سیستم اطلاعات مدیریت پس از تكامل تدریجی در طول پنج دهه اخیر دیگر دارای تعریف، مفهوم، شكل و قالب تقریباً مشخص و پذیرفته شدهای است و آنچه در حال توسعه است بیشتر شامل فناوری پیادهسازی، مدلهای تصمیمگیری و سیستمهای پشتیبان تصمیمگیری هستند. در این مقاله مفاهیم كلی سیستم اطلاعات مدیریت را مرور میكنیم.
مدل سیستمی سازمان و نقش سیستم اطلاعات
در مدیریت آن سازمان را به عنوان یك سیستم باز و یك سیستم كنترلی حلقه بسته میتوان به صورت زیر نمایش داد (مك لئود 1994، 103):
عنصر كنترلی سیستم سازمان متشكل از دو بخش مدیریت و پردازشگر اطلاعات است. پردازشگر اطلاعات به مجموعه تمام افراد و سیستمهای اطلاعاتی و پشتیبان تصمیمگیری گفته میشود كه به مدیریت در اتخاذ تصمیم كمك میكنند. علاوه بر این نقش اصلی برای پردازشگر اطلاعات، میتوان آن را تولیدكننده اطلاعات سازمان (به عنوان یك فرایند یا زیرسیستم از یك سیستم بزرگتر) برای ارائه به سازمانهای بالادست یا موجودیتهای بیرونی دانست. گاهی اوقات ممكن است نقش فرعی پردازشگر اطلاعات به نقش اصلی تبدیل شود. این تغییر نقش در شرایطی اتفاق میافتد كه مدیریت به دلایل مختلف از پردازشگر اطلاعات در تصمیمگیری استفاده نمیكند و در عوض به دلایل مختلف به موجودیتهای مهم در محیط سازمان توجه بیشتری نشان میدهد. هر یك از نقشهای اصلی و فرعی پردازشگر اطلاعات نیازمند ویژگیها، توانایی و مشخصات خاص خود است و اجزای پردازشگر اطلاعات باید مطابق با ایفای نقش غالب، طراحی شده و تطبیق داده شوند.
3- انواع سیستمهای اطلاعاتی در سازمان سیستمهای اطلاعات
یكی از اجزای سیستم كنترلی حلقه بسته محسوب میشوند. بنابراین هدف چنین سیستمهایی كمك به كنترل سیستم است. در هر سازمان دو نوع كنترل وجود دارد؛ كنترل عملیاتی و كنترل مدیریتی. عملیات مختلف سازمان در قالب فرایندها و زیرسیستمهای صف و ستاد انجام میشوند. هر یك از این عملیات نیازمند كنترلهای خاص خود هستند و سیستمهای اطلاعاتی خاص خود را طلب میكنند. چنین سیستمهای اطلاعاتی كه عملیات مختلف سازمان را كنترل و پشتیبانی میكنند سیستمهای پردازش مبادلات نامیده میشوند.
كنترل مدیریتی نیازمند اطلاعاتی است كه بخش قابل ملاحظهای از آنها توسط سیستمهای پردازش مبادلات تولید میشوند. سیستمهای اطلاعاتی پشتیبان كنترل مدیریتی، اطلاعات تولید شده توسط سیستمهای پردازش مبادلات را پردازش كرده و آنها را در تركیبها و شكلهای جدید معنیدار به مدیریت عرضه میكنند. چنین سیستمهای اطلاعات، سیستمهای اطلاعات مدیریت نامیده میشوند