تاریخ و ادبیات
بررسی ادبیات کودک در سوریه موضوع پایان نامه ادبیات کودک این پژوهش می باشد. ادبیات کودک همزمان با گسترش صنعت چاپ و پیشرفت علم روانشناسی و روانشانسی کودک و تغییر در نظام سنتی تعلیم و تربیت و آشنایی با فرهنگ غرب وارد مرحله تازه ای گردید و رزق الله حسون ، جرجیس شلحت و زکریا تامر ترجمه را وارد ادبیات کودک عربی نمودند .
با توجه به گسترش مدارس جدید و تألیف کتب درسی ، نیاز به شعر و قصه کودکانه بیش از بیش شد . بنابر آنچه گفته شد می توان گفت که ادبیات کودک در سوریه متاثر از تجربه های ادبی جهانی در این زمینه و با تکیه بر ترجمه و اقتباس از میراث ادبی عربی شکل گرفته و بر تلاش های فردی استوار بوده و به صورت جنبش ادبی مطرح نشده است . هدف مؤلفان نیز به طور واضح ارائه تجربه های ادبی خود به همه کودکان نبوده است ، بلکه آثار این نویسندگان تنها در خدمت دانش آموزان مدارس به کار گرفته شد .
اگر چه از عمر کشور مستقل سوریه کمی بیش از نیم قرن می گذرد ولی سرزمین شام در طول تاریخ ، فرهنگی درخشان داشته است . در دوران جاهلی روابط تجاری گسترده ای با قریش داشت در دوران اسلامی در زمان معاویه و بعد از او به عنوان پایتخت سرزمین های اسلامی جایگاه خود را داشت .« موقعیت جغرافیایی این کشور و آب و هوای خوب آن یکی از دلایل پیشرفت این منطقه می باشد . در کتاب « معجم البلدان » در مورد آب و هوای این منطقه سخن به میان آمده است . حتی این منطقه یکی از مدعیان اختراع خط می باشد .» و نیز ، قبل از فتوحات اسلامی ، دارای فرهنگ و خط مختص به خود بوده است ولی با ورود اسلام ، خط عربی به عنوان خط مردم این سرزمین پذیرفته شد و به سرعت رواج یافت تا جایی که ترانه های عامیانه امروز کودکان سوری و شعرهایی که بر لب جاری می کنند از همین زبان گرفته شده است .
فهرست مطالب
1. نگاهی به ادبیات کودکان 1
1-1 . کودک و دوران کودکی 2
1-1-1 . اهمّیّت و جایگاه دوره ی کودکی 3
1-1-2 . دیدگاه اسلام به کودک 4
1-2 . تعریف ادبیات کودک 7
1-3 . اصطلاح ادبیات کودک 7
1-4. دیدگاه های متفاوت درباره ادبیات کودک 14
1-5 . اهمیت و اهداف ادبیات کودک 21
1-5-1 . اهداف ادبیات کودک 22
1-5-1-1 . اهداف تربیتی 22
1-5-1-2. اهداف زبانی 22
1-5-1-3 . اهداف تعلیمی ، آموزشی و شناختی 24
1-5-1-4. اهداف تفریحی 26
1-5-1-5. اهداف زیبایی شناختی و ذوقی 26
1- 6 . تأثیرادبیات کودک در رشد شخصیت کودک 28
1-7 . وظایف ادبیات کودک 31
1-7-1. وظیفه اجتماعی 31
1-7-2. وظیفه تاریخی و فرهنگی 32
1-8 . انواع ادبیات کودک 33
1-8-1 . قصه 34
1-8-1-1. قصه های خیالی 36
1-8-1-2. قصه های جن و پری و جادوگران 38
1-8-1-3. قصه های حیوانات 39
1-8-1-4. قصه های واقع گرایانه 41
1-8-1-5. قصه های تاریخی 43
1-8-1-6. قصه های دینی 44
1-8-1-7. قصه های ادبی 45
1-8-1-8. قصه های فکاهی 45
1-8-1-9. قصه های علمی 46
1-8-2 . شعر کودک 47
1-8-2-1. خیال در شعر کودک 48
1-8-2-2 . وزن در شعر کودک 48
1-8-2-3 . انواع شعر کودک 50
1-8-2-3-1 . لالایی ها 50
1-8-2-3-2. متل ها 51
1-8-2-3-3 . شعرهای غنایی 51
1-8-2-3-4 . قصه های منظوم 52
1-9. پیدایش و سیر تاریخی ادبیات کودک 52
1-9-1 . تاریخچه ادبیات کودک در جهان 56
1-9-2. ادبیات کودک در سرزمین های عربی 62
2. سیر تاریخی ادبیات کودک در سوریه 64
3-1 . ترانه های عامیانه اولین سرچشمه ادبیات کودک در سوریه 65
3-2 . توجه به یادگیری کودک در عصر عباسی کشور سوریه 67
3-3 . الف باء اولین اثر خاص کودکان سوریه 69
3-4. شعر تعلیمی در کشور سوریه 70
3-5 . ترجمه در کشور سوریه 70
3-5-1. پیشینه تألیف کتب درسی 72
3-6 . پیشتازی شعر بر قصه در ادبیات کودک سوریه 74
3-7 . احیای قصه در ادبیات کودک سوریه 78
3-7-1. نمونه هایی از داستان های اولیه 79
3-7-1-1 . نقد و بررسی داستان 81
3-7-2 . پیشگامان احیای قصه در ادبیات کودک سوریه 82
3-7-2-1. سلیمان عیسی و آثار او در زمینه ادبیات کودک 83
3-7-2-1-1 . نمونه از اشعار و قصاید سلیمان عیسی 85
3-7-2-1-2 . دنیای کودکان در آثار سلیمان عیسی 87
3-7-2-2 . زکریا تامر ؛ نویسنده ای با ایده هایی نو و اهداف متعالی 88
3- 7-2-2-1 . نمونه ای از قصه های تعلیمی زکریا تامر 91
3-7-2-3 . رزق الله حسون و ترجمه حکایت های کیدلوف روسی 93
3-7-2-4 . لینا کیلانی و آثار ارزشمند او برای کودکان 94
3-7-2-5 . جرجیس شلحت مترجم حکایت های اسقف فنلون 96
3-8 . تحول در نویسندگی ادبیات عرب سوریه 99
3-9 . نقش مراکز انتشاراتی اثر گذار در توسعه ادبیات کودک 103
الف . منابع فارسی 107
ب . منابع عربی 108