گزارش تخصصی چگونگی پرورش دادن دانش آموزانی شاداب و بشاش با شاداب سازی محیط آموزشگاه

چکیده

در نگرش جدید، فضاهای آموزشی نیز یکی از عناصر برنامه‌های درسی به شمار می‌رود. به عبارت بهتر فضای یادگیری و یاددهی نیز مانند کتاب درسی، نحوه تدریس و شیوه‌های یاددهی در نظام ارزشیابی مورد بررسی قرار می‌گیرد. در روش‌های سنتی یاددهی و یادگیری، آموزش عمدتا بر مبنای سخنرانی بود، در نتیجه نیمکت‌ها، فضای کلاس و جایگاه معلم طوری بود که وی به عنوان سخنران بر گروه به عنوان شنونده تسلط داشته باشد. کارها نیز قرار بود انفرادی و با گوش دادن و نوشتن انجام شود. نیمکت‌ها سه نفره یا دو نفره شیب‌دار بود. در حالی‌که در فضاهای آموزشی منعطف، صندلی‌ها تک‌نفره است تا فضا برای بحث گروهی آماده باشد و افراد بتوانند به گروه‌های دونفره و سه‌نفره تقسیم شوند و باهم همکاری کنند. براى این که سلامت جسمانى و روانى دانش آموزان، دانش‌آموزان، اطرافیان و خودمان حفظ شود، باید سعى کنیم با شناسایى عوامل مؤثر بر شادى، موجبات تقویت عوامل مثبت و تقلیل عوامل منفى مؤثر بر شادى را فراهم کنیم.از آن جا که شادى بزرگترها عامل مؤثر در شادى و نشاط دانش آموزان است و اولیا و مربیان غمگین نمى توانند فرزندان و دانش‌آموزانى شاد تربیت کنند، با ارائه نظام اعتقادى درست براى دستیابى به شادى، مى توان به افزایش شادى در میان افراد جامعه کمک کرد. به این ترتیب مردم مى توانند تغییرى مثبت در زندگى خود به وجود آورند، احساس پیشرفت و لذت در زندگى داشته باشند و به شادى دائمى دست یابند و فقط در این صورت است که مى توانند شادى را در وجود فرزندانشان نیز پرورش دهند. سیراب نشدن فرزندان از محبت و عاطفه کافی، بی تعادلی روحی و روانی را به‌دنبال دارد. ناآشنایی خانواده‌ها با روش‌های مؤثر تعلیم و تربیت را می‌توان با آموزش احساس مسئولیت در برابر خود، خانواده، واقع بینی همراه با نگرش مثبت، تقویت روحیه همکاری و کار گروهی، آموزش مهارت‌های زندگی، تقویت مهارت ادراکی و….. به کمک تمامی دست‌اندرکاران محیط آموزش تا حدود زیادی حل کرد تا در نهایت محیطی شاداب و البته قانونمند ایجاد شود و فرزندانی مفید، هدفمند و کاربردی پرورش یابند.‏

مقدمه

دانش‌آموزان دوست دارند مدرسه‌شان به قدری زیبا باشد که بتوانند به تحصیل در آن افتخار کنند. تمیزی، رنگ‌های زیبا، وجود فضای سبز یا وجود امکانات برای بازی و ورزش می‌تواند در دانش‌آموزان این حس دوست داشتن را برانگیزد. علوم روان‌شناسی و جامعه‌شناسی جدید نیز می‌خواهد که فضاهای آموزشی حالتی شاد پیدا کند. در چنین شرایطی می‌توان با شاد کردن فضای مدارس و ایجاد امکانات برای ورزش، بازی و استفاده از فضای سبز یا رنگ‌های شاد فضای مدرسه را تغییر داد. به همین دلیل مدتی است آموزش و پرورش هم به اهمیت رنگ‌ها پی برده و سعی می‌کند با رنگ‌آمیزی و استفاده از رنگ‌های متنوع و به‌کارگیری برخی نقاشی‌ها این فضا را شاداب‌تر کند. شاد زیستن برای دانش آموز به همان اندازه مهم است که تغدیه خوب، محبت کردن و حفاظت از او اهمیت دارد. زیرا سلامت روحی، روانی و جسمانی او را تامین می‌کند.میزان شادی و خنده در مدارس ما بسیار پایین است. در مدرسه خالی از شادی، سخن‌گفتن از شادی قدری مشکل خواهد بود. یکی از مشکلات هر جامعه، غفلت از شادی و نشاط و در نتیجه افزایش بیماری‌های مختلف روانی از قبیل اضطراب و افسردگی است. زندگی با شادی و نشاط معنا پیدا می‌کند و در پرتو آن دانش‌آموزان به ویژه در دوران نوجوانی و جوانی می‌توانند پله‌های ترقی را بپیمایند. جامعه زنده و پویا جامعه‌ای است که عناصر شادی‌آفرین در آن فراوان باشد.‏در گذشته به‌نظر می‌رسید که وظیفه آموزش و پرورش، تولید عده‌ای فارغ التحصیل است که فقط بتوانند امرار معاش کنند، اما چنین می‌نماید که در قرن جدید نظام‌های آموزش و پرورش این مرحله را پشت سر گذاشته‌اند و سرلوحه تعلیم و تربیت در یک جمله خلاصه شده است: «شوق زندگی کردن را به دانش‌آموزان بیاموزیم». پس باید معتقد باشیم که درحقیقت رشد پایدار ما در گرو شادی پایدار است.‏در آموزش و پرورش مدرن، افزون بر مهارت‌های خواندن، حساب کردن و نوشتن، نیازهای جدیدی در قالب کسب مهارت زیستن و حل مسأله و چگونگی رویارویی با چالش‌های هزاره سوم مطرح شده است. هرگونه ارتباط و تعلیمی که بدون روح تحرک، پویایی و شادی باشد، به شکست منتهی می‌شود. بیان مسئله امروزه در همه جوامع مدرسه در حکم مهم ترین نهاد تعلیم و تربیت جایگاه ویژه ای دارد و در کنار خانواده وظیفه تعلیم و تربیت دانش آموزان را به دوش می کشد و انسان امروز به شدت به تربیت رسمی و مدرسه نیاز دارد. زیرا مدرسه محل تجربه و راهنمای زندگی انسان است و بخش مهمی از زندگی دانش آموران مدرسه است زندگی و تربیت برای انسان دو مفهوم لازم و ملزومند.انسان تا وقتی زنده است به تربیت نیاز دارد و او را تربیت می کنند تا بتواند زندگی کند.تحصیل علم و کسب دانش، چگونه زیستن و تجربه اندوختن از اهداف والای آموزش و پرورش می باشد. اما مدارس امروز به دلیل مختلف خواسته ها و نیازهای اغلب نوجوانان را برآورده نمی کنند و نمی توانند در آنان ایجاد انگیزه کنند.به عبارتی دیگر تک بعدی شده اند و فقط به جنبه های آموزشی به طور مطلق اهمیت می دهند و نیازهای عاطفی و احساسی و روحی و روانی آنان را در مراتب پایین تر قرار می دهند.برای ایجاد فرآیند یادگیری در محیط های آموزشی، ابتدا باید بستری مناسب فراهم باشد یعنی اینکه دانش آموز ابتدا به مدرسه و مسئولین علاقمند باشد و با روحیه ای شاد و با نشاط وارد این محیط بشود و در فضای آموزشی موجود احساس آرامش و امنیت و شادابی داشته باشد. یادگیری در محیطی توام با تهدید و ترس و ارعاب به سهولت انجام نمی گیرد.در چنین محیط هایی به جای برقرار فرآیند یادگیری متفکرانه هیجانات منفی و واکنش های نامطلوب شکل می گیرد.شادی و نشاط یکی از نیازهای روحی و روانی انسان است که در بسیاری از جنبه های حیاتی نقش موثری ایفا می نماید و از نگاه صاحب نظران پیش نیاز اساسی و بستر لازم برای یک نظام تعلیم و تربیت پویا است. به عبارت دیگر نشاط به زندگی انسان معنا و مفهوم خاص می بخشد و حتی عواطف منفی ای مانند: ناکامی، ترس، نگرانی و ناامیدی را کاهش می دهد.یکی از عوامل موثر و مهم برای ایجاد نشاط و شاد بودن لبخند است چهره های متبسم و خوش رویی افراد عامل موثری است که به فضای آموزشی نشاط بیشتری می بخشد و با آفرینش لبخند می توان به محیط شادابی داد.شاید برای معدودی از دانش آموزان «مدرسه» تنها مکانی است که در آن جا غم ها و مشکلاتشان را فراموش می کنند و تصور می کنند که ساعاتی که در مدرسه سپری می کنند از غصه هایشان کاسته می گردد و این تغییر روحیه عامل موثری در شادابی آنان می باشد.همکاران محترم فرهنگی لطفا به این احساس زیبا و خوشایند آنها توجه لازم را داشته باشیم و آنان را درک نماییم.استفاده از دو عنصر محبت و عاطفه، لبخند و شادی بزرگ ترین سرمایه موجود در مدارس می تواند تاثیرات بسزایی داشته باشد و هم چنین اگر روابط حاکم بر دانش آموز لذت بخش و صمیمی توام با محبت و احترام باشد و برنامه های آموزشی متعالی باشند این محیط برای آنان بسیار دوست داشتنی و لذت بخش می باشد.پس می توان چنین گفت: که یکی از مهم ترین کارکردهای نظام آموزشی تربیت انسان هایی است که بتوانند با حضوری فعال پویا و با نشاط در نظام اجتماعی موثر و شاداب زندگی کنند و در عبور از فراز و فرودهای زندگی و یافتن راه درست از خطا موفق باشند.به امید این که این مهم در آینده ای نه چندان دور تحقق یابد.