-7-الگوی وینترباتوم 32 2-1-7-1-بعد استقلال‌آموزی: 32 2-1-7-2-بعد تسلط‌آموزی: 33 2-1-7-3-بعدمراقبت‌آموزی: 33 2-1-8- نظریه اریكسون: 33 2-9- عوامل تاثیرگذار بر شیوه‌های فرزندپروری: 34 2-1-9-1--شخصیت، انتظارات و اعتقادات والدین: 35 2-1-9-2-خصوصیات فرزندان (خصوصیات شخصیتی و توانایی‌های شناختی): 35 2-1-9-3-زمینه اجتماعی(رابطه زناشویی وتجارب شغلی والدین) 35 2-1-10-وضعیت اقتصادی، اجتماعی – فرهنگی و تاثیر آن بر سبك‌های فرزندپروری در والدین: 38 2-1-11- بافت فرهنگی خانواده و شیوه‌های فرزند‌پروری: 40 2-1-12 انتظارات والدین نوجوان 42 2-1-13 والدین و خانواده و تاثیر آن در رفتار كودك 43 2-1-14-شكل‌های موثر كنترل والدین : 44 2-1-15-شكل‌های غیرموثر والدین: 46 2-2تعریف سلامت: 46 2-2-1سلامت روان: 47 2-2-2-ابعاد سلامت: 48 2-2-2-1-سلامت جسمی: 48 1-2-2-2-سلامت روانی 49 2-2-3-سلامت معنوی: 49 2-2-2-4-سلامت اجتماعی: 49 2-2-2-5-سلامت هوشی: 50 2-2-2-6-سلامت محیطی: 50 2-2-2-7-سلامت روانی 51 2-2-3-سلامت روانی چیست؟ 51 2-2-4 مفهوم سلامت روانی و نظریه‌های مربوط به آن 54 4-4-ت) مفهوم سلامت روانی در نظریه‌های هستی‌گرایی 63 5-4 ث) مفهوم سلامت روانی در نظریات گشتالت 63 4-5-ج) مفهوم سلامت روانی در نظریات ارگانیسمی 64 6-4-چ)مفهوم سلامت روان در نظریه‌های شناختی 65 2-2-5-افراد سالم از نظر روانی 67 2-2-6-اهمیت سلامت روانی: 68 6-1-الف: عوامل زیستی: 70 6-2-ب: عوامل عاطفی و روانی: 70 6-3-ج: عوامل اجتماعی: 70 2-3-پیشرفت تحصیلی 72 2-3-1-عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان 74 2-3-1-1-عوامل فردی موثر بر پیشرفت تحصیلی 75 الف1-1-)هوش 76 ب 1-2- جنس 76 -ج 1-3-سلامت جسمی دانش آموزان 77 د-1-4- آمادگی و آموخته های قبلی 77 2-3-1-2-ویژگیهای ورودی عاطفی و انگیزش یادگیری 78 2-3-1-3-خصوصیات روانی وعاطفی دانش آموزان 80 2-3-1-4-عوامل آموزشی موثر بر پیشرفت تحصیلی 80 ب-آزمایشگاه 82 ج-كتب و مواد آموزشی 83 د-شرایط فیزیكی كلاس درس 84 2-3-1-5--عوامل انسانی- آموزشگاهی موثر بر پیشرفت تحصیلی 84 الف- 1-5--) معلم 85 ب- 5-2-روش تدریس معلم 86 ج- 5-3-روش تدریس فعال 87 هـ - 5-5-مدت زمان یادگیری در مدرسه و منزل 88 و-5-6) تكلیف درسی 89 ز- 5-7)مدیر مدرسه 90 تحقیقات انجام شده در ایران 90 تحقیقات خارجی: 93 جمع‌بندی: 99 فصل سوم 101 3-1 طرح تحقیق 102 3-2 جامعه مورد مطالعه، 102 3-3 حجم نمونه و روش نمونه‌گیری 102 3-4 معرفی ابزار پژوهش: 103 3-5- روش گردآوری اطلاعات (روش اجرا) 108 3-6- روش‌های تجزیه و تحلیل داده‌ها 109 فصل چهارم 110 4-1 111 4-2 اطلاعات توصیفی 111 4-3 یافته های مربوط به سولات پژوهش 118 4-3-1 سوال اول پژوهش: آیا بین سبک فرزند پروری سهل گیر و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد؟ 118 4-3-2 سوال دوم پژوهش: آیا بین سبک فرزند پروری استبدادی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد؟ 119 4-3-3 سوال سوم پژوهش: آیا بین سبک فرزند پروری قاطع و اطمینان بخش و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد؟ 120 4-3-4 پیش بینی نمرات میانگین پیشرفت تحصیلی دانش آموزان از سبک های فرزند پروری: 121 4-3-5 سوال چهارم پژوهش: آیا بین سبک فرزند پروری سهل گیر و عدم سلامت عمومی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد؟ 123 4-3-6 سوال پنجم پژوهش: آیا بین سبک فرزند پروری استبدادی و عدم سلامت عمومی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد؟ 124 4-3-7 سوال ششم پژوهش: آیا بین سبک فرزند پروری قاطع و اطمینان بخش و عدم سلامت عمومی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد؟ 125 4-3-8 پیش بینی نمرات عدم سلامت روان بر اساس سبک های فرزند پروری 126 4-3-8 پیش بینی نمرات میانگین پیشرفت تحصیلی دانش آموزان از طریق سلامت عمومی: 129 فصل 5 130 نتیجه‌گیری 131 الف – بحث در مورد سوال اول تحقیق 131 ب- بحث در مورد سوال دوم تحقیق 133 ج- بحث در مورد سوال سوم تحقیق 134 محدودیت‌ها: 136 پیشنهاد‌ها 136 منابع ماخذ 152