بررسی اعتبار بیع با ثمن شناور در فقه

در مباحث فقهی و مسائل مطروحه پیرامون بیع، این که تعیین ثمن باید به نحوی باشد که طرفین نسبت به آن علم داشته باشند و این علم می بایست در حین انعقاد قرارداد حاصل گردد. هیچ جهلی به نوع، میزان و وصف ثمن وجود نداشته باشد، یکی از مشهورات است و حتی در این خصوص ادعای اتفاق میان فقها شده است. بر اساس این نظر مشهور، اگر چنین علمی محقق نشود، بیع باطل است. در مقابل این نظر مشهور گروهی معتقدند در مواردی، تعیین قطعی ثمن در حین انعقاد عقد ضروری نیست و در این موارد وجود نوعی جهل در ثمن باعث بطلان بیع نمی شود.

بر اساس نظر فقهای گروه دوم تعیین ضابطه ای برای تعیین ثمن با توافق طرفین نیز همان مفهوم تعیین ثمن را محقق می سازد. در این تحقیق، در دو مبحث جداگانه موضوع بیع با ثمن شناور را در فقه بررسی می نماییم. در مبحث اول به بررسی نظریه ی مشهور فقها با عنوان لزوم تعیین قطعی ثمن به عنوان شرط صحت بیع پرداخته و در مبحث دوم نظریه ی گروه دوم از فقها، که معتقدند توافق، بر مکانیزم تعیین ثمن، رافع جهل بوده و برای صحت بیع کافی است بررسی نماییم.

فهرست مطالب
مبحث اول:مفاهیم
گفتار اول:مفهوم مبیع و ثمن
بند اول: مفهوم مبیع
بند دوم: مفهوم ثمن
بند سوم: ضابطه تشخیص
گفتاردوم:مفهوم ثمن شناور
گفتار سوم:ارزش و کارکرد شناور بودن ثمن
اعتبار بیع با ثمن شناور

گفتار اول:نظریات فقها درخصوص‌لزوم‌تعیین‌قطعی‌ثمن ،به عنوان شرط صحت بیع
بند اول:فقهای شیعه
بند دوم:فقهای اهل سنت
گفتار دوم:ادله‌ی نظریه‌ی لزوم تعیین قطعی ثمن ،به عنوان شرط صحت بیع
بند اول:اجماع
بند دوم:روایت نبوی«نهی النبی عن بیع الغرر»
بند سوم:روایات خاصه
گفتارسوم:نقدوبررسی‌ادله‌نظریه‌ی لزوم‌تعیین‌قطعی‌ثمن‌به‌عنوان شرط صحت بیع
بند اول:بررسی اجماع فقها
بند دوم:بررسی روایت نبوی«نهی النبی عن بیع الغرر»
الف)تعریف غرر
ب)رابطه غرر و جهل
بند سوم:بررسی روایات خاصه

گفتار اول:آراء فقها
بند اول:فقهای شیعه
بند دوم:فقهای اهل سنت و جماعت
گفتار دوم:نقد و بررسی آراء فقها
بند اول:بررسی سخن ابن جنید اسکافی
بند دوم:بررسی سخن شیخ یوسف بحرانی
بند سوم:بررسی سخن آیت الله العظمی خویی
بند چهارم:بررسی سخن ذکر شده از اهل سنت و جماعت
بند پنجم:بهره ای دیگر از صحیحه رفاعه
منابع و مأخذ: