بررسی مفهومی قدرت نرم و راهکار‌های ایران در قبال آن

علوم سیاسی
بررسی مفهومی قدرت نرم و راهکار‌های ایران در قبال آن چکیده با گذار از عصر سنتی و گسترش فن آوری‌ها و اطلاعات بشری، ابزارهای كاربرد آنها هم با تغییراتی مواجه شد كه از جملة آنها می‌توان به کاربرد سلاحهای نظامی اشاره كرد. شرایط جدید نظام بین الملل باعث شده است تا مؤلفه های جدیدی در ساختارهای رسمی بین الملل نقش ایفا كنند و كشورها برای دستیابی به اهداف و خواسته‌های خود برای تأمین منافع ملی، ابزارها و راه‌های جدیدی را به كار گیرند كه از مهمترین آنها می‌توان به بهره گیری از قدرت نرم به جای قدرت سخت اشاره داشت. چنانکه هر چه به دهه‌های اخیر نزدیك تر می شویم به دلیل کاهش مشروعیت، هزینه های زیاد و ناکامی های کارکردی در بکارگیری از قدرت سخت، از كاربرد آنها كاسته و قدرت نرم جایگزین آنها شده است. از این منظر، دولت ها می توانند با ارائه تصویری جذاب از خود نزد افکار عمومی جهان، به ابزارهای مقبولی جهت پیشبرد اهداف و سیاست های خود دست یابد. بر این اساس، نوشتار حاضر در مقام پاسخ گویی به این سؤال است که با توجه به فضای حاکم بر روابط بین الملل، جمهوری اسلامی چگونه می تواند برای مقابله با تهدیدات خارجی علاوه بر قدرت سخت، از قدرت نرم استفاده نماید؟ به نظر می‌رسد، جمهوری اسلامی ایران با توجه مؤلفه‌های قدرت نرم به ویژه در حوزه علم، هنر و شرایط فرهنگی خاص خود امکان بهره گیری از قدرت نرم را داراست و از ظرفیت لازم در بهره گیری از آن با توجه به موقعیت استراتژیك و ژئوپلیتیك خود برخوردار است. از این رو، ایران با توجه به ظرفیت ها و گرایش‌های خاص خود، درمقابله با جنگ نرم دشمن از قابلیتِ خنثی کردن و ظرفیت بکارگیری از آن با توجه به راهکارهای پیشِ رو برخوردار است. واژه‌های کلیدی: قدرت نرم قدرت سخت افکار عمومی جمهوری اسلامی ایران مقدمه در مطالعه و تحلیل قدرت ، معمولاً عناصر محسوس قدرت (قدرت سخت) را به عنوان ارکان اصلی قدرت یک کشور در نظر می گیرند (ژانگ، 2001: 117). با این وجود، تحولات جریان ساز عرصه جهانی پس از پایان جنگ سرد سبب کاهش رواج ابزارهای سخت افزاری قدرت و اقبال روز افزون بازیگران کوچک و بزرگ به کاربرد قدرت نرم جهت تحمیل اراده به یکدیگر شده است. به عبارتی دیگر تحولات شگرف محیط بین الملل طی دهه‌های اخیر سبب بروز دگرگونی عمیقی در شیوه‌های اعمال قدرت میان بازیگران شده است. بگونه ای که ظرف جهان کنونی برای کاربرد ابزارهای سخت افزاری قدرت در مقیاس وسیع مضیّق گشته و جهانیان، دیگر شعله ور نمودن پیاپی آتش جنگ‌های خونین را همچون گذشته بر نمی تابند، لذا کاربرد قدرت نرم از جنبه‌های گوناگون بر قدرت سخت چربش و برتری یافته است، تا آنجا که حتی ابرقدرت جهانی را نیز از توجه جدی به شیوه‌های نوین تحمیل اراده در عصر ارتباطات و اطلاعات نظیر، فرهنگ گریزی نیست. موضوع قدرت نرم به عنوان یك واژه در علم سیاست ، به ویژه در حوزة منازعات بشری و از زمان قدیم مطرح بوده است. قدیمی‌ترین مدرك دربار ة قدرت نرم به دوران كنفوسیوس برمی-گردد. در این راستا، با ظهور ادیان به ویژه اسلام و گسترش سریع آنها در جهان، نقش قدرت نرم برجسته‌تر و تبدیل به یك عامل سرنوشت ساز شد. تا آنجا که می‌توان گفت، اسلام نه بر اساس قدرت سخت، بلكه با تكیه بر قدرت نرم گسترش یافت. قدرت نرم، در اصطلاح به معنای توانایی شکل دهی به ترجیحات دیگران از طریق اقناع و جذب دیگران به گونه ای آشکار اما نامحسوس است که برای کسب نتایج مطلوب از طریق جذابیت به جای اجبار یا تطمیع بکار گرفته می شود و با به-کارگیری ابزارها و شیوه‌های غیرمستقیم بر منافع یا رفتارهای دیگر کشورها اثر خواهد گذاشت (نای،43:1387-46). فهرست مطالب بررسی مفهومی قدرت نرم و راهکارهای ایران در قبال آن 1 چکیده 2 واژه‌های کلیدی: 3 مقدمه 4 2-1 قدرت سخت 5 3-1 قدرت نرم 6 1-3-1 قدرت نرم و منابع کاربردی آن 9 راهکارها و فرصت‌های جمهوری اسلامی ایران در قبال قدرت نرم 18 مصادیق و مؤلفه‌های راهبردی قدرت نرم 18 پیشنهادها و راهكارها 19 نتیجه گیری 23 منابع 26