اقدام پژوهی چگونه توانستم کم تحرکی رکسانا را که ناشی از پرخوری و استفاده از خوراکی های غیر مجاز بود را برطرف نمایم؟

چکیده :

دانش آموز دچار مشکلات تغذیه ای علاوه بر رشد نا مناسب نمی تواند به توانایی فکری بالقوه خود برسد. نیروی انسانی که با ابتلا به این کمبودها یا مشکلات نمیتواند توانمند شود نمی تواند دانش فنی تولید کند. چرخه معیوب ناتوانی و عقب ماندگی تکرار می گردد و بار مالی زیادی را به کشور تحمیل می نماید. بر اساس آمار وزارت آموزش و پرورش، 85 درصد از بوفه های مدارس کشور اصلاح تغذیه ای شده اند به گونه ای که در گذشته شاهد فروش تغذیه های ناسالم بودیم، اما خوشبختانه هم اکنون شاهد عرضه اغذیه های سالم در سطح بوفه های سطح مدارس هستیم.ولی باز هم می بایست توجه بیشتری به این قضیه بشود. زیرا در آینده مشکلات زیادی برای حوزه بهداشت و درمان ایجاد خواهد کرد بنا بر این باید در پیشگیری از شیوع بیماری های غیرواگیر ناشی از اضافه وزن و اضافه وزن در دانش آموزان اقدام کنیم. با توجه به اینکه پیشگیری مقدم بر درمان است، هم اکنون شاهد اختصاص حداکثر بودجه های سلامت کشور به بخش بهداشت نسبت به سال های قبل هستیم.وبا اشاره به رشد روز افزون کم تحرکی و اضافه وزن دربین دانش آموزان از معلمان ورزش خواست برای ارتقای سطح سلامت دانش آموزان تلاش کنند. دبیران تربیت بدنی مانند خود من تغذیه نامناسب و رشد روزافزون بازیهای رایانه ای را از عوامل کم تحرکی دانش اموزان دانست و بعضا رقابت های تحصیلی دانش آموزان ، خانواده ها ومدارس نیز، دانش آموزان را بیشتر مشغول درس نموده و از تحرک آنان کاسته است. اینجانب …. تصمیم دارم راهکار های تغذیه مناسب و ورزش را بر روی دانش آموز مورد نظرم بررسی نمایم.

مقدمه

نتایج تحقیقات بسیاری بر تاثیر تغذیه مناسب بر رشد جسمی و فکری مناسب تاکید داشته اند.ارتباط اثبات شده چگونگی تغذیه دانش آموز با میزان بهره هوشی ، ابتلا به بیماریها؛ پیشرفت یا افت تحصیلی و…نیازی به باز گویی ندارد.استفاده از فست فودها و غذاهای آماده و عدم تحرک کودکان و نوجوانان موجب شیوع اضافه وزن مفرط در بین آنها شده است.متاسفانه خانواده ها به جای اینکه مواد خوراکی و غذای سالم برای میان وعده مدرسه فرزند خود آماده کنند ترجیح می دهند غذاهای آماده و فست فودی به فرزندان خود بدهند در حالی که این نوع تغذیه ها موجب اضافه وزن بیش از حد آنها در سنین پایین می گردد. اضافه وزن یکی از مشکلات تغذیه‌ای عمده به ویژه در کشورهای پیشرفته به شمار می‌آید به طوری که کلیه فعالیت‌های فرد را تحت تأثیر قرار داده و حتی از نظر روانی و احساسی او را دچار مشکل می‌کند. اما علاوه بر تعداد زیاد افراد اضافه وزن که در کشور وجود دارد، چندسالی می‌شود که کارشناسان سلامت در مورد زیاد شدن تعداد دانش‌آموزان چاق در کشور هشدار می‌دهند.مهمترین دلیلی که این کارشناسان برای این موضوع می‌آورند. با توجه به این که اضافه وزن در این سنین زمینه ساز اضافه وزن در بزرگسالی و عوارض مربوط به آن است و اهمیت این موضوع در این سالها تحقیقات زیادی در این مورد انجام شده است. اضافه وزن مفرط در بین دانش آموزان دبستانی شیوع یافته است. با نگاهی به ارزیابی های تغذیه ای که در سالها و مقاطع متفاوت و مناطق مختلف کشور انجام شده متاسفانه مانند بخش های دیگر جامعه با طیفی از مشکلات تغذیه ای از سوئ تغذیه های ناشی از کمبودها (انرژی، پروتیین و انواع ریز مغذیها ) تا افزایش وزن و چاقی دانش آموزان به دلیل تغییر الگوی دریافت مواد غذایی و بیماری های ناشی از بیش خواری و بدخوری در سر دیگر طیف مواجه هستیم. اینجانب ..… معاون عمومی آموزشگاه ….. سعی دارم با توجه به راهکار های تغذیه ای و فعالیت بدنی مشکل پرخوری و چاق شدن بیش از حد دانش آموزم رکسانا را برطرف نمایم.

بیان مسئله :

احساس رضایتی كه بچه ها از خوردن غذا دارند، صرفاً برای رفع گرسنگی نیست، بلكه خود عمل غذا خوردن، در شرایطی برای بچه ها لذتبخش می گردد. متأسفانه بسیاری از بچه های پرخور چون راه دیگری برای رسیدن به یك احساس خوب نداشته اند، به غذا خوردن روی آورده اند. اینها معمولاً از برقراری ارتباط با دیگران لذتی نمی برند، احساس تنهایی می كنند، غمگین هستند و احساس افسردگی دارند. بنابراین تنها راه رسیدن به یك حس خوشایند _ هر چند موقتی _ روی آوردن به «خوردن» است. غذا معمولاً گرم و نیروبخش است و «رضایت» به همراه دارد. معمولاً هم در خانواده های «زورگو» (Authoritherian) بچه ها وقتی احساس می كنند زورشان به كسی نمی رسد و به اصطلاح تنها مانده اند، با پرخوری در پی نوعی كسب رضایت برمی آیند. غذا به این بچه ها احساس نوعی امنیت می دهد. اما برای حل این مشكل ابتدا باید زمینه های روانی در خانواده را كه به اینجا ختم شده حل كرد و سپس از راه های زیر وارد شد: ۱- هرگز به غذای او و خوردن و نخوردنش به اصطلاح «گیر» ندهید و توجهی نكنید. ۲- سپس با تهیه كتابی كه میزان كالری غذاها را می سنجد و دادن آن به او و نیز با حضور فعال خودتان، به نوعی برنامه ریزی كنید كه غذا خوردن همه اعضای خانواده به یك برنامه تبدیل شود؛ به این ترتیب كه كاغذی نصب شود تا هر كس خواست هر چیزی را _ به غیر از آب _ بخورد، نام آن غذا و ساعت خوردن و میزان كالری اش را در آن برگه وارد كند. ۳- هر غذایی باید از ۱۵ دقیقه قبل به این لیست وارد و بعد خورده شود، از طرفی هر روز كه می گذرد، می توانید این پانزده دقیقه را افزایش دهید. بدین ترتیب فرزند شما می آموزد كه چگونه بر عمل خوردن خود كنترل خویش را به طور داوطلبانه اعمال نماید.

توصیف وضعیت موجود :

اینجانب …… معاون عمومی آموزشگاه ابتدایی ….. مدت …. سال است که در آموزش و پرورش مشغول خدمت می باشم و هم اکنون در حال خدمت رسانی به …. نفر دانش آموز دختر در آموزشگاه فوق الذکر هستم. در این آموزشگاه در پایه دوم دانش آموزی به نام رکسانا وجود داشت که مشکل اضافه وزن و پرخوری داشت که من تصمیم گرفتم به کمک راهکار های تلفیقی از بهداشت تغذیه و فعالیت بدنی مناسب این وضعیت را در او بهبود ببخشم. خانواده‌های امروزی بیشتر از آن‌که بتوانند مذاق فرزندان را به غذاها و تنقلات سالم و سنتی عادت دهند، مجموعه‌ای از طعم‌های غریب غیروطنی را به آنها می‌خورانند که پر از نمک و چربی است. پس طبیعی است اگر فرزند خانواده، لباس دانش‌آموزی بپوشد از بوفه مدرسه نیز انتظار عرضه همان خوراکی‌های دلپسند شور و چرب و گازدار را دارد و بوفه‌ها نیز برای فروش بیشتر به این خواسته پاسخ می‌دهند. شاید عیب کار همین جا باشد، یعنی جایی که گردانندگان بوفه تسلیم ذائقه دانش‌آموزان می‌شوند به جای این که خود برای آنها ذائقه‌سازی کنند.صبحانه کاری وزیر این دو وزارتخانه نیز دیروز با این هدف تشکیل شد تا اهمیت بوفه مدارس در سلامت دانش‌آموزان بررسی شود؛ سلامت نسلی که بزرگسالان آینده هستند و تا کوچکند می‌توانند بر اعضای خانواده خود اثرگذار باشند و اصول تغذیه سالم را میان نزدیکان خود رواج دهند. دانش آموز مورد نظر من هم همین طور بود و همیشه از بوفه مدرسه و یا مغازه های اطراف مواد غذایی غیر استاندارد و به اصطلاح فست فود می آورد و در زنگ های مختلف میل می کرد و این موضوع باعث شده بود وزن او روز به روز بیشتر شود.