مهدی بهلولی، روزنامه شرق، ۲۵ دی‌ماه ۹۷
آیا حاکمیت(قدرت) حق دارد دانش آموخته بی کاری را با حقوق ماهانه 500 هزار تومان، به کار گیرد و آن را با همین حقوق اندک و بدون هیچ امتیاز دیگری – برای نمونه بیمه درست و حسابی و یا محاسبه پیشینه کاری برای بازنشستگی- و با کمترین(و حتی هیچ) آموزش درباره آموزشگری، او را به عنوان آموزگار به کلاس درس بفرستد و در دفاع از کار خود به #صرفه_جویی اقتصادی استناد بدهد و این که اگر طرف راضی و خوشحال از همین 500 هزار تومان نبود این کار را نمی پذیرفت؟
من گمان می کنم یک وجه بنیادی این پرسش،وجه اخلاقی است و اندیشه وران اخلاقی می توانند به آن بپردازند اما پاسخ ساده و شهودی این نگارنده، این است که این کار،اخلاقی نیست و بیش از این که بتوان آن را "استخدام" نامید می بایست آن را "استثمار" گفت. و البته مساله زمانی تاسف بارتر می شود که همین حقوق اندک، با تاخیر چندین ماهه پرداخت شود. همین جا بد نیست به زنده یاد حمیدرضا گنگوزهی اشاره کنم که آموزگاری از همین دست #خرید_خدمتی بود و در نخستین سال کاری اش، زیر آوار دیوار مدرسه در سیستان و بلوچستان ماند و جان باخت. گنگوزهی پس از 9 ماه کار، ریالی از آموزش و پرورش،نگرفته بود.
اما حق و حقوق آن سوی کار، دانش آموز،هم به میان می آید. شعار 2018 یونسکو به مناسبت 5 اکتبر، روز جهانی آموزگار،این بود : "حق به آموزش، به معنای حق به آموزگار شایسته [آموزش دیده و دارای صلاحیت] است". یعنی اگر از این سخن می رود که هر کودکی، حق برخورداری از آموزش و پرورش را دارد به معنای این است که باید از آموزگارانی آموزش دیده و آگاه به آموزشگری و آموزش شناسی[پداگوژی] برخوردار باشد. آموزشگری، یک هنر است و کسانی که هم اکنون به صورت قراردادی و پیمانی و خرید خدمت به آن مشغول هستند می توانند به طور ذاتی از این هنر برخوردار باشند و از قضا آموزگارانی ارزشمند هم به شمار آیند اما آموزشگری،یک دانش هم هست که باید آموخته و درونی شود. هم اکنون در جهان پیشرو آموزش،یکی از شرایط بهسازی آموزش و پرورش و داشتن نظام آموزشی کیفی را برخورداری از یک نظام کیفی پرورش آموزگار می دانند. چنین به نظر می رسد که یکی از محل های اختلاف اصلی اندیشه آموزشی با اندیشه اقتصادی چیره بر بخش بزرگی از جهان،همین دوره های پرورش آموزگار کیفی و تااندازه ای هزینه بر است. در حالی که اندیشه آموزشی، با نگاهی بلندمدت و اخلاق مدار، بر پرورش کیفی آموزگار و پرداخت حقوق شایسته یک زندگی شرافتمندانه به آموزگار و دانشجو- آموزگار پای می فشرد اندیشه اقتصادی با نگاهی کوتاه مدت،به حذف این دوره ها نظر دارد و سفارش می کند که در آموزش و پرورش،از دانش آموختگان بی کاری بهره گرفته شود که حاضرند با کمترین دستمزد، کار کنند. بنا به گفته برخی انیشه وران آموزشی، این نگاهی است که بانک جهانی دارد و سال هاست به دولت های همبسته خود سفارش می کند. اما این راه و رویکرد- افزون بر این که اخلاقی نیست- با تجربه های جهانی کامیاب بهسازی آموزش و پرورش سازگار نمی باشد.
