تاثیر رابطه ایران و آمریکا بر امنیت خلیج فارس

علوم سیاسی
دانلود مقاله کارشناسی ارشد رشته علوم سیاسی تاثیر رابطه ایران و آمریکا بر امنیت خلیج فارس *قابل استفاده برای رشته روابط بین الملل مقدمه امنیت خلیج فارس از دیرباز مورد بررسی و توجه سیاستمداران منطقه و جهان بوده است. منطقه خلیج فارس به دلیل موقعیت راهبردی در پهنه جغرافیایی، ذخایر انرژی فراوان و حساسیت فوق العاده ژئوکالچر به یکی از مهمترین کانون های بحران و منازعه در جهان امروز تبدیل شده است. حتی عده ای تا آنجا پیش رفته اند که خاورمیانه و در مرکز آن خلیج فارس را قلب جدید یا هارتلند جدید جهان نامیده اند.عموما دو نوع نگاه به امنیت خلیج فارس وجود دارد: نگاه بیرونی و درونی به امنیت خلیج فارس. در نگاه بیرونی عناصر و مولفه های خارج از منطقه هستند که امنیت در خلیج فارس را تعریف و بازتعریف می کنند. برای نمونه نیاز مبرم غرب و کشورهای آسیایی به انرژی خلیج فارس است که امنیت آن را مشخص می کند. ولی در نگاه درونی این مناسبات داخلی بین کشورهای منطقه خلیج فارس است که امنیت را تعریف می کند. به بیانی دیگر، امنیت برون زا در خلیج فارس تابعی از نیازها و ملاحظات امنیتی کشورهای خارج از این محدوده جغرافیایی فرض می شود درحالی که امنیت درون زا در خلیج فارس، برآمده از نیازها، ملاحظات و معادلات امنیتی کشورهای این منطقه است. از نگاه امنیت برون زا، تامین امنیت صادرات انرژی در خلیج فارس ممکن است به بهای برهم خوردن معادلات امنیتی بین کشورهای این منطقه تمام شود و یا اینکه مولفه های برپایی ساختارهای امنیتی پایدار در منطقه به دلیل دخالت ها و اختلاف افکنی های نیروهای خارجی مورد بی توجهی قرار بگیرد. از طرف دیگر، آنچه از منظر امنیت درون زا مورد بی توجهی قرار می گیرد تاثیرگذاری مناسبات ساختاری قدرت های جهانی و حساسیت و تاثیرپذیری معادلات امنیتی منطقه از آنها و نیز میزان و نحوه تاثیرپذیری این معادلات از مناسبات سیاست خارجی کشورهای قدرتمند با هر یک از این کشورهای منطقه است. ایران و آمریکا دو کشوری بوده اند که در سه دهه گذشته در صدد بوده اند امنیت خلیج فارس را بر اساس یکی از این رهیافت ها تعریف کرده و ساختارهای امنیتی منطبق با این تعاریف را به وجود آورند. ایران بیشتر به دنبال امنیت درون زا بدون توجه به تاثیرگذاری غیرقابل انکار آمریکا و آمریکا بیشتر به دنبال امنیت برون زا بدون توجه به نقش و جایگاه ممتاز ایران در امنیت خلیج فارس بوده است. حال اگر بپذیریم که امنیت در خلیج فارس همچنان با چالش های جدی و لاینحل مواجه است و ساختارهای فعلی جوابگوی تهدیدات کنونی و بحران های احتمالی آینده نیستند این سوال مطرح می شود که بهترین رهیافت تامین امنیت در خلیج فارس چیست. به بیانی دیگر، چگونه می توان از رهیافت های کنونی فراتر رفت و به رهیافت تلفیقی در تامین امنیت خلیج فارس دست یافت. بدین منظور در این مقاله ابتدا رهیافت امنیت برون زا و سپس امنیت درون زا مورد بررسی قرار می گیرد و سپس سعی می شود با استفاده از وضعیت حاکم بر روابط ایران و آمریکا زمینه های همکاری/ منازعه دوکشور، در قالب الگوی امنیتی تلفیقی در خلیج فارس مورد واکاوی قرار گیرد واژگان کلیدی: ایران آمریکا امنیت خاورمیانه خلیج فارس فهرست مطالب تاثیر رابطه ایران و آمرریکا بر امنیت خلیج فارس 1 رابطه ایران و آمریکا و تاثیر آن در امنیت خلیج فارس 1 مقدمه 1 امنیت برون زا 3 حضور آمریکا در خلیج فارس 3 امنیت درون زا 6 رابطه ایران ـ آمریکا: زمینه ترتیبات امنیتی آینده در خلیج فارس 12 پیوستگی امنیت خلیج فارس با رابطه ایران و آمریکا 14 نفوذ ایران در عراق و تاثیر آن بر امنیت خلیج فارس 14 پرونده هسته ای ایران و تاثیر آن بر امنیت خلیج فارس 15 امنیت صدور انرژی خلیج فارس 17 نتیجه گیری 17 منابع ------------ 19