پرسشنامه حل مسئله کسیدی و لانگ با نمره گذاری، روایی و پایایی

روانشناسی و علوم تربیتی
تفسیر پرسشنامه راهبردهای حل مسئله كسيدي و لانگ (1996)

الف- توصيف آزمون:
پرسشنامه مهارت حل مسئله كسيدي و لانگ (1996) در طي دو مطالعه ساخته شد و داراي 24 پرسش است كه شش عامل را مي سنجد. هر كدام از عوامل در برگيرنده چهارآيتم مي باشد.

اين عوامل عبارتند از:
1- راهبرد خلاقيت 2- اعتماد در حل مسئله 3- راهبرد گرايش 4 - درماندگي 5- مهارگري در حل مسئله 6- راهبرد اجتناب (محمدي و صاحبي، 1380).
راهبرد خلاقيت: نشان دهنده برنامه ريزي و در نظر گرفتن راه حل هاي متنوع بر حسب موقعيت مسئله زااست.
اعتماد در حل مسئله: بيانگر اعتقاد در توانايي فرد براي حل مشكلات است.
راهبرد گرايش: نگرش مثبت به مشكلات و تمايل به مقابله رودررو با آنها را نشان مي دهد.
عامل درماندگي: بيانگر بي ياوري فرد در موقعيت هاي مسئله-زاست.
عامل مهارگري: بعد كنترل بيروني- دروني را در موقعيت هاي مسئله زا منعكس مي كند.
راهبرد اجتناب: تمايل براي رد شدن از كنار مشكلات به جاي مقابله رودررو با آنها را نشان مي دهد.
سه عامل راهبرد خلاقيت، اعتماد و گرايش الگوي مسئله-گشايي انطباقي يا راهبرد حل مسئله سازنده و سه عامل درماندگي، كنترل يا مهارگري و اجتناب راهبرد حل مسئله غيرانطباقي يا ناسازگارانه را مي سنجد.

ب- شيوه نمره گذاري پرسشنامه سبک حل مسئله کسیدی و لانگ:

پرسش هاي اين مقياس با گزينه هاي ((بله)) ((خير)) و ((نمي دانم)) پاسخ داده مي شوند. آزمودني در برابر هر پرسش كه شيوه واكنش وي را در برابر مسائل و موقعيت هاي خاص بيان مي-كند، موافقت يا مخالفت خود را نشان مي دهد و اگر بين آن دو مردد بود مي تواند گزينه نمي دانم را برگزيند. در نمره گذاري اين آزمون براي گزينه بله نمره يك گزينه خير نمره صفر و گزينه نمي دانم نيز نمره صفر تعلق مي گيرد. اين پرسشنامه داراي 24 عبارت مي باشد كه چهار عبارت آن راهبرد درماندگي (عبارت های شماره 1 تا 4)، چهار عبارت آن راهبرد مهارگري (عبارت های شماره 5 تا 8)، چهار عبارت آن راهبرد خلاقیت (عبارت های شماره 9 تا 12)، و چهار عبارت آن راهبرد اعتماد (عبارت های شماره 13 تا 16)، چهار عبارت ديگر آن راهبرد اجتناب (عبارت های شماره 17 تا 20) و در نهايت چهار عبارت باقيمانده راهبرد گرايش (عبارت های شماره 21 تا 24) را مشخص مي كند.

ج- اعتبار پرسشنامه سبک حل مسئله کسیدی و لانگ: سازگاري دروني عوامل درماندگي، مهارگري، اجتناب، اعتماد، گرايش و خلاقيت به ترتيب شامل 86/0، 66/0، 71/0، 52/0 و 65/0 مي باشد (كسيدي و برنايد، ‌1996).
پايايي اين آزمون در مطالعه ديگري توسط مظاهري فشنگ (1380؛ به نقل از صابر، 1390) از طريق آزمون- پس آزمون (پس از يك هفته) معادل 89/0 گزارش شده است. محمدي و صاحبي (1380) پايايي اين مقياس را از راه همساني دروني (آلفاي كرونباخ) برابر با 60/0 گزارش كردند. در بررسي باباپور و همکاران (1382) اين ضريب برابر با 77/0 گزارش شده است.

د- روايي پرسشنامه سبک حل مسئله کسیدی و لانگ:

مقياس راهبردهای حل مسئله توسط محمدي ترجمه شده و مورد بررسي قرار گرفته است و ويژگي هاي روان سنجي آن در دو پژوهش جداگانه توسط محمدي (1377 به نقل از صابر، 1390) و عبدي (1380) مشخص شده و نتايج آن به طور كامل در جدول (3-1) آمده است.

جدول3-1: ضرايب آلفاي كرونباخ و ميانگین همبستگي دروني آيتم ها براي زير مقياس هاي حل مسئله
ضرايب آلفا ميانگين همبستگي دروني آيتم ها
محمدي عبدي محمدي عبدي
درماندگي 69/0 65/0 36/0 28/0
مهارگري 66/0 61/0 33/0 24/0
خلاقيت 63/0 61/0 29/0 27/0
اعتماد 72/0 71/0 39/0 26/0
گرايش 37/0 70/0 20/0 22/0
اجتناب 53/0 55/0 21/0 24/0

با توجه به اينكه ضرايب آلفا بالاي 50/0 هستند و ميانگين همبستگي دروني آيتم ها با نتايج يافته هاي محمدي (1377؛ به نقل از صابر، 1390) همسو مي باشد، اين امر نشان دهنده اين است كه مقياس راهبردهای حل مسئله از روايي لازم برخوردار است. اين مقياس در پژوهش هاي مختلفي (به عنوان مثال محمدي و صاحبي، 1380) روايي قابل قبولي را نشان داده است كه برابر با 87/0 مي باشد.