مقدمه کوتاه :
شاید برای عده ای تصور اینکه بتوان در مدرسه ای از تشویق استفاده کرد کمی دشواراست اما واقعیت این است که می توان در سنگر مدارس شاهد حضور با شکوه معلمان وشاگردانی بود که با سرمایه از محبت وچهره های متبسم ومصصم در تلاش هستند که در کارهای خود موفق بوده اند. پس باید رنگ مدرسه ای یادآور زیبائیها ونیکوئیها باشد. چرا که هم انسانها بالاخص نوجوانان محبت پذیر می باشند. ولذا نیاز به محبت از اساسی ترین نیازهای هر انسان می باشد. تشویق نیروها واستعدادهای دانش آموزان را به کار می اندازد واستقامت آنها را در کارها زیاد می نماید وموجبات سرعت در کارهای بدنی را فراهم می نماید ودر کارهای فکری موجب سعی وکوشش بیشتری می گردد تشویق وتقویت رفتار مثبت کودکان سبب شکل گیری عادات مطلوب در آنان می گردد. به عبارت دیگر از آنجا که از طریق رفتارهای تشویق آمیز کلامی وغیر کلامی مادی وعنوی فردی وگروهی مستقیم وغیر مستقیم مربی بیش از هر چیز به یک نیاز هم نوجوانان یعنی نیاز به محبت متعلق وتوجه پاسخ داده می گردد. ما شاهد بیشترین مؤثرترین وپایدارترین اثر در رفتار آنان هستیم در حالی که وقتی دانش آموزی را تنبیه می کنیمن نه تنها به هیچ یک از نیازهای خطری واساسی او پاسخ نمی دهیم بلکه تعادل حیاتی اش را برهم زده او را با تجربه ناخوش آیندی که همواره ازآن گریز دارد مواجه می کنیم ولو اینکه بطور موقت رفتار مطلوب آن را کنترل کرده باشیم رسول خدا پایه رفتار با کودکان و نوجوانان را بر محبت استوار کرده وسفارش می نماید که آنان را گرامی بداریم وبا جایزه ای که امکان وفایش هست انان را تشویق نمائیم. استفاده ازروش تشویق ومحبت یکی از روشهای تربیتی بسیار مؤثر ونشانه صدر ونقش مطمئنه داشتن فرد است. خدای تعالی رمز پیروزی پیامبر اکرم (ص) رادر همین شرح صدور محبت ورزی پیامبر به امت خود می داند : به موجب لطف ورحمت الهی برایشان اموزشی نجواه وبا انان مشورت کن ( وبه آنان شخصیت بده ) کودک اگر از لحاظ درسی واخلاقی در سطح غیر قابل قبولی باشد باید نقطه مثبتی در وضع رفتار وظاهر او یافت وازآن بعنوان جای پای برای تشویق وی استفاده کرده مثلا ممکن است دستهایش لطیف واز آن بعنوان جای پای برای تشویق وی استفاده کرده مثلا ممکن است دستهایش لطیف ویا موی سرش اصلاح شده ومرتب باشد همچنین ممکن است به تمیزی کفشهایش اهمیت بده ویا دفتر وکتاب خودرا خوب نگه داری کند. به هر حال باید از همان نقطه مثبت و روزنه کوچک نوری به زندگی تحصیلی کودک تابیده شخصیت قابل قبولی از او ساخت وزندگی جدیدی را برایش پی ریزی کرد. سرگرمیها وعلائق کودک نیز نباید از نظر معلم دور نماید
بیان وضعیت موجود
اینجانب ……….. آموزگار آموزشگاه ……. مدت …. سال سابقه تدریس در آموزش و پرورش هستم. امکانات مدرسه در حد محدود بوده و وسایل آموزشی به ندرت دیده می شد . والدین اغلب کشاورز و دامدار بو دند و در ابتدای سال تحصیلی فرصتی برای رسیدگی به امور تحصیلی فرزندشان نداشتند . دانش آموزان در حالی که مشتاق به نظر می رسیدند ازامکانات زیادی برخوردار نبودند با توصیف چنین شرایطی تصمیم گرفتم در حد امکان از تمام امکانات برای رشد و پیشرفت دانش آموزان استفاده نمایم و تحولی در امر ارزشیابی بوجود آورم. حدود سه ماه از شروع سال تحصیلی گذشته بود. پس از چندین جلسه تدریس . درباره پیشرفت دانش آموزان نگرانی هایی احساس کردم . به نظر می رسید بعضی ازدانش آموزان در فعالیت های کلاسی شرکت جدی نداشتند و نمی توانستند درس های تدریس شده قبلی را بخوانند بنا به اهمیت موضوع تصمیم گرفتم با انجام مطالعات بیشتر و تحول در ارزشیابی سطح دانش و معلومات دانش آموزان را بالا ببرم. شناسایی مسئله : با توجه به مسائلی که گذشت می خواهیم بدانیم که چه نوع تشویق اثر مثبت داد و چه نوع آن اثر منفی وآیا تشویق تنها راه موفقیت یک دانش آموزاست ؟ تشویق باید چگونه باشد آیا به نوع واندازه کاری که انجام داده می گردد بستگی دارد ؟ آیا واقعا تشویق بیش از روشهای دیگر مانند تنبیه بر پیشرفت تحصیلی دانش اموزان تاثیر دارد؟ تشویق در منزل واز طرف والدین موثرتر است یا از طرف اولیاء مدرسه ؟ آیا از طریق تشویق می توان از نروی یک فرد حداکثر فایده را برد و تمام خواسته خود را بدست آنها (دانش آموازان) برآورده ساخت ؟ و آیا تشویق فردی موثرتر یا تشویق گروهی ؟ اسکینر روانشناس رفتارگرا چنین عقدیده دارد که تنبیه شدید کودکان ونوجوانان در قبال انجام رفتار نا مطلوب ممکن است موقتا به حذف آن رفتار در کودک بینجامد ولی در بیشتر مواقع به بروز رفتارهای جبرانی انتقام جویانه وضد اجتماعی می گردد ویا مشکلات هیجانی دیگری را به بار می آورد تنبیه هایی که معلمان بر کودکان روا می دارند از یک طرف مشکلات عاطفی وا ختلافات رفتاری را موجب می گردد واز طرف دیگر رابطه معلم شاگرد آشفتگی ایجاد کرده وامکان بازسازی وترمیم آن را مشکل ودر مواقعی دور از دسترس می سازد. در چنین شرایطی کودک تصور منفی را که از معلم تنبیه گر دارد ممکن است به معلمان دیگر محیط آموزش وحتی فضای فیزیکی مدرسه …. دهد. معلمان پرخاشگر وهیجانی که از عهده کنترل رفتار خودشان بر نمی آیند با تنبیه های شدید ومکرر آثار سوء در سازگاری شاگردان خود خواهند گذاشت ومقاومت آنها را در یادگیری دروس برخواهند انگیخت جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات معلم باید شاگردان خود را به علم ودانش تشویق نماید وفضائل ومزایای علم وعلما را به آنان تذکر دهد ویادآور گردد که علما ودانشمندان وارثان انبیاء وپیمبران ودر پایگاههائی بلند وفرازنده ودرخشان جای دارند پایگاههای که مورد شک انبیاء وشهدا وجانبازان راه خدا می باشد. باید معلم اینگونه سخنان شوق آفرین را که در ملی آیات واخبار و آثار اشعار وامثال بچشم می خورد وبازگو کننده فضائل ومنازل ومقامات والای علم است بگوش آنها برسانند معلم باید از عواملی که او را در تشویق شاگردان به علم و دانش مدد می نماید استفاده نماید و به آنها گوشزد کند باید نسبت به مسائل دنیوی به امکانات وبا اندازه کفایت قناعت وسنبده کنند تا ازاین طریق بتواند آنها را از انگیزه دنیا ثرانی که موجب دل مشغولی و پریشانی خاطر آنها می گردد … مدارد باید درباره شاگردان خواهان اموری باشد که نسبت به آنها در خور احساس علاقه ودوستی می نماید، واز هر گونه شر وبدی که برای خویش نمی پسند برای شاگردان نیز نپسندد زیرا اینگونه مواسات و برابر اندیشی به شاگردان خلی از کمال ایمان معلم وحسن رفتار وبرداری و نمایانگر روح تعاون و همبستگی معلم نسبت به آنان باشد. در احادیث صحیح ومعتبر چنین امده است : هیچیک از شما نمی تواند عنوان مومن را ( بمفهوم واقعی آن ) احراز کند مکر آنگاه که نسبت به برادر ایمانی خود همان چیزی را بخواهد که درباره خود نیز بدان احسان علاقه ومحبت کند عامل لطف ومحبت ، موثرترین عوامل تعلیم وتربیت است : بر معلم لازم وضروری است ( اهتمام خویش را در جهت اخلاقی شاگردان بکار گیرد، وآن را از اخلاق زشت وخوبیهایی ناستوده وارتکاب می سازد ویا موجب ترک اشتغالات علمی ویا اهانه ادب به دیگران می گردد جلوگیری کند. معلم باید مراقب باشد که سخنان بیهوده از شاگردان او سرنزند واز معاشرت آنان با اشخاص نا مناسب وامثال اینگونه اعمال ناروا جلوگیری و ممانعت نماید. برای پیشگیری از سوء رفتار شاگردان وجلوگیری از ارتکاب خلاف لازم است معلم با ایجاد تعریض وکتاب راه گشای تربیت اخلاقی شاگردان بوده وا زتخلف آنها جلوگیری کند در صورتی که ضرورت ایجاد نکند باید از آشکار گوئی وتصریح به تخلف شاگرد خود داری نماید وهواره از عامل لطف ومحبت ومهر ومودت برای ارشاد شاگردان استفاده کند و آنرا بخاطر تخلف وسوء رفتار توبیخ ننماید. چون اولا تصریح و آشکارگویی پرده هیبت وابهت استاد را ار هم دردیده و موجب جرات وجسارت شاگردان در ارتکاب خلاف وسوء رفتار وتخلفهای اخلاقی امروزند راستی باید درباره مراتب مهر ومحبت پیامبر عزیز گرامی اسلام (ص) نسبت به آن مرد اعرابی وبیابانگر اندیشید – که مسجد رابا بول وپیشاب خود آلوده کرد – ( وپیامبر مهربان بجای توبیخ ودرشتخویی از در لطف ودلسوزی وارد شد وازراه محبت این مرد صحراگرد را متوجه زشتی ونادرستی رفتارش نمود آری باید دید که رسول اکرم (ص) با معاویه بن حکم آنگاه که در اثناء غار سخن گفت – چه نوع رفتاری را پیش گرفت ( آنحضرت در ارشاد واز لطف ومحبت استفاده کرد وازاین رهگذر او را به نقص واشکال کارش آشنا ساخت). فروتنی ونرمش نسبت به دانش آموزان : نباید معلم با شاگردان خویش رفتاری شکوهمندانه وبزرگ مابانه ای را در بیش گیرد بلکه باید فروتنی ونزمش را در برخورد با شاگردانش بکار برد خداوند متعادل به پیامبر خود می گوید : « واخض جناحک ، سمن اتمبک من المومنین » پروبال خونین را برای پیروان خود( که با پیرمرد خویش در ایمان به تواظهار علاقه میکند) فروهشته ساز ( ونسبت به آنان متواضع وفروتن باش) رسول خدا (ص) فرمود:« خداوند متعال به من وحی نمود ( که به شما اعلام کنم تا ) تواضع فروتنی را پیشه خود سازید » تواضع وفروتنی نسبت به تمام طبقات مردم در خور وظیفه اخلاقی هر انسان مومن ومسلمان است علیهذا باید در نظر گرفت که وظیفه معلم نسبت به شاگردان ازاین دیدگاه چگونه است – شاگردانی که همواره در معیت معلم بسر میبرند وبه منزله فرزندان او هستند با توجه به این حقیقت که میان شاگردان ومعلم و ملازمت وهمبستگی جالبی برقرار است و شاگردان در پی جوئی از دانشها ومعارف سودمند بدوتکیه می کنند ورای نظر او را ملاک ومعیار ارزیابی علوم ودانشها می دانند وعلاوه براین میان معلم وشاگردان حقوق متقابل دیگری از قبیل : حقوق مصاحبت وهمنشینی صیانت واحترام در رفت وآمد و برخوردها وبشرافت محبت در سیستمهای راستین وعاری از هر شائبه کینه توزی ( وامثال آنها وجود دارد که این حقوق ومعیارها می تواند رابطه معلم وشاگردانش را بطرز جالب ودلنشین سازمان بخشیدن در حدیثی از پیامبر گرامی اسلام (ص) آمده است که فرمود : معلم و آموزگار باشید ( ودرس عشا زمزمه محبت باشد ). گزارش/ابتکار به کار گرفته شده و ویژگی های آن برای حل مشکلات کلاس و استفاده از روش های تشویقی راه های زیر را به کار بستم.معلم باید شاگردان را به اشتغالات – علمی در تمام اوقات واعاده و تکرار محفوظات در اوقات مناسب تشویق وتحریص نماید. و راجع به مباحث و مسائل مهمی که برای آنها بیان شده است. پرسش های مگزارش سازد. اگر ملاحظه کرد که شاگردی مسائل ومباحث مذکور را درک کرده وآنها ر ادقیقا بخاطر سپرده است از او احترام وتجلیل بعمل آورده وعلت در حضور دیگران – در صورتیکه بیم عجب و غرور وتباهی حال ومزاج روحی او در میان نباشد – اورا مورد ستایش وتقدیر قرار دهد. واگر احساس کرد که شاگرد ودانشجویی در حفظ کردن درس ودقت در مباحث ومسائل مربوط به آن کوتاهی ورزیده اورا در نهان ودرغیاب دیگران هشدار داده وتوبیخ نماید. وچنانچه مصلحت چنین شاگردی ایجاب کند علت ودرحضور دیگران وی را بخاطر سهل انگاری مورد ملامت قرار دهد. و اگر این کار را با توجه به مصلحت خود شاگرد انجام گیرد بلامانع می باشد زیرا معلم وامت و وهمچون طبیب وپزشک می باشد که می داند دارو را در چه جائی بکار برد وآن دارو در چه شرایطی می تواند در بیمار موثر وسودمند افتد رعایت مساوات در توجه ومحبت به شاگردان : معلم نباید در اظهار محبت وتوجه والتفات به شاگردان – در صورتی که از لحاظ سن و فظیلت و دینداری با هم برابر باشند تبعیض وتفاوتی را معمول دارد. زیرا تبعیض وعدم رعایت مساوات در محبت وتوجه به آنها با وجود … آنها در شرایط مذکور موجب ناراحتیهای روانی و….. وبیگانگی آنها از یکدیگر می گردند. لکن اگر بعضی از لحاظ طرز تحصیل وسعی وکوشش وادب ونزاکت بر دیگران مزیت داشته باشد چنانچه معلم ازآنها احترام خاصی بعمل آورد وآن را از لحاظ محبت وتفقد به دیگران ترجیح دهد وضمنا یادآور گردد که علت احترام وتقدیر ویژه او بخاطر همین مزای وموجبات است. در این صورت تبعیض وتفاوت میان شاگردان مانعی ندارد زیرا تقدیر واحترام به شاگردان کوشا و با نزاکت عامل موثری درایجاد تحرک وشادابی وانگیزه مفیدی است که آنان ونیز سایر شاگردان را وادار می سازد تا در انصاف به چنین صفات مطلوب وامتیاز آفرین سعی وکوشش نماید.( یعنی تقدیر وتشویق از شاگردان کوشا و وظیفه شناس ومودب حس وظیفه شناسی وادب ونزاکت وحسد وجهد در تحصیل ر ادر دیگران بیدار ساخته ونیز خود افرادی که مورد تقدیر واحترام قرار می گیرند با تحرک وشادابی وقدرت فزونتری در اداء وظایف وتکالیف درسی واخلاقی کوشش خواهند کرد.) احترام به شاگردان وتوجه به مزایای آنها : باید معلم بیش از آنچه درباره توده مردم اخلاق ورفتار خویش آمیزی را بکار می دارد نسبت به همنشینان وشاگردان خویش رفتار خوشی را در پیش گیرد وشاگردانی را که از لحاظ سن وعلمی ولیاقت وشایستگی شرافت روحی وامثال آنها بر دیگران امتیاز وبرتری دارند مورد … واحترام قرار داد و جایگاه والائی را در جلسه درس – بر حسب تقدم آنها در ورد به مجلس درس در نظر گیرد ونسبت به سایر نیز اظهار لطف ومحبت نمود. وبا سلام و درود صمیمانه وگرم چهره ای گشاده و سیمائی شاداب وقیافه ای متبسم وخندان مراتب خویش را ابراز کرده وبمنظور گرامی داشت مقدم آنها از جای برخیزد اگر چه در بعضی از اخبار واحادیث در مسئله به شاگردان ابهامی بچشم میخورد با این از مضمون این اخبار چنین استفاده می گردد که اگر رفتار معلم ، نماینگر احترام به شاگرد باشد این رفتار بعنوان عملی مکروه وناستوده بشمار می آید. علیرغم چنین ابهام اثر طرز برخورد معلم با شاگردان حالی از احترام او باشد به هیچ وجه زشت وناستوده نمی باشد باید یادآور کردیم که تحقیق وبررسی اینگونه اخبار وکیفیت توجه آنها ب هصورتی ک هبا مسئله احترام معلم به شاگردان اصطکاکی پیدا نکند از حوصله این کتاب بیرون است هرانسانی علاقه دارد نزدیکترین محترم ومحبوب باشد بنابراین وظیفه هر فرد انسانی نشان دادن حسن خلق ومحبت واحترام به دیگران است ولی معلم بیش از دیگران موظف به این امر نسبت به شاگردان میباشد بهترنی صفات اخلاقی معلم این است که نسبت به کودکان وشاگردان عاطفه ومحبت نشان دهد چون کودک وشاگرد به توجه واعمال اخلاقی معلم محبت او شدیدا نیازمند است برای انکه شاگرد بتواند با معلم انس پیدا کند وبه او اعتماد نماید باید از محبت وتوجه او اشباح شود وو قتی شاگرد از معلم توجه و محبت و احترام مشاهده نکرد از معلم و استفاده او بیزار می گردد وفرق میان توجه معلم ودیگران از اینجا سرچشمه می گیرد که کودک وقتی از خانه ویا کودکستان و یا مکتب نمی گردد و تبادلی دراین محبت انجام نمی گیرد در حالیکه پدر ومادر یا مربی مربی با او در منزل و کودکستان ویا مکتب خانه بارفق ونرمی ومحبت رفتار می کردند لذا ممکن است احیانا این تصور در او آید که معلم مدرسه به او جفا می نماید. روانشناسان در تقسیم نیازمندیهای کودک وخردسال آراء ونظرات گوناگونی اظهار کرده اند ولی بطور مسلم همگی معتقدند که یکی از نیازمندیهای قطعی کودک وشاگرد آن است که مورد محبت ودیگران ومعلم قرار گیرد تا معلم با دیگران بتواند اعتماد وعلاقه او را نسبت به خود و درس خویش جلب کرده وحس اطاعت ومحبت را در او بیدار سازند. چگونگی اجرا و نتایج حاصله آشنایی با روحیات دانش اموزان اختلاف فردی آنان وخانواده واجتماع و آداب ورسوم افراد برای معلم ضرورت دارد هر انسان یک کتاب است که فقط یک نسخه از او تهیه می گردد زبان حال دانش اموزان ما این است : که معلم مجرب ضمن بردباری در جمع اوری شواهد وقراین انگیزه های اختلال رفتار در فراگیران باید بداند که آموزش وپرورش از دیر باز نقش اساسی در تداوم وبقای جوامع بشری ایفا نموده است آداب ورسوم اعتقادات وارزشها نگرشها ورفتار ها دانشها و ممارت ها جامعه از طریق فراگردههای پرورشی و آموزش قابل انتقال و دوام بوده اند. بنابراین درجریان تدریس ویادگیری احتمال تاثیر پذیری فراگیران از عوامل محیطی اداری، عاطفی روش تدریس وارتباطات بین فردی گروهی دانش آموزان ومدرسه فراوان می باشد همه این عوامل مورد وارسی قرار دهد تا به حل مشکلات فرد بپردازد معلم روشن بین می تواند که منظومه خانوادگی وجایگاه فرد در بین افراد آن ومناسبات عاطفی بین والدین وفرزندان چه تاثیری در شخصیت دانش آموزان داشته وزمینه سازگاری ویا عدم سازگاری او خواهد داشت معلم باید بداند اختلال …. دانش اموز می تواند منشاء یادگیری داشته باشد. چنانکه یک جامعه شناسی المانی درزمینه نقش رسانه های جمعی در تشدید پدیده جنایت معتقد است. وسایل ارتباط جمعی وبویژه تلویزیون با اشکار ساختن انگیزه های که رفتار غیر اخلاقی ر اتشویق می کنند ویا به حمایت از تخلیل گرایی بر مبنای رفتارهای خلاف وبیمار گونه اجتماعی می پردازند ریشه جنایت را بیش از پیش تقویت می کنند ودانش اموز بی تجربه ومقلد با استفاده از الگوهای بنیادین اینگونه فیلمها شیوه های اعمال قدرت وتوانمندی شخصیتی را بارز می سازد.معلم موفق می داند که کودک ونوجوانان از نظر احساسات تند ودرزمان حال زندگی می نماید قدرت پیش بینی پیامبر رفتارهای فصلی خود را احتمالا ندارد. برهمین اساس تحت تاثیر عواطف گروه همسالان رفتارها کردارها وگفتاری را پیشیه خود می سازد که ممکن است با معیارها وهنجارهای اجتماعی مغایرت داشته باشد گروه همسالان برخلاف خانواده ومدرسه کاملا حول محور منافع و علایق اعضاء قرار دارد گروه همسالان از طریق اعطای پاداش یا انتقاد وتحریم در قبال همنوایی اعضاء با هنجارهای گروه تاثیر نیرومندی را بررفتار وشخصیت اجتماعی آنان اعمال می کنند. معلم توانا در بررسی وحل مشکلات دانش آموزان از تجارب کلیه همکاران مجرب ومتعهد ودلسوز خود استفاده می نماید ومی داند که چگونه از روشها وابزار متناسب ومناسب می توان در حل مسایل دانش اموزی کوشید وی می داند که کانالهای پیگیری وبررسی شکل در درون مدرسه وخارج ازآن کدام است وسعی می نماید که هر کدام به تناسب اثر بخشی آن اعتقاد نماید معلم با تجربه با تنبیه بدنی وتوهین با دانش آموزان مشکلدار برخورد نمی نماید اگر چه شاید چنین چیزی لازم گردد بلکه سعی می نماید علل کردار ورفتار انها را مورد توجه قرار داده با استفاده از فرصتهای ایجاد شده به اصلاح رفتار دانش اموزان بپردازدمعلم برای اینکه بتواند در تعلیم وتربیت نقش اساسی خونین را به نحو احسن ایفا نماید باید بکوشد که نخست با دانش اموز ودانشجو خویش رابطه برقرار سازد واو را همانند فرزند خویش درزیر چتر محبت بگیرد وبا او دوستانه رفتار کند. محبت آموزگار به شاگرد خویش می تواند به صورت پذیرش نوازش نرمی در گفتار برقرار فضای امن، حمایت تعریف وتحسین تشویق عفو واغماض، عذر پذیری و … آشکار شود.این محبت باید بگونه ای باشد که متعلم این رابطه حسنه ومحبت آمیز را احساس نماید ولی به معلم خویش وابستگی پیدا نکند. محبت درست معلم به متعلم باعث می گردد : اولا – ترس واضطراب بی حوصلگی ، پرخاشگری، سهل انگاری، درانجام وظیفه واموری از این قبیل در متعلم ایجاد نشود ویا اگر داشته به صورت قابل ملاحظه ای کاهش یابد یا حتی از بین برود. ثانیا – متعلم جدی تر درس می خواند وحرکت وجنب وجوش وی افزایش می یابد واز سؤال کردن ودنبال نمودن بحث برای یادگیری استنکاف نمی کنند. ثالثا – متعلم به معلم خویش اعتماد می نماید ومشکلاتش را با او درمیان می گذارد وراهنمایی های اورا مورد توجه قرار می دهد واین امر به حل مشکلاتش می انجامد. رابعا – متعلم به لزوم برقراری رابطه با دیگران پی می برد وراه صحیح چگونه محبت کردن را نیز عملا یاد می گیرد وبدینوسیله جامعه پذیری در او تقویت می گردد وحتی معلم رابه عنوان اسوه خویش می پذیرد وازرفتارهای او سرمشق می گیرد وچگونه صحیح زیستن را می آموزد وشایستگی های اخلاقی ، معنوی واجتماعی او را بکار میبندد. در فرهنگ تربیتی اسلام پروردگار رحیم وعطوف به عنوان اولین معلم انسان جلوه گر است وتاکید می نماید که تعلیم وتربیت افراد را به عهده می گیرد باید خلیفه خدا …. دراین صفت باشد وبه همین جهت پیامبر اسلام که « رحمة اللعالمین » است به عنوان شایسته ترین معلم برای بشریت از ناحیه خداوند برگزیده شده است متعلم نیز باید با معلم خویش رابطه عاطفی پیدا کند واو را کاملا دوست داشته باشد زیرا وقتی متعلم معلم خود را محبوب خویش احساس نماید ازیک سو در یادگیری وتعلم با او همکاری می نماید وبه درس علاقمند می گردد ونه تنها ازتعلم استنکاف نمی نماید بلکه تمام همتش این است که با موانع یادگیری مبارزه نماید از این رو در کلاس گوش میدهد وذهنش را به جز آنچه معلم آموزش می دهد معطوف نمی سازد و … از سوی دیگر علاقه حاکم به وجود او باعث می گردد به رنگ معلم محبوبش در ایدو در آداب واخلاق اجتماعی و …. از او پیروی نماید وبرای خود شخصیتی بسازد که ممکون با شخصیت برجسته معلمش باشد تشویق دانش آموزان بی علاقه وسهل انگار : عده زیادی از معلمان و والدین ازاینکه بخی از دانش آموزان تکالیف خود را در کلاس درس انجام نمی دهند گله مند بوده ازاین رو دچار تشویق ونگرانی هستند این نگرانی بجاست زیرا اگر دانش اموزی تکالیف خویش را انجام ندهد نمی تواند مطالب درسی را بخوبی فرا بگیرد ودر نتیجه از همکلاسیهای خود عقب می افتد. تحقیقات انجام شده نشان می دهد که یکی از علل مردودی دانش اموزان منحل نبودن آنها در کلاس درس ویا انجام ندادن تکالیف مورد نظر است. موارد زیر رهنمودهایی هستند که با به کار بستن آنها می توان دانش آموزان سهل انگار وبی علاقه را برای انجام تکالیف درسی برانگیخت . این قبیل دانش اموزان را با دقت زیر نظر داشته باشید و آنان را به خاطر کمترین کوشش و فعالیت در جهت شروع کار نوشتن تکالیف اشتغال به انجام آن ویا تکمیل تکالیف داده شده ترغیب وتشویق کنید. این روش را شکل دهی رفتار نیز می گویند که در آن هر پاسخی که نزدیک به پاسخ نهایی انجام تکالیف باشد مورد تقویت ….. می گیرد مثلا رفتن کودک به متابخانه نشستن پشت میز مطالعه برداشتن مداد وکاغذ و … همه جزو پاسخها ویارفتارهایی هستند که در جهت انجام تکالیف صورت می گیرند ومی بایست مورد تشویق وتقویت قرار گیرند شما میتوانید این کار را با دادن مدا رنگی ، اسباب بازی ، خودنویس و ….. به عنوان جایزه به دانش اموز و یا انجام تشویقهای اجتماعی از قبیل تحسین دانش آموز لبخند زدن به او پرس وجو کردن از وضعیت درسی وی ویا حتی با توجه مهر امیزبه دانش اموز زمانی که وی مشغول انجام تکالیف عملی سازید. تماس خودرا با دانش آموز حفظ کنید تا بتواند مرتبا اشتغال او را به انجام تکالیف را تقویت نمائید به عنوان مثال شما می توانید کنار میز دانش آموز مورد نظر بنشینید تا براحتی او را به انجام تکلیف تشویق کنید.ارتباط خود را با والدین دانش اموز حفظ کنید ( توسط نامه ، تلفن ، ملاقات حضوری وغیره) وایشان را از پیشرفت دانش اموزان درانجام تکالیف آگاه سازید همچنین