پيش از آن كه المعتزّ باللّه عباسي (متوفي 296) كتاب البديع را بنويسد و براي نخستينبار محسّنات بديعي و آرايههاي ادبي را به عنوان يك علم مطرح كند، در ميان عربها توجه خاصي به زيباييهاي كلام ميشد و اگر چه اين زيباييها تعريف نشده بود، اما به هر حال در نظم و نثر به كار ميرفت. يك نمونه آن قرآن كريم است كه از اين نظر شاهكاري بزرگ به شمار ميرود و به طوري كه خواهيم ديد انواع صنعتهاي بديعي به گونهاي چشمگير در آن به كار رفته است.
المعتزّ با نوشتن كتاب خود، براي نخستين بار اين علم را پايه گذاري كرد و اصطلاحات خاص آن را پديد آورد. البته پيش از او نيز محسنات بديعي به كار ميرفته و اصطلاح «بديع» در ميان اهل شعر و بلاغت رواج داشته است؛ مثلاً جاحظ (متوفي 255) را ميبينيم كه از بديع در شعر شاعران ياد ميكند، آن هم به گونهاي كه گويا پيش از او اهل ادب اين اصطلاح را ميشناختهاند