فقه،حقوق،الهیات
دانلود مقاله کارشناسی ارشد رشته حقوق ابهام و لزوم رفع آن از مورد معامله چکیده ابهام یا جهل به این است كه طرف قرارداد ، تصوّر درستی از موضوع نداشته باشد و مقصود آن نیست كه موضوع عقد ، از هر جهت ،مجهول باشد زیرا كمتر موردی یافت می شود كه طرف قرارداد ، هیچ گونه شناختی از آنچه دریافت می كند ، نداشته باشد ، بلكه آن چه بیشتر مورد گفت و گو است ، مجهول نسبی است ، یعنی مورد معامله ازیك جهت معلوم و از جهات دیگر مجهول باشد .اساسى ترین رکن هر قرارداد, مورد معامله است. معامله و تعهد بدون بیان موضوع آن, مانند جسم بى روح است. غالباً در قوانین مدنى کشورهاى داراى حقوق نوشته, هنگام بیان ارکان و شرایط صحت عقد, تعریف و شروط مورد معامله نیز بیان مى شود تا از مقدار جهالت طرفین معامله نسبت بدان کاسته شود. باتوجه به اهمیت ویژه اى که مسئله مجهول بودن مورد معامله در حقوق مدنى دارد, آثار این جهالت در تمام ابواب فقهى معاملات دیده مى شود. در بعضى از عقود, مانند بیع و اجاره, رفع جهالت از مورد معامله, شرط صحت عقد است. در تنظیم روابط اجتماعى و حیات حقوقى افراد نیز مجهول بودن مورد معامله در وضعیت حقوقى قرارداد اثر دارد و روابط طرفین عقد را نیز تغییر مى دهد.لزوم از بین بردن جهالت نسبت به مورد معامله در آثار حقوق دانان, چه در شرح قانون مدنى و چه در کتاب هاى قواعد عمومى قراردادها آمده است. فقیهان نیز در بحث از شرایط عوضین قرار داد, به لزوم معلوم بودن مورد معامله پرداخته اند. در کتب قواعد فقه نیز از (قاعده غرر) بحث شده است. علاوه بر تمام اینها نوشته هاى مستقلى نیز به قاعده غرر پرداخته است. کلمات کلیدی: غرر ابهام در مورد معامله جهل به مورد معامله رفع ابهام در مورد معامله مجهول بودن مورد معامله مقدمه: ابهام در مورد معامله به معنای خاص اش، منحصر به جایی است كه ذات مورد معامله و مقدار یا اوصاف آن، مجهول باشد، امّا در معنای عام خود – همانگونه كه بیان شد – دارای مصادیق گوناگونی است كه در هر مورد، برای رفع آن باید اقدام مقتضی را به عمل آورد تا معامله غرری نگردد، آنچه که موضوع بحث این نوشتار است، معنای خاص آن می‌باشد. هر چند که در لزوم رفع ابهام به حدیث نبوی غرر استناد می شود ولی شایان ذکر است که غرر در معانی بسیاری استعمال شده و بسیاری از آنها مناسب مقام نیست و حتی از مسأله‌ی اصلی، اجنبی است! و سر انجام آنچه که از این اختلاف آرا در معنای غرر، مهمتر به نظر می رسد، بازتاب عملی این تشتّت آرا، در چگونگی رفع ابهام از مورد معامله است. چنانکه برخی گفته‌اند: حدیث غرر مربوط به کمیات است پس در رفع ابهام از اوصاف، نمی توان به آن استناد کرد! بلکه روایات بیع سلف با الغای خصوصیت ملاک عمل خواهد بود. بر این اساس و با توجه به اینکه اغلب احکام معاملات، از احکام امضایی است که در آنها، شارع مقدس، جز در اندک مواردی، عرف رایج عقلا را در باب معاملات، مورد تأیید و امضا قرار داده است؛ چنین به نظر می‌رسد که بهترین دلیل بر لزوم رفع ابهام از مورد معامله، همان سیره و بنای عقلا است که در هر عصری، متناسب با عرف رایج ایشان، شیوه‌ی رفع ابهام در هر مورد نیز تبیین می‌گردد.ابهام در مورد معامله، در سرنوشت آن و وضعیّت عقد و انشای آن و سرانجام روابط طرفین آن، بطور مستقیم اثر گذار است. بطوری كه برای صحّت قرارداد و كسب نتیجه مطلوب در هر مورد باید برای رفع آن اقدام نمود.با وجود ابهام، نه تنها ادلّه و عمومات شامل معامله ی مورد نظر نخواهد شد، بلکه متعلق نهی شارع واقع خواهد گشت و فراتر از آن، انشای عقد نیز به دلیل عدم تطابق ایجاب و قبول ،دچار اشکال خواهد شد. فهرست مطالب چکیده کلمات کلیدی مقدمه ابهام و جلوه های آن در مورد معامله الف- جهل به ذات مورد معامله ب- جهل به اوصاف مورد معامله ج- جهل به مقدار معامله ضرورت رفع ابهام از عوضین در عقود معاوضی -1 بررسی اجمالی شرایط عوضین در بیع الف- علم به بهای كالا (ثمن) ب- علم به مثمن (مبیع) -2 بررسی اجمالی علم به عوضین در عقد اجاره بررسی مبانی رفع ابهام از مورد معامله مبانی لزوم رفع ابهام از مورد معامله الف- مبنای تحلیلی ب-مبنای روایی اعتبار حدیث غرر دلالت حدیث غرر مهمترین موارد غرر و خطر دیدگاه فقیهان قلمرو حدیث غرر بررسی تأثیر جهل بر وضعیت عقد و قصد متعاملین و پیامدهای آن بیان كیفیت تأثیر جهل بر وضعیت عقد بررسی اقوال فقها بیان كیفیت تأثیر جهل در قصد متعاملین بررسی تأثیر جهل بر روابط متعاملین چگونگی رفع ابهام از مورد معامله رفع ابهام از ذات رفع ابهام از اوصاف دلیل رفع ابهام از اوصاف رفع ابهام از مقدار غرر نوعی یا شخصی؟ بررسی نقش عرف در معیار اندازه گیری اعتماد بر گفت هی بایع قابل تعیین بودن مقدار مورد معامله منابع
