گزارش تخصصی چگونگی پرورش تفکر خلاق و روحیه ی نو آور در دانش آموزان

چکیده :

با توجه به این که سرنوشت جامعه به دست افراد خلاق رقم می خورد با خود تصمیم گرفتم در سال تحصیلی حاضر اقداماتی را در جهت پرورش خلاقیت دانش آموزان انجام دهم و مساله را برای خود این طور عنوان نمودم که : چه اقداماتی انجام دهم تا خلاقیت دانش آموزانم را افزایش دهم اطلاع رسانی خانواده ها از طریق کلاس های آموزش خانواده ، استفاده از روش های تشویق و اجرای طرح های جدید برای رشد و پرورش خلاقیت دانش آموزان وهمچنین تمرینات ویژه دانش آموزان و به کارگیری روش تدریس فعال و پویا … از جمله کارهایی بود که با همکاری مدیر مدرسه و سایر همکاران انجام دادم و در آن توفیق پیدا کردم و امید است این اثر بتواند سهمی در شکوفایی و باروری تفکر خلاق همه ی دانش آموزان این سرزمین داشته باشد و معلمان در هر دوره تحصیلی بتوانند به تقویت تفکر خلاق بپردازند و بدین سان بتوانند پرهای بسته دانش آموزان را بگشایند و آنها را همچون همای سعادت بر بلندای جامعه به پرواز در آورند. امروزه همه جوامع بشری به خلاقیت نیاز مبرم دارند خلاقیت رمز اصلی و اساسی پیشرفت و مانع وابستگی یک جامعه پویا است . « تورین بی » عقیده دارد اگر جامعه نتواند از موهبت خلاقیت استفاده کند انسان دیگر اشرف مخلوقات نیست ، بلکه کم اثرترین مخلوقات خواهد بود بررسی اهداف آموزش و پرورش درسطح ایران و جهان نشان می دهد که هدف اساسی آن تربیت افرادی است که با اتکاء به نیروی اراده و مستقل خویش منطقی بیاندیشند و به جای وابستگی و استفاده از دستاوردهای اقتصادی و فرهنگی دیگران ، مولد دانش ، تکنولوژی و فرهنگ مناسب برای زندگی مستقل ، فعال ، خلاق در عصر دانایی باشند ، بی گمان ، آموزش و پرورش باتوجه به برنامه ریزهای صحیح و مدون و با توجه به اهمیت خلاقیت برای رشد و ترقی فکری ، دانش آموزان می کوشد پس برای رشد خلاقیت و نوآوری در دنیای صنعت و تکنولوژی باید از دبستان و قبل از دبستان آغاز کنیم و مدرسه بهترین مکان برای این موضوع است . اگر خلاقیت و نوآوری را در دانش آموزان خود پرورش دهیم ، نسل آینده از داشتن افراد متخصص ، مدیران کارآمد و خلاق محروم می ماند . در این فرایند معلم نقش اصلی را ایفا می نماید .

مقدمه :

در جوامع پیشرفته امروزی پرورش خلاقیت از مهمترین اصول است با بررسی کشورهایی که از نظر صنعتی فرهنگی و اجتماعی رشد چشمگیری داشته اند متوجه می شویم که این کشورها در زمینه ی پرورش خلاقیت رشد و تلاش بیشتری داشته اند .در حال حاضر در کشورهای توسعه یافته شکوفایی خلاقیت یکی از عالی ترین و محکم ترین اهداف آموزش و پرورش است . در شرط حساس کنونی و با توجه به تحولات بسیار سریع و اجتناب ناپذیر دنیا ، اگر خواهان پرورش استعدادها و شکوفایی خلاقیت و نوآوری در افراد هستیم باید نظام آموزش و پرورش را متحول کرد . برای این منظور لازم است هماهنگی و برنامه ریزی دقیق و کاملی در عرصه ی آموزش و پرورش داشته باشیم .در این فرایند معلم نقش اصلی را ایفا می نماید . تنها معلم خلاق است که می تواند دانش آموزان خلاق و نوآور پرورش دهد . اما نکته ی قابل تامل آن است که هر آموزش و پرورش و هر معلمی نمی تواند این بار سنگین رابه مقصد برساند . تنها آموزش و پرورش پویا ، خلاق ، متحول می تواند در تحقق این رسالت تاریخی خویش موفق باشد و این دقیقاً همان نیازی است که در سال گذشته رهبر اندیشمندانه انقلاب اسلامی تحت عنوان « تحول بنیادین آموزش و پرورش » از آن یاد شده است . هسته اصلی تحول در نظام آموزشی ، هم چنان که مقام معظم رهبری تاکید کرده اند « خلاقیت است » بنابراین داشتن افرادی که توانایی پرورش پویایی و خلاقیت را دارند از اهمیت خاصی برخوردار است . چه زیباست در صدف هستی مروارید خلاقیت را یافتن و به زیور وجود خود آراستن . مگر می گردد که انسان به زیور هستی آراسته و روح خدا در او دمیده شده و در روی زمین جانشین خدا و خداوند به او کرامت و بزرگی بخشیده و شنوا و بینا و دانا و قدرت بیان و نوشتن داشته باشد ولی خلاق نباشد . از اهمیت خلاقیت همان بس که در قرآن کریم 250 بار از آفرینش ، خلق و آفریدن در هستی گفته شده است و هر پرتوی از هستی برگ زرین خلق و زایش جدید را در بطن خود به همراه دارد. . لذا خلاقیت یک موهبت الهی است که در فکر ، اندیشه و قلم، رفتار و عمل انسان در زندگی و محیط کار جلوه پیدا می نماید و اگر زمینه ی بسط ، تربیت و تمرین این موهبت الهی و قدرت مغزی فراهم نگردد از یک نعمت فوق العاده مهم و کلیدی محروم مانده ایم به طوری که زیان آن را در ابعاد و صور گوناگون در زندگی فردی و اجتماعی خواهیم چشید . به اعتقاد اکثریت قریب اتفاق صاحب نظران و متفکران حوزه های مختلف فرهنگی سیاسی ، اجتماعی ، و اقتصادی در دنیای جدید، آموزش و پرورش نقش بی بدیل در فرایند توسعه و بالندگی کشورها وملت ها ایفا می نماید . به عبارت دیگر ، راه درمان بسیاری از دردهای جامعه را باید در آموزش و پرورش جستجو کرد ، همچنان که خلاقیت و نوآوری در صنعت را باید در دوران کودکی و نوجوانی جست و جو کرد لذا در پاسخ به این ندا گسترش خلاقیت و نوآوری در صنعت را در جامعه آموزش و پرورش ، معلمان باید پیش گام شوند . با توجه به این که خلاقیت می تواند شکننده محدودیت ها ، برازنده ناتوانی ها ، شکافنده ناشناخته ها ، یابنده نا دانستنی ها باشد و نظریه این که با استفاده از خلاقیت می توان مرز بین دانستن و توانستن را از میان برداشت و فاصله بین قوای بالقوه و توانایی های بالفعل انسان را به حداقل رساند و با عطف به این مطلب که یکی از دلایل عمده پس رفتگی دول مختلف ، میزان سرمایه گذاری و بهره گیری از نیروها خلاق است وعلاوه بر این ها ، با توجه به این که حل معضلات اجتماعی ، اقتصادی ، سیاسی ، کشور در گرو وجود اندیشه های خلاق است . پس ضروری است که تمامی معلمان ، مدیران و والدین ما باید همه در تمام عرصه های علمی تربیتی خویش نوآوری و روز آوری داشته باشد و هم زمینه رشد و شکوفایی استعدادهای خلاق دانش آموزان را فراهم آورند و هم چنان طرحی در اندازند که رشد استعدادهای خداداد بشر تامین گردد و به قول خواجه شیراز : بیا تا گل برافشانیم و می در ساغـر اندازیم فلک را سخت بشکافیم و طرحی نو در اندازیم