مطالعه تطبیقی بزه قتل در حقوق کیفری ایران و مصر

فقه،حقوق،الهیات
دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد رشته حقوق مطالعه تطبیقی بزه قتل عمد در حقوق کیفری ایران و مصر چکیده شرکت در قتل عبارت است از سلب حیات دیگری توسط اشخاص متعدد به نحوی که سلب حیات مستند به عمل همه آنها باشد. مستند بودن سلب حیات به عمل شرکاء به معنای برقراری رابطه علیت بین عمل آنها و سلب حیات است. و به عبارتی در تحقق یک جرم نظیر قتل در عملیات اجرائی گاه یک نفر و گاه چند نفر در ارتکاب بزه دخالت دارند و پایه عنصر مادی جرم قتل عمد توسط افرادی (بیش از یک نفر) که همان سلب حیات است محقق شود و این سلب حیات مشبه به عمل همه آنها باید باشد. که قانون مجازات ایران در مواد 42 و 212 الی 218 به این بزه پرداخته است . در شرکت در قتل لازم نیست که شرکاء از قصد مجرمانه هم اطلاع داشته باشند بنابراین چنانچه دو نفرکه از قصد مجرمانه یکدیگر علم و اطلاع نداشته باشند ، مرتکب قتلی شوند بنحوی که بین عمل آنها و سلب حیات رابطه علیت وجود داشته باشد شرکاء در قتل محسوب می شوند و این مورد که در شرکت در قتل یکی از شرکاء به صورت عمدی و دیگری بصورت غیرعمد شرکت داشته باشند فرض صحیح است . ودر قوانین کشور مصر نیز شرط اول در بزه شرکت در قتل عمد تعدد فعل است و شرط دوم تعدد فاعل بگونه ای که نتیجه جنایت قتل که همان فوت است می بایست توسط یکسری اعمالی که از تعدادی افراد سر می زند محقق شود. و به ناچار باید یکسری اعمال و تعدادی فاعل باشند و مشارکت درجرم قتل درحقوق مصر بگونه ای مختلف می باشد که در قانون و شرع آمده است (شرع منظور و مدنظر شرع اسلام ونظرات فقهای عامه مخصوصا شافعی و مالکی است) از جمله شرکت مستقیم در قتل، زمینه چینی برای قتل، موجب قتل شدن ، تشویق به قتل و دستور به قتل. مجازات شرکت در قتل در کشور ایران همان مجازات فاعل مستقل است یعنی قصاص و در صورت تحقق بزه شرکت در قتل عمد مرتکبین به مجازات قصاص محکوم می شوند و تفاوت این مورد با شرکت به جرائم دیگر آن است که بایستی مازاد دیه قتل یک نفر (مقتول) وقصاص چند نفر (شرکاء = قاتلین) قبلا از سوی اولی دم پرداخت شود. و چنانچه ولی دم نتواند پرداخت فاضل دیه نماید فقط می تواند یک نفر از آنها را قصاص نماید. و شرکت در قتل در حقوق کیفری مصر مجازات اعدام و حبس با اعمال شاقه را در نظر گرفته است و این نشان دهندة تاثیرات حقوق فرانسه در این کشور می باشد و مصادیق قانونی آن در مواد 234 و 235 و 40 و 41 قانون العقوبات آن کشور جرم انگاری شده است . واژگان كلیدی: شرکت در جرم شرکت در قتل عمد مجازات شرکت در قتل عمد حقوق کیفری و قوانین جزائی ایران و مصر پیشگفتار دردنیای کنونی ما با پیشرفت صنعتی جوامع، جرائم و اعمال غیر انسانی نیز رشد پیدا کرده و همواره شاهد رشد روز افزون جنایات و ناهنجاریها توسط افراد می باشیم. یکی از جرائمی که از روزهای نخستین خلقت بشر وجود داشته است و همواره به گونه های مختلف و پیشرفته تر در حال ارتکاب است. بزه قتل می باشد. مسلم اوّلین دغدغۀ دولت ها و دستگاه های قضایی حفظ امنیت جامعه است و هر جامعه ای که مجرمین بیشتری داشته باشد و جرائم زیادتری در ان ارتکاب شود از امنیت پایین تری برخوردار است. حال برای رفع این معضل کتف جرم بعد از وقوع و پیشگیری قبل از عمل اندیشه اصلی صاحبان دولت ها و نمادهای کنترل اجتماعی است. بزه قتل ممکن است توسط یک نفر بوقوع بپیوندد یا اینکه افرادی در تحقق یک قتل دخیل باشند پس قتل گاه محقق می گردد بالانفراد و گاه همین عمل با همکاری و مشارکت بیش از یک نفر صورت می پذیرد. بنابراین دایره جرم شرکت در قتل تا جائی است که عمل جنائی قتل توسط بیش از یک نفر محقق شده باشد. در نتیجه شرکت در قتل عبارت است از سلب حیات دیگری توسط اشخاص متعدد بنحوی که سلب حیات مشربه عمل همۀ آنها باشد و این مستند بودن سلب حیات به عمل شرکاء به معنای وجود رابطه علیت بین عمل هر یک از شرکاء و قتل مجنی علیه است. آنچه در بحث رابطه علیت مهم است، اینکه عمل شرکاء بایستی در به فعلیت رساندن سلب حیات تأثیر داشته باشد. بنابراین چنانچه شخصی جرحی را بر مجنی علیه وارد کند، امّا در حالی که مجروح هنوز حیات مستقره دارد و شخص دیگری به حیات او خاتمه دهد فقط شخص دوّمی قاتل است. حال چنانچه به جای یک شخص، دو شخص به حیات مجروح خاتمه دهند فقط در مورد آن دو، جرم شرکت در قتل تحقق خواهد یافت. با توجه به آنچه در مورد دایر شرکت در قتل گفته شد لازم است گفته شود در هنگام حدوث یک قتل با ارتکاب فعلی افراد متعدد نمی توان همه افراد را شریک در قتل دانست بلکه ممکن است گاه چند نفر در سلب حیات از دیگری دخالت داشته باشند لیکن عمل اصلی اجرائی جرم قتل تنها به یک نفر از آنها قابل انتساب باشد در چنین شرایطی عمل سایرین با عنوان معاونت در قتل قابل بررسی است. مثلاً زمانی که الف چاقو را به ب می دهد تا او ج را بکشد عمل الف تسهیل در وقوع جرم است و به هیچ وجه عمل مادی اصلی قتل که سلب حیات از ج می باشد را نمی توان به او منسوب نمود. بلکه او به عنوان معاون در جرم قتل قابل پیگرد می باشد. در این خصوص لازم است به مُمسِک اشاره نمود که در فقه از آن یاد شده است و او کسی است که مقتول را نگه می دارد تا قاتل او را بکشد. در اینجا این سوال مطرح است که آیا ممسک را باید شریک در قتل دانست؟ جواب منفی است چرا که عمل ممسک که همان نگه داشتن صرف مقتول است و این مسئله در فقها مذکور است، را نمی توان عمل مادی قتل دانست چرا که سلب حیات منسوب به او نیست، البته در مقابل عده از علما نظرات مخالفی نیز وجود دارد مثلاً عبدالقادر العوده که یکی از حقوقدانان کشور مصر است معتقد است: اساساً در تحقق جرم قتل هر عملی که مدخلیت داشته باشد هر چند عمل اصلی سلب حیات نباشد قتل قابل انساب به اوست از این رو حقوقدانان مصر همسک را شریک در قتل می دانند. فهرست مطالب پیشگفتار چکیده مقدمه الف ) بیان موضوع ب ) اهداف و کاربردها ج) پرسش ها د ) فرضیه ها ه ) روش تحقیق و موانع آن - روش تحقیق - موانع و مشکلات بخش یکم:مفاهیم و پیشینه شرکت درجرم درحقوق ایران و کشور و مصر فصل اول – واژه شناسی فصل دوم – شرکت در جرم گفتار اول – تعریف شرکت در جرم الف ) تعریف لغوی ب ) تعریف حقوقی 1) تعریف شرکت در جرم در حقوق ایران 2) تعریف شرکت در جرم در حقوق کشور مصر ج) مقایسه معاونت و شرکت در جرم گفتار دوم – انواع شرکت در جرم و ارکان آن الف ) انواع شرکت در جرم 1) شرکت در جرائم عمدی 2) شرکت در جرم غیرعمد ب ) ارکان شرکت در جرم 1) ارکان شرکت در جرم در حقوق ایران 1-1) رکن قانونی 1-2) رکن مادی 1-3) رکن معنوی 1-4) مجازات شرکت در جرم 2)ارکان شرکت در جرم در حقوق مصر 2-1) رکن قانونی 2-2) رکن مادی 2-3) رکن معنوی 2-4) مجازات شرکت در جرم مبحث دوم – قتل عمد گفتار اول – تعریف قتل عمد الف ) تعریف لغوی ب ) تعریف حقوقی 1) تعریف قتل عمد در حقوق ایران 2) تعریف قتل عم در حقوق مصر گفتار دوم – انواع قتل عمدو ارکان آن الف) انواع قتل عمد 1) قتل عمد محض 2) قتل عم تبعی ب) ارکان قتل عمد 1) رکن قانونی 2) رکن مادی 3) رکن معنوی فصل دوم – تاریخچه شرکت در قتل عمد در حقوق ایران و مصر مبحث اول – تاریخچه شرکت در قتل عمد در حقوق ایران مبحث دوم – تاریخچه شرکت در قتل عمد درحقوق مصر بخش دوم – ماهیت و عناصر شرکت در قتل عمد در حقوق ایران و مصر مبحث اول – ماهیت و انواع شرکت در قتل عمد گفتار اول – تعریف شرکت در قتل عمد الف ) تعریف لغوی ب ) تعریف حقوقی 1) در حقوق ایران 1- الف) تعریف جرم شرکت درقتل عمد از دیدگاه حقوق عرفی 2- الف) تعریف جرم شرکت در قتل عمد از دیدگاه قانون مجازات 2) در حقوق مصر ج ) تعریف فقهی 1) فقه امامیه 2) فقه عامه گفتار دوم – انواع شرکت در قتل عمد الف ) در حقوق ایران 1) انواع شرکت در قتل عمدی از حیث رکن معنوی 1-1) شرکت در قتل عمدی باسبق تصمیم 1-2) شرکت در قتل عمدی با توافق آنی 1-3) شرکت در قتل عمدی بدون علم و اطلاع شرکاء از شرکت یکدیگر 2) شرکت در قتل عمدی از نظر میزان تاثیر در جنایت ب ) در حقوق مصر 1) مشارکت بصورت مستقیم 2) مشارکت بصورت تمالو ( زمینه چینی در قتل) 3) اشتراک از راه مساعده 4) اشتراک با تشویق کردن 5) اشتراک در توطئه چینی کردن (هم پیمانی) گفتار سوم – مقایسه اجمالی فی مابین شرکت در قتل عمدی و منازعه منتهی به فوت مبحث دوم – عناصر سازنده شرکت در قتل عمد در حقوق کیفری ایران و مصر گفتار اول – عنصر قانونی الف ) در حقوق ایران 1) بررسی ماده 212 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 2) بررسی ماده 213 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 3) بررسی ماده 214 و 215 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 4) استثنائات وارد بر شرکت در قتل عمدی ب ) در حقوق مصر گفتار دوم – عنصر مادی الف ) در حقوق ایران 1) ماهیت عنصر مادی در شرکت در قتل عمدی 2) عمل مرتکبین متعدد (شرکاء) 3) رفتار مرتکبین در سلب حیات از دیگری ب ) درحقوق مصر 1- عنصر مادی شرکت در قتل به صورت مستقیم 2- عنصر مادی شرکت در قتل عمدی بصورت تمالو 3- عنصر مادی شرکت در قتل به صورت مساعده 4- عنصر مادی شرت در قتل به صورت تشویق کردن 5- عنصر مادی شرکت در قتل به صورت توطئه چینی گفتار سوم – عنصر معنوی الف ) در حقوق ایران 1) ضابطه عمد (همگی قاصد در قتل باشد) 2) هیچیک از مرتکبین قاصد درقتل نباشد 3) ضابطه فعل نوعا" کشنده 1-3) عمل همگی کشنده است 2-3) عمل هیچ یک کشنده نیست 3-3) عمل برخی کشنده است 4) آگاهی مرتکبین از وضعیت خاص مقتول 1-4) همگی آگاه به وضعیت خاص مقتول می باشند 2-4) هیچ یک آگاه به وضعیت خاص مقتول نیستند ب) در حقوق مصر 1)تعریف عنصر روانی از دیدگاه حقوقدانان مصر بخش سوم - مجازات شرکت در قتل عمد در حقوق کیفری ایران و مصر مبحث اول – کیفیات مجازات شرکاء در قتل گفتار اول – مجازات شرکاء در قتل در فقه امامیه گفتار دوم – مجازات شرکاء در قتل در حقوق کیفری ایران و مصر الف ) در حقوق ایران ب ) در حقوق مصر مبحث دوم – کیفیات شخص موثر در مجازات شرکاء در قتل گفتار اول – جنون گفتار دوم – صغر گفتار سوم – استحقاق قتل (مهرور الدم بودن) گفتار چهارم – امرآمر قانونی گفتار پنجم – رابطه ابوت (رابطه پدر و فرزندی بین قاتل و مقتول) گفتار ششم – کفر (تفاوت دین شرکاء با مقتول) گفتار هفتم – دفاع مشروع گفتار هشتم – تفاوت در جنسیت شرکاء با مقتول نتیجه گیری کتاب نامه کتب فارسی کتب عربی نشریات و مقالات