بررسی تاثیر شرایط و ویژگیهای فردی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بر ارتکاب سرقت

حقوق
دانلود پایان نامه رشته حقوق بررسی تاثیر شرایط و ویژگیهای فردی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بر ارتکاب سرقت مقدمه جرم سرقت مورد نکوهش همه ی قوانین و ادیان است که در اعصار گذشته تا به حال مجازات های متفاوتی برای آن مقرر ساخته اند در سوره ی مائده آیه شریفه ی 38 قطع دست دزد را مقرر فرموده است در جایی که می فرماید «السارق السارقه فاقطعوا ایدیهما جزاء بما کسبا نکالاً من الله و الله عزیز حکیم» دست مرد و زن دزد را به کیفر عملشان ببرید این عقوبتی از جانب خداست که برای آنان مقرر داشته و خدا مقتدر و داناست.سرقت در علم حقوق از مباحث حقوق جزاء اختصاصی است و سرقت مستوجب حد نیز یکی از انواع سرقت هاست که مجازات آن در ماده 201 قانون مجازات اسلامی بیان شده است از آنجایی که اموال شخصی و دولتی همواره در معرض سرقت سارقین قرار داشته و دارد این مختصر به توضیح این جرم اختصاص یافته امید است مورد توجه قرار گرفته و مفید فایده باشد. عواملی سرقت:

-1- عوامل فردی

عوامل فردی به مجموعه عواملی كه در ارتـباط با ویژگیها و خصوصیات جسـمی و روانـی انـسان می باشد، اطلاق می گردد. می توان گفت كه شخصیت افراد از دو گروه صفات تشكیل می گردد اول مجموعه خصوصیات و ویژگیهای موروثی كه در زمان تولد در فرد وجود دارد و به آن خصوصیات مادر زادی یا فطری می گویند: مانند جنس، سن دوم صفات كه فرد بعد از تولد در جریان زندگی و در اثر برخورد با محیط بدست می آورد مانند رشد جسمی، احساسات، تحصیلات و... این عوامل در شخصیت فرد ظاهر می شوند كه با جمع با عامل محیطی تكامل شخصیت را ایجاد می كنند.

1-1-1- ساختارجنسی و سن مجرمین

مساله جنسیت در جرم از قدیم مورد بحث حقوقدانان بوده و پس از ظهور جرم شناسی مورد گفتگوی جرم شناسان نیز قرار گرفته است. در این مورد مطالعات بسیاری انجام شده و آمارهای مختلفی از كشورهای گوناگون ارائه گردیده است.جرم شناسان كه مساله بزهكاری زنان را در نژادهای مختلف و در سنین متفاوت بررسی كرده اند معتقدند كه تعداد زنان بزهكار نسبت به مردان مجرم در تمام كشورهای جهان كمتر است.

نگاهی به جمعیت زندانها و آمار زندانیان مرد و زن در كشورهای مختلف مؤید این حقیقت است كه اختلاف بسیار فاحش بین تعداد مردان و شمار زنانی كه تحت تعقیب كیفری قرار گرفته ومحكومیت جزائی یافته اند وجود دارد. (كی نیا 1388، 144)

معهذا در نوع جرائم نباید دچار اشتباه شده، زیرا اگر چه زنان در مورد میزان جرائم نسبت به مردان از نرخ مجرمیت كمتر برخوردارند اما نوع جرائم آنان چندان حقیر نیست. بچه كشی، مسموم كردن، سقط جنین در بسیاری از موارد دیده شده است.

بطور كلی علل اولیه تفاوت جرائم زنان و مردان را باید در زمینه های فیزیولوژیكی و بیولوژیكی و اجتماعی دانست و علل ثانویه را در زمینه آمار و بخصوص رقم پنهان بزهكاری زنان جستجو كرد. شكندگی و ظرافت زنان در زمینه های بیولوژی و فیزولوژیكی، عدم شركت آنها در فعالیتهای اجتماعی همسان مردان و همچنین عدم وجود آمار از جرائم حقیقی زنان كه به دلیل راز نگهداری آنها آشكار نمی شود و همــــچنین ارفاقهای دادگاهها و پلیس در مورد آنها علل عمده تفاوت بین جرائم مردان و زنان است. (نوربها 1386، 176)

توجه به جنسیت فرد در ارتكاب بزه و نحوه برخورد زنان با شرایط موجود حسب زمان، سن، مكان و طبع جرایم ارتكابی از مسایل دقیق جرم شناسی معاصر است. آمار به دست آمده از نمونه های آماری و همچنین بررسی پرونده های سارقین در محدوده زمانی و مكانی پژوهش حاكی از تفاوت میان نسبت زنان و مردان سارق می باشد. به نسبت سارقین زن به كل سارقین در جداول 1-2 و 1-3 دقت نمایید.

جدول شماره 1-2 ساختار جنسیتی مجرمین در نمونه آماری

تعداد مردان

تعداد زنان

جمع

94

6

100

جدول شماره 1- 3 ساختار جنسیتی مجرمین در پرونده های مورد بررسی در پژوهش

تعداد پرونده مردان

تعداد پرونده زنان

جمع كل پرونده های مورد بررسی

189

11

200

از نتایج حاصل كه در جداول 1-2 و 1-3 نشان داده شده، چنین نتیجه گیری می شود كه نسبت زنان سارق از مردان كمتر است.

سن مستقیماً یا بطور غیر مستقیم تاثیری عظیم و شگرف در فراوانی و شكل جرائم دارد امروزه رابطه جرائم و سنین عمر آدمی یكی از نكاتی است كه به بهترین وجهی در جرم شناسی ثابت گردیده است. نرخ بزهكاری در یك دوره از هستی انسان فزونی می یابد سپس رو به كاهش می رود آنچنانكه در پایان زندگی دیگر رقم قابل ملاحظه نیست این واقعیتی است كه حقیقت آن مورد تردید نیست. (كی نیا 1388، 177)

معمولاً، دوران كودكی را نمی توان دوران مجرمیت نام نهاد، این مساله یا به دلیل آن است كه كودكان كمتر مرتكب جرم می شوند و یا آنكه اگر عملی انجام می دهند قانون آنها را مسئول نمی داند بیشترین جرائم در دوران بلوغ و جوانی بین سنین 15 تا 25 سالگی انجام می پذیرد حركت به سوی كهولت نرخ مجرمیت را تنزل می دهد و پیری تقریباً دوران سكون بزهكاری است هر چند نمی توان پیری را منجزاً دوره پایان مجرمیت دانست. (نوربها 1386، 177)

مطالعات آماری در زمینه اهمیت بزهكاری در مراحل مختلف زندگی نشان می دهد كه بحرانی ترین دوران برای ارتكاب جرم سنین جوانی است و بخصوص دوره بلوغ اهمیت فراوانی دارد.

فهرست مطالب تحلیل و بررسی داده های آماری سرقت و ارائه راهكارهای پیشگیرانه فصل اول : وضعیت فردی و خانوادگی ............................................................. 62 1-1- عوامل فردی ...................................................................................................... 62 1-1-1- ساختار جنسی و سن مجرمین ............................................................................................... 62 1-1-2- مشخصات جسمی و سلامت .................................................................................................. 65 1-1-2-1- وضعیت جسمانی ..................................................................................................................... 67 1-1-2-2- وضعیت روانی ....................................................................................................................... 68 1-1-3- میزان تحصیلات ................................................................................................................. 68 1-2- وضعیت خانوادگی ............................................................................................... 69 1-2-1- خانواده اصلی (پدری) ....................................................................................................... 69 1-2-1-1- تعداد نفرات خانواده ................................................................................................................. 71 1-2-1-2- تحصیلات والدین .................................................................................................................... 72 1-2-1-3- كنترل از سوی خانواده ............................................................................................................. 72 1-2-1-4- خصوصیات شخصیتی پدر سارق ................................................................................................. 73 1-2-1-5- وضعیت پدر یا مادر از نظر زنده یا متوفی بودن .............................................................................. 74 1-2-2- خانواده شخصی ...................................................................................................................75 1-2-2-1- تاهل ...................................................................................................................................... 76 1-2-2-2- سرنوشت و تعداد فرزندان .......................................................................................................... 77 1-2-3-3- تحصیلات همسر و ارتباط با اعضاء خانواده .................................................................................... 78 1-2-3- طلاق و علت آن .................................................................................................................... 80 فصل دوم : وضعیت اجتماعی و اقتصادی .......................................................... 83 2-1- وضعیت اجتماعی ............................................................................................... 83 2-1-1- موقعیت و وضعیت محل سكونت ........................................................................................... 83 2-1-2- نقش اعتقادات مذهبی ، دوستان و رسانه ............................................................................... 85 2-1-2-1- مذهب ....................................................................................................................................85 2-1-2-2- دوستان ................................................................................................................................. 87 2-1-2-3- رسانه .................................................................................................................................... 90 2-1-3- تابعیت و مهاجرت ............................................................................................................... 93 2-2- وضعیت اقتصادی .............................................................................................. 96 2-2-1- جرم و شرایط اقتصادی ..................................................................................................... 96 2-2-2- شغل و میزان درآمد .......................................................................................................... 97 2-2-3- وجه حاصل از سرقت ........................................................................................................ 100 فصل سوم: بررسی سرقت در نمونه های آماری ............................................. 102 3-1- بررسی سرقت................................................................................................... 102 3-1-1- سرقت در فرد و خانواده اش .............................................................................................. 102 3-1-1-1- اولین سرقت در فرد سارق ...................................................................................................... 102 3-1-1-2- نوع سابقه سرقت در فرد ......................................................................................................... 104 3-1-1-3- نقشه برای ارتكاب سرقت ........................................................................................................ 104 3-1-1-4- اولین و آخرین سرقت ............................................................................................................. 105 3-1-1-5- چگونگی قرار گرفتن در مسیر سرقت ......................................................................................... 106 3-1-1-6- سابقه سرقت در خانواده سارق ................................................................................................ 107 3-1-2- انتخاب زمان ، مكان ، سوژه ............................................................................................... 107 3-1-2-1- زمان ..................................................................................................................... 108 3-1-2-2- مكان ...................................................................................................................... 109 3-1-2-3- سوژه ..................................................................................................................... 110 3-1-3- انگیزه سرقت .................................................................................................................. 110 3-2- بررسی آماری و تاثیر اعتیاد ، مجازات و زندان بر مجرمین ....................................... 112 3-2-1- بررسی آماری سرقت در جامعه مورد پژوهش ...................................................................... 112 3-2-2- تاثیر اعتیاد بر سرقت ...................................................................................................... 115 3-2-3- تاثیر مجازات و زندان بر سارقین ....................................................................................... 119 3-3- عوامل و افراد موثر در سرقت (از نظر سارقین) ....................................................... 122 فصل چهارم : ارائه راهكارهای پیشگیرانه از سرقت ........................................ 124 4-1- راهكارهای دینی ............................................................................................... 124 4-2- راهكارهای خانوادگی ........................................................................................ 126 4-3- راهكارهای اقتصادی ......................................................................................... 128 4-4- راهكارهای طراحی محیطی ................................................................................. 131 نتیجه گیری ........................................................................................................... 133 پیشنهادات ............................................................................................................. 136 منابع و ماخذ .......................................................................................................... 139 فهرست جداول جدول شماره 3-1 : جبران خسارت بزه دیده ........................................................................................ 47 جدول شماره 1-2 : ساختار جنسیتی مجرمین در نمونه آماری ................................................................ 63 جدول شماره 1-3 : ساختار جنسیتی مجرمین در پرونده های مورد بررسی در پژوهش ................................... 63 جدول شماره 1-4 : وضعیت سن مجرمین در پروند ه های مورد بررسی ...................................................... 65 جدول شماره 1-5 : وضعیت جسمی مجرمین .......................................................................................... 66 جدول شماره 1-6 : وضعیت تحصیلات مجرمین ....................................................................................... 69 جدول شماره 3-7 : مقایسه جرم سرقت با سایر جرایم علیه اموال و مالكیت در شهر مشهد .............................. 113 جدول شماره 3-8 : مقایسه انواع سرقت های انجام شده در محدوده زمانی پژوهش در شهر مشهد ................... 113 جدول شماره 3-9 : مقایسه انواع سرقت های انجام شده در محدوده زمانی پژوهش در محدوده حرم مطهر رضوی 113 جدول شماره 3-10 : مقایسه جرم سرقت با جرم اعتیاد و استعمال مواد در شهر مشهد ................................. 114 جدول شماره 3-11 : نوع سرقت های انجام شده در پرونده های مورد بررسی در شهر مشهد ........................ 114 جدول شماره 3-12 : سایر آمار حاصله از پرونده های مورد بررسی .......................................................... 115 فهرست نمودارها نمودار شماره 2-20 : موقعیت منزل از نظر محل قرار گرفتن ................................................................... 84 نمودار شماره 2-21 : وضعیت محل سكونت .......................................................................................... 85 نمودار شماره 2-22 : وضعیت اعتقادی و میزان مصرف مشروب در سارقین ............................................. 87 نمودار شماره 2-23 : وضعت ایمانی دوستان .......................................................................................... 88 نمودار شماره 2-24 : حساسیت و كنترل دوستان از سوی پدر .................................................................... 89 نمودار شماره 2-25 : وضعیت چگونگی گذراندن بیشترین وقت توسط سارقین ............................................ 89 نمودار شماره 2-26 : وضعیت نوع علاقه به فیلم ها ................................................................................ 91 نمودار شماره 2-27 : تاثیر فیلم بر ارتكاب جرم سرقت .......................................................................... 92 نمودار شماره 2-28 : وضعیت تابعیت مجرمین .................................................................................... 94 نمودار شماره 2-29 : وضعیت مهاجرت .............................................................................................. 96 نمودار شماره 2-30 : شغل پدر سارق ................................................................................................. 98 نمودار شماره 2-31 : شغل سارق ..................................................................................................... 99 نمودار شماره 2-32 : درآمد سارق و پدرش ...................................................................................... 100 نمودار شماره 2-33 : چگونگی صرف وجه حاصل از سرقت ................................................................. 101 نمودار شماره 3-34 : اولین سرقت در فرد سارق ................................................................................. 103 نمودار شماره 3-35 : نوع سابقه سرقت در نمونه آماری .................................................................... 104 نمودار شماره 3-36 : اولین و آخرین سرقت ..................................................................................... 105 نمودار شماره 3-37 : چگونگی قرار گرفتن در مسیر سرقت ................................................................. 106 نمودار شماره 3-38 : وضعیت سابقه سرقت در اطرافیان سارق ............................................................. 107 نمودار شماره 3-39 : زمان سرقت از نظر روز یا شب بودن ................................................................. 108 نمودار شماره 3-40 : زمان سرقت در ساعات مختلف شبانه روز .......................................................... 109 نمودار شماره 3-41 : وضعیت وحل و موقعیت سرقت ........................................................................ 110 نمودار شماره 3-42 : انگیزه سرقت ................................................................................................ 112 نمودار شماره 3-43 :مقایسه درصد جرم سرقت با سایر جرایم علیه اموال و مالكیت در سه ماه نخست سال 92 در شهرمشهد ....... 113 نمودار شماره 3-44 : نوع مواد مخدر مصرفی از سوی سارقین ............................................................... 117 نمودار شماره 3-45 : موجبات ارتكاب جرم بواسطه اعتیاد ...................................................................... 119 نمودار شماره 3-46 : رابطه فرد با مواد مخدر ................................................................................... 119 نمودار شماره 3-47 : تاثیر مجازات در اصلاح (از نگاه سارقین) ............................................................ 121 نمودار شماره 3-48 : تاثیر زندان بر مجرمین .................................................................................... 121 نمودار شماره 3-49 : افراد مقصر در ارتكاب سرقت (از نظر سارقین) .................................................... 122 نمودار شماره 3-50 : عوامل موثر در ارتكاب جرم سرقت (از نظر سارقین) ............................................. 123