ارزیابی میزان اثربخشی الگوهای جریان وجوه نقد و مدل برنامه ریزی ژنتیک در پیش بینی درماندگی مالی

ارزیابی میزان اثربخشی الگوهای جریان وجوه نقد و مدل برنامه ریزی ژنتیک در پیش بینی درماندگی مالی.

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته حسابداری.

چکیده

ورشکستگی شرکت ها یکی از راه هایی است که منجر به هدر رفتن منابع و عدم بهره گیری از فرصت های سرمایه گذاری می شود. پیش بینی درماندگی مالی می تواند با هشدارهای لازم ، شرکت ها را نسبت به وقوع درماندگی مالی و به دنبال آن ورشکستگی هشیار نماید تا آنها با توجه به این هشدارها، دست به اقدامات مقتضی بزنند و سرمایه گذاران بتوانند فرصت های مطلوب را از فرصت های نامطلوب تشخیص دهند و منابعشان را در فرصت ها و مکان های مناسب، سرمایه گذاری نمایند. یکی از روشهای پیش بینی تداوم فعالیت شرکتها، استفاده از مدل های پیش بینی درماندگی مالی است. در این راستا پژوهش حاضر به ارزیابی میزان اثربخشی الگوی جریان وجوه نقد و مدل برنامه ریزی ژنتیک در پیش بینی درماندگی مالی در بورس اوراق بهادار تهران در طول سالهای 1381تا 1386 با استفاده از داده های 82 شرکت مورد آزمون می پردازد. الگوهای جریان نقدی، سیاست های شرکت برای تأمین منابع، تخصیص منابع و ظرفیت عملیاتی را نشان می دهد. تئوری های اقتصادی و محققان قبلی مثبت یا منفی بودن جریان های نقدی ناشی ازفعالیت های عملیاتی، سرمایه گذاری و تأمین مالی را با توجه به مراحل چرخه عمر را پیش بینی کرده اند. در پژوهش حاضر از الگوهای جریان نقدی در مرحله نزول جهت پیش بینی درماندگی مالی استفاده شده و سپس نتایج آن با مدل برنامه ریزی ژنتیک که طبق شرایط ایران توسط فرج زاده دهکردی(1386) ارائه گردیده مورد ارزیابی گرفته است. نتایج تحقیق حاضرحاکی از این است که الگوی جریان های نقدی دارای قدرت پیش بینی درماندگی مالی شرکت ها در ایران است. همچنین طبق نتایج تحقیق اثربخشی مدل برنامه ریزی ژنتیک درمقایسه با الگوی جریان های نقدی در پیش بینی درماندگی مالی شرکت ها بیشترمی باشد.

واژه های کلیدی : درماندگی مالی، الگوهای جریان های نقدی، مدل برنامه ریزی ژنتیک ،پیش بینی درماندگی مالی

فهرست مطالب

فصل اول:کلیات تحقیق

(1-1 مقدمه ..........................................................................................................................................................................................2

(2-1 تشریح وبیان مسئله .................................................................................................................................................................3

(3-1ضررت انجام تحقیق ................................................................................................................................................................7

(4-1 اهداف تحقیق.............................................................................................................................................................................7

(5-1 روش تحقیق ..............................................................................................................................................................................8

(6-1 جامعه آماری ..............................................................................................................................................................................8

(7-1 سوالات تحقیق ..........................................................................................................................................................................9

(8-1 فرضیه های تحقیق ..................................................................................................................................................................9

(9-1 محدودیت های تحقیق ...........................................................................................................................................................9

(10-1 کاربرد تحقیق .....................................................................................................................................................................10

(11-1 تعریف واژه ها و اصطلاحات تخصصی ...........................................................................................................................10

(12-1 ساختار کلی تحقیق ..........................................................................................................................................................12

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق

بخش اول : ادبیات و مبانی نظری تحقیق

(1-2 مقدمه ......................................................................................................................................................................................14

(2-2 تعاریف ورشکستگی................................................................................................................................................................15

(3-2 دلایل ورشکستگی..................................................................................................................................................................17

(4-2 مراحل ورشکستگی................................................................................................................................................................02

(5-2 قوانین ورشکستگی.................................................................................................................................................................21

2-5-1 ) قوانین ورشکستگی در ایران................................................................................................................................12

(6-2 تکنیک های مورد استفاده در پیش بینی ورشکستگی...................................................................................................23

(1-6-2 تکنیک آماری...........................................................................................................................................................42

(2-6-2 تکنیک هوش مصنوعی...........................................................................................................................................24

(3-6-2 مدل های تئوریک.....................................................................................................................................................25

2-7) مدل های پیش بینی درماندگی مالی ................................................................................................................................25

2-7-1) آماری تک متغیره....................................................................................................................................................25

2-7-2) تحلیل تشخیصی چندگانه(MDA)....................................................................................................................26

2-7-3) مدل احتمالی خطی(LPM)................................................................................................................................27

2-7-4) مدل لوجیت..............................................................................................................................................................28

2-7-5) مدل پروبیت..............................................................................................................................................................29

2-7-6) روش های مجموع تجمعی....................................................................................................................................30

2-7-7) فرایندهای تعدیل ناقص.........................................................................................................................................30

2-7-8) الگوریتم طبقه بندی بازگشتی..............................................................................................................................30

2-7-9) استدلال مبتنی بر موضوع.....................................................................................................................................31

2-7-10) شبکه های عصبی مصنوعی...............................................................................................................................32

2-7-11) الگوریتم ژنتیک.....................................................................................................................................................33

2-7-12) برنامه ریزی ژنتیک..............................................................................................................................................35

2-7-13) مدل مجموعه های سخت...................................................................................................................................41

2-7-14) ماشین بردار تکیه گاه(SVM).........................................................................................................................42

2-7-15) معیارهای تجزیه ترازنامه(BSDM)...............................................................................................................42

(8-2 تئوری های ورشکستگی........................................................................................................................................................43

2-8-1) تئوری ورشکستگی قمارباز....................................................................................................................................43

2-8-2) تئوری مدیریت وجوه نقد.......................................................................................................................................43

2-8-3) تئوری های ریسک اعتباری...................................................................................................................................43

2-8-3-1) مدل های اعتبار سنجی مورگان و KMV مودی.........................................................................43

2-8-3-2) ریسک اعتباری CSFB......................................................................................................................43

2-8-3-3) تئوری پرتفو لیوی اعتباری مک کینسی..........................................................................................44

(9-2 میزان کاربرد تکنیک ها در مدل بندی پیش بینی ورشکستگی..................................................................................44

(10-2 میزان دقت و خطای نوع اول و دوم مدل های پیش بینی ورشکستگی................................................................46

(11-2 نسبت های مالی مورد استفاده در پیش بینی ورشکستگی......................................................................................50

(12-2 نتیجه گیری.........................................................................................................................................................................50

بخش دوم : پیشینه تحقیقات

2-13) مطالعات صورت گرفته در ارتباط با موضوع تحقیق....................................................................................................15

2-13-1) تحقیقات خارجی انجام شده در زمینه درماندگی مالی...........................................................................51

2-13-2) تحقیقات داخلی انجام شده در زمینه درماندگی مالی.............................................................................53

2-13-3) تحقیقات انجام شده در زمینه الگو های جریان نقدی.............................................................................55

2-14) نتیجه گیری ادبیات و پیشینه تحقیقات..........................................................................................................................57

2-15) خلاصه فصل.........................................................................................................................................................................58

فصل سوم : روش اجرای تحقیق

(1-3 مقدمه........................................................................................................................................................................................60

(2-3 موضوع تحقیق.........................................................................................................................................................................60

(3-3 طبقه بندی تحقیق براساس ماهیت و روش ...............................................................................................................61

(4-3 طبقه بندی تحقیق براساس هدف......................................................................................................................................61

(5-3 فرضیه های تحقیق................................................................................................................................................................62

(6-3 جامعه آماری............................................................................................................................................................................63

(7-3 نمونه آماری.............................................................................................................................................................................63

(8-3 نحوه گردآوری داده ها و اطلاعات.......................................................................................................................................64

(9-3 نحوه اندازه گیری متغیر های تحقیق.................................................................................................................................64

(1-9-3 الگوهای جریان نقدی.............................................................................................................................................65

(2-9-3 مدل برنامه ریزی ژنتیک فرج زاده.......................................................................................................................68

3-9-2-1) مدل برنامه ریزی ژنتیک به صورت درختی....................................................................................................68

3-9-2-2) فرمول ریاضی مدل برنامه ریزی ژنتیک...........................................................................................................70

3-9-2-3) تفسیر متغیرهای مدل برنامه ریزی ژنتیک.....................................................................................................70

(10-3 روش های آماری.................................................................................................................................................................71

(11-3 خلاصه فصل.........................................................................................................................................................................72

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها و یافته های پژوهش

(1-4 مقدمه........................................................................................................................................................................................74

(2-4 تحلیل آماری...........................................................................................................................................................................74

(3-4 آمار توصیفی برای متغیرهای الگوی جریان های نقدی.................................................................................................75

(1-3-4 آمار توصیفی برای جریان های نقد عملیاتی منفی کل 3 سال قبل از درماندگی مالی.........................75

(2-3-4 آمار توصیفی برای جریان های نقد عملیاتی منفی به تفکیک سال ...........................................................76

(3-3-4 آمار توصیفی برای جریان های نقد سرمایه گذاری مثبت کل 3 سال قبل از درماندگی مالی.............80

(4-3-4 آمار توصیفی برای جریان های نقد سرمایه گذاری مثبت به تفکیک سال................................................81

(5-3-4 آمار توصیفی برای جریان های نقد تامین مالی کل 3 سال قبل از درماندگی مالی...............................85

(6-3-4 آمار توصیفی برای جریان های نقد تامین مالی مثبت به تفکیک سال......................................................86

(4-4 آمار توصیفی برای متغیرهای مدل برنامه ریزی ژنتیک ...............................................................................................90

(5-4 آزمون فرضیه ها......................................................................................................................................................................92

(1-5-4 معرفی فرضیه های آماری.......................................................................................................................................92

(2-5-4 آزمون فرضیه و نتایج آن..........................................................................................................................................92

(6-4 خلاصه فصل ...........................................................................................................................................................................97

فصل پنجم : خلاصه ، نتیجه گیری و پیشنهادها

(1-5 مقدمه........................................................................................................................................................................................99

(2-5 خلاصه تحقیق..........................................................................................................................................................................99

(3-5 بررسی یافته ها و تفسیر نتایج تحقیق............................................................................................................................102

5-3-1) نتایج آزمون فرضیه .............................................................................................................................................103

5-3-2) نتایج حاصل از الگوی جریان های نقدی .........................................................................................................103

5-3-3) نتایج حاصل از مدل برنامه ریزی ژنتیک ........................................................................................................104

5-3-4) مقایسه نتایج الگوی جریان های نقدی با نتایج حاصل از مدل برنامه ریزی ژنتیک فرج زاده...............105

(4-5 محدودیت های تحقیق......................................................................................................................................................106

(5-5 پیشنهادات تحقیق..............................................................................................................................................................106

(6-5 پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی.....................................................................................................................................107

(7-5 نتیجه گیری.........................................................................................................................................................................107

(8-5 خلاصه فصل ........................................................................................................................................................................107

منابع فارسی......................................................................................................................................................................................108

منابع لاتین.......................................................................................................................................................................................110