تشریح رابطه عزت نفس و پیشرفت تحصیلی و بررسی تاثیر آنها بر یکدیگر

نقش عزت نفس در پيشرفت تحصيلي :

هر معلمي شايد اين تجربه را داشته باشد كه وقتي براي اولين بار وارد كلاس مي‌شود و سؤال‌هايي را مي‌پرسد، بعضي از دانش‌آموزان بلافاصله دست بلند مي‌كنند و داوطلب پاسخگويي مي‌شوند و پاره‌اي خاموش مي‌نشينند و فقط با نگاه و دقت، جريان كلاس را دنبال مي‌كنند. اين داوطلب‌ها هميشه هم جواب سؤال‌ها را به درستي نمي‌دانند، ولي جرأت داوطلب شدن را دارند. بعد از اولين امتحان رسمي كتبي، معلم تازه‌ پي مي‌برد كه تعدادي از بالاترين نمره‌ها به بعضي از شاگردان خاموش تعلق دارند؛ شاگرداني كه شهامت ابراز وجود شفاهي ندارند؛ مي‌ترسند جواب سؤال‌ها را غلط بدهند و آبرويشان نزد ديگران برود. در واقع به خود اتكا ندارند. آنها پس از هر بار كه جواب صحيح معلم به سؤالي را مي‌شنوند، در دل افسوس مي‌خو‌رند كه چرا داوطلب پاسخگويي نشدند؛ چون جواب صحيح سوال را مي‌دانستند. اين نوع دانش‌آموزان در امتحانات شفاهي عملكرد ضعيف‌تري نسبت به امتحان‌هاي كتبي دارند. يكي از مهمترين عوامل در اين نوع عملكرد دانش‌آموزان، ضعف عزت نفس در آن‌هاست (مشیری تفرشی، 1378).

از جمله نيازمندي‌هايي كه باعث مي‌شود انسان تلاش كند و از استعداد خود به طور كامل استفاده نمايد عزت نفس مي‌باشد كه به عنوان يك موضوع تحقيقي مهم، قريب چند دهه است كه فكر پژوهشگران را به خود مشغول ساخته است. در زبان عاميانه، عزت نفس مفهومي آشنا است و عبارت است از: احساس ارزشمندي فرد از خود؛ و اين مفهوم قدمت طولاني دارد و مي‌توان اثر آنرا در اديان مختلف از جمله بودا، يهود، مسيحيت، و اسلام ديد (زارع زاده و درخشان فر، 1384).

بعضي از جامعه شناسان هم معتقدند كه افرادي كه عزت نفس بالايي دارند كمتر به نابهنجاری های اجتماعي از قبيل اعتياد، سرقت، قتل و سوء استفاده‌هاي جنسي دچار میشوند. انسان براي موفقيت در زندگي نيازمند است كه عزت نفس بالايي داشته باشد. اگر فرد نسبت به خود احساس مثبتي داشته باشد نسبت به اطرافيان و زندگي احساس مثبت خواهد داشت و نتيجه آن لذت بردن از زندگي است. معمولاً افرادي كه عزت نفس بالايي دارند مستقل عمل مي‌كنند، مسئوليت پذيرند، با اطمينان عمل مي‌كنند، بدون درخواست به كمك ديگران مي‌شتابند، به پيشرفت هايشان افتخار مي‌كنند و به موقعيت هاي جديد مشتاقانه روي مي‌آورند (زارع زاده و درخشان فر، 1384). در بررسي عزت نفس، اولين كار توسط جيمز (1890؛ به نقل از همان منبع) انجام شده است. او به توضيح تميز بين خودشناخته و خودشناسانده پرداخت و آن را به سه عنصر مادي (بدن، خانواده، خانه)، اجتماعي (فرد در عين داشتن سطوح مختلف اجتماعي، براي ساير افراد قابل شناخت است) و روحاني (حالت هوشياري و تمايلات) تقسيم كرد. كلي (1955؛ به نقل از همان منبع) به گسترش اين عقيده يعني توجه به خود پرداخت. عزت نفس هر فرد براساس تركيبي از اطلاعات عيني در مورد خودش و ارزش هاي ذهني كه براي آن اطلاعات قائل است بنا نهاده مي‌شود.

فهرست مطالب
چکیده 1
تعريف مفهومی و عملیاتی واژه‏ها 1
پیشرفت تحصیلی 1
عزت نفس 1
تعریف عملیاتی 1
پیشرفت تحصیلی 2
عزت نفس 2
مقدمه 4
نظریه اسناد 4
نظریه انتساب 7
انتساب ها براي توجيه پيامدها 9
ابعاد عليتي انتساب ها 10
عزت نفس 15
نشانه‌هاي جسمي و رفتاري ضعف عزت نفس 16
ابعاد مختلف عزت نفس 18
انواع عزت نفس 19
شیوه های افزايش عزت نفس احساسي – عاطفي 20
شیوه های افزايش عزت نفس روحي – معنوي 20
عوامل مؤثر در ايجاد عزت نفس 21
عزت نفس از ديدگاه قرآن، احاديث و دانشمندان اسلامي 23
نقش والدين در شكل گيري عزت نفس 23
نقش عوامل ديگر در تقويت عزت نفس 26
پیشرفت تحصیلی 27
عوامل مؤثر بر پيشرفت تحصيلي دانش آموزان 29
● تاکید بر رشد عقلانی 30
● جو عاطفی مدرسه 30
● پیش فرض های معلمان در مورد شاگردان 31
● نگرش معلم 31
● عقب ماندگی آموخته شده 31
● اثرات پیشرفت تحصیلی 32
نقش عزت نفس در پيشرفت تحصيلي 34
عزت نفس = پدر، مادر، معلم 38
نقش عملكرد تحصيلي در عزت نفس 39
یافته های پژوهشی داخل و خارج از کشور 39
الف- پژوهش های انجام شده در خارج از كشور 39
ب- پژوهش های انجام شده در داخل كشور 42
منابع 46