سیر تا پیاز پذیرش بدون کنکور/ فهرست رشته ها و دانشگاه ها اعلام شد

– گروه حوزه و دانشگاه: بیش از ۸۰ سال از آغاز نظام آموزش عالی کشور به شکل نوین و ۵۰ سال از برگزاری اولین کنکور برای ورود به دانشگاه‌ها می‌گذرد و شیوه پذیرش دانشجو در این سال‌ها با تغییرات زیادی همراه بوده است. اولین کنکور ایران در سال ۱۳۴۸ برگزار شده است. در آن دوره سوالات به صورت جواب کوتاه طراحی شده بود.

از سال ۱۳۷۷ به صورت یک مرحله‌ای و برای پنج گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، علوم تجربی، علوم انسانی، زبان‌های خارجی و هنر به‌طور جداگانه برگزار می گردد.

در سال ۹۷ پس از جنجال‌های فراوان در خصوص تغییرات تأثیر سوابق تحصیلی و قطعی و مثبت بودن تأثیر سوابق، طرح موضوع درآمدهای نجومی مؤسسات آموزشی کنکوری، تغییر نظام آموزش متوسطه و ورود اولین خروجی‌های دو نظام آموزشی متوسطه به فرآیند، شورای سنجش و پذیرش دانشجو تصمیم گرفت که شیوه جدیدی برای پذیرش بر اساس سوابق تحصیلی بیازماید.

این شیوه که از سال ۱۳۹۲ تاکنون در کنار پذیرش از طریق کنکور اجرا می‌شد از سال ۹۸ برای پذیرش مهرماه ۱۳۹۸ در فرآیندی خارج از کنکور اجرا می گردد. این تغییر در اجرا برای اولین بار به داوطلبان این امکان را می‌دهد که در یک فرصت زمانی ۶ ماهه و با بررسی همه جانبه شرایط، دانشگاه مورد علاقه خود را انتخاب کنند.

شیوه پذیرش همانند سال‌های گذشته بر مبنای سوابق تحصیلی استوار است. پیش از این داوطلبان در زمان ثبت نام برای کنکور سراسری با انتخاب یک گزینه در فرم ثبت نام می‌توانستند رشته‌های بر اساس سوابق تحصیلی را در زمان انتخاب رشته انتخاب کنند اما این بار داوطلبان بدون نیاز به شرکت در جلسه کنکور می‌توانند در یک بازه زمانی ۶ ماهه از اسفند ۹۷ تا شهریور ۹۸ دانشگاه و رشته مورد علاقه خود را انتخاب کنند.

فرم انتخاب رشته و دانشگاه همانند سال‌های گذشته است و هر داوطلب می‌تواند ۱۰۰ کد رشته را انتخاب کند و سنجش و پذیرش دانشجو صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی یعنی معدل کتبی دیپلم با توجه به نوع دیپلم و رشته انتخابی انجام می گردد.

چه کسانی می‌توانند در این شیوه وارد دانشگاه شوند

دانش آموزان سال آخر دوره متوسطه نظام جدید آموزشی ۶-۳-۳ می‌توانند در این مرحله از پذیرش ثبت نام کنند و بعد از اتمام امتحانات نهایی و دریافت کارنامه از آموزش و پرورش، معدل کتبی خود را درج کنند.

تمامی کسانی که دیپلم نظام آموزشی جدید (۶-۳- ۳) با اخذ حداکثر تاریخ ۳۱ مرداد ۱۳۹۸ دارند.

تمامی کسانی که مدرک پیش دانشگاهی (نظام سالی واحدی یا ترمی واحدی) با اخذ حداکثر تاریخ ۳۱ شهریور ۱۳۹۸ دارند.

تمامی کسانی که دیپلم نظام قدیم دارند.

تمامی کسانی که مدرک کاردانی (فوق دیپلم) دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و کاردانی پیوسته آموزشکده‌های فنی و حرفه‌ای دارند.

ممنوعیت ثبت نام: دارندگان دیپلم فنی و حرفه‌ای و کاردانش نظام قدیم هنرستان که فاقد مدرک پیش دانشگاهی و یا مدرک کاردانی هستند حق ثبت نام و شرکت در این مرحله را ندارند و در صورت ثبت نام و انتخاب رشته به عنوان متخلف شناخته شده و برابر ضوابط با آنان برخورد خواهد شد.

دانشگاه‌ها چگونه داوطلبان را می‌پذیرند

دانشگاه‌ها و مؤسسات پذیرنده بر اساس شیوه نامه اجرایی مصوب شورای سنجش و پذیرش دانشجو در برنامه زمانی تعیین شده نسبت به گزینش داوطلبان حائز شرایط از بیشترین معدل به کمترین معدل با توجه به نوع دیپلم و رشته انتخابی تا سقف ظرفیت پذیرش در هر یک از سهمیه‌ها، اقدام کرده و در زمان مقرر نتایج را به داوطلبان اعلام می‌کنند

پاسخگویی به اعتراضات داوطلبان درباره پذیرش یا عدم پذیرش بر عهده مؤسسه آموزش عالی ذیربط است. امکان برگزاری امتحان یا مصاحبه توسط دانشگاه‌ها و مؤسسات پذیرنده جز برای رشته‌های دارای شرایط خاص (دارای شرایط استخدامی یا مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی) که در دفترچه درج می گردد، وجود ندارد.

سهمیه‌های منطقه یک، منطقه دو، منطقه سه، خانواده شهدا، ایثارگران ۲۵ درصد ظرفیت، ایثارگران ۵ درصد ظرفیت و رزمندگان طبق قوانین و مقررات مندرج در این دفترچه اعمال می گردد.

تماس دانشگاه‌ها و مؤسسات با داوطلبان تحت هر عنوان خارج از زمان مقرر ممنوع است. اخذ هرگونه وجه برای دریافت و بررسی درخواست‌ها توسط دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی ممنوع است.

هر داوطلب فقط یک کد رشته و فقط یک دانشگاه

با توجه به اینکه یک داوطلب ممکن است موفق به اخذ پذیرش از مؤسسات در چندین کدرشته محل شود، داوطلب باید پس از اعلام نتایج دانشگاه‌ها و مؤسسات در مهلت زمانی تعیین شده بررسی لازم را انجام داده و رشته محل موردعلاقه خود را برای تحصیل انتخاب کرده و در زمان تعیین شده با همراه داشتن مدارک لازم برای ثبت نام و ارائه تعهد مبنی بر ثبت نام در کدرشته محل موردنظر و عدم مراجعه و ثبت نام در سایر دانشگاه‌ها یا مؤسسات به دانشگاه / مؤسسه مربوطه مراجعه، هزینه ثبت نام در این مرحله از پذیرش را پرداخت و ثبت نام کند.

داوطلب فقط در یک کد رشته محل اجازه ثبت نام دارد.

اگر داوطلبی در رشته محل‌های صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی پذیرش شده و در آزمون سراسری سال ۱۳۹۸ نیز شرکت کرده و قبول شود، تنها می‌تواند در یک کدرشته محل به انتخاب خود، ثبت نام کرده و مشغول به تحصیل شود. در واقع هر داوطلب فقط مجاز به تحصیل در یک کد رشته محل است و تحصیل همزمان در چند کدرشته محل (به جز داوطلبان مشمول آئین نامه‌های استعدادهای درخشان) ممنوع است.

پذیرفته شدگان دوره روزانه هر سال، اجازه پذیرش دوره روزانه سال بعد را ندارند.

جدول زمان بندی پذیرش رشته‌های صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی سراسری برای مهرماه ۱۳۹۸

ضریب تأثیر اعمال سوابق تحصیلی هم در این پذیرش بر اساس نوع دیپلم و گروه تحصیلی مشخص شده است.

در این روش فقط معدل کتبی دیپلم ملاک است و دروس امتحانی داوطلبان دیپلمه با توجه به نوع دیپلم آنان به عنوان مثال ریاضی، تجربی، انسانی باهم متفاوت است بنابراین اگر نوع دیپلم داوطلب با گروه تحصیلی که متقاضی آن است متفاوت باشد، درصد اعمال معدل کتبی متفاوت خواهد بود.

جدول ضریب تأثیر اعمال سوابق تحصیلی (معدل کتبی دیپلم) با توجه به نوع دیپلم و گروه تحصیلی

اما کدام دانشگاه‌ها در این شیوه دانشجو می‌پذیرند. با توجه به اینکه تقاضا برای برخی رشته‌ها بسیار بالا است و در مقابل تعداد زیادی از صندلی‌های دانشگاه‌ها نیز خالی می‌ماند بنابراین ظرفیت بالایی برای پذیرش بر اساس سوابق تحصیلی در نظر گرفته شده است و داوطلبان به این شیوه می‌توانند بدون شرکت در جلسه کنکور در رشته‌های مورد علاقه خود با معدل دیپلم و سوابق تحصیلی پذیرفته شوند.

در کنکور ۹۷ در ۱۶۹ کد رشته در ۹۲ دانشگاه، دانشکده، مجتمع آموزش عالی، مرکز آموزش عالی دولتی، دانشگاه پیام نور و بیش از ۳۳۰ دانشگاه و مؤسسه آموزش عالی غیردولتی و غیرانتفاعی ظرفیت برای پذیرش صرفاً با سوابق تحصیلی همزمان با انتخاب رشته کنکور اعلام شده بود. در سال گذشته ظرفیتی حدود ۵۸۲ هزار نفر برای پذیرش صرفاً با سوابق تحصیلی در نظر گرفته شده بود.

این میزان ظرفیت با توجه به اعلام خالی ماندن حدود ۳۰۰ هزار صندلی در دانشگاه‌ها و زیر نظام‌های متعدد نشان می‌دهد که ممکن است بخشی از این ظرفیت تکمیل نشده باشد.

وضعیت دانشگاه‌ها و پذیرش دانشجو در این شیوه نشان می‌دهد که بیش از ۱۰۰ دانشگاه دولتی و ۳۰۰ دانشگاه و مرکز غیردولتی در این شیوه دانشجو می‌پذیرند.

جدول رشته‌های بی نیاز از کنکور در پذیرش ۹۸ در دانشگاه‌های دولتی

نکته مورد توجه این است که برخی رشته‌ها در دانشگاه‌های دولتی و برخی از رشته‌ها در واحدهای پیام نور و مؤسسات آموزش عالی غیر انتفاعی وجود دارند. برخی از رشته‌ها نیز در دو گروه مشترک هستند.

جدول رشته‌های بی نیاز از کنکور در پذیرش ۹۸ در واحدهای دانشگاه پیام نور و دانشگاه‌ها و مؤسسات غیردولتی و غیرانتفاعی

جدول دانشگاه‌هایی که در سال ۹۸ بدون نیاز به کنکور دانشجو می‌پذیرند

جدول دانشکده‌ها و مراکز آموزش عالی دولتی در پذیرش بدون کنکور

بر این اساس تعداد ۷۴ دانشگاه دولتی و ۲۸ دانشکده و مرکز آموزش عالی دولتی، واحدهای دانشگاه پیام نور در ۳۰ استان کشور و تعداد ۳۰۴ دانشگاه و مؤسسه آموزش عالی غیردولتی و غیرانتفاعی در استان‌های مختلف نیز از طریق بدون کنکور دانشجو می‌پذیرند.

ظرفیت پذیرش در دوره‌های روزانه به میزان ۲۰ هزار و ۱۳۶ نفر، در دوره شبانه یا نوبت دوم ۱۰ هزار و ۴۵۱ نفر، در پردیس‌های خودگردان دانشگاه‌های دولتی ۶۲۵ نفر، در دوره‌های مجازی ۱ هزار و ۶۸۰ نفر، در رشته‌های مختلف دانشگاه پیام نور ۳۴۶ هزار و ۵۳۰ نفر و در رشته‌های مختلف دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی غیرانتفاعی ۱۸۹ هزار و ۳۰۵ نفر است.

در مجموع ظرفیت پذیرش بدون کنکور در مهرماه سال ۱۳۹۸ تعداد ۵۶۸ هزار و ۷۲۷ نفر است.

آغاز ثبت نام در رشته‌های بی نیاز از کنکور از ۲۰ اسفند ۹۷

دکتر ابراهیم خدایی – رئیس سازمان سنجش آموزش کشور در گفتگو با در تشریح اقداماتی که برای اولین صورت می‌گیرد گفت: داوطلبان می‌توانند از روز ۲۰ اسفند ۹۷ وارد سیستم ثبت نام در سایت سازمان سنجش می‌شوند و با مشاهده دفترچه و سایر شرایط نسبت به ثبت نام اقدام می‌کنند.

وی ادامه داد: البته ما پیش بینی می‌کنیم بخش عمده‌ای از داوطلبانی که قرار است در این فرآیند شرکت کنند بعد از تیرماه ۹۸ وارد فرآیند شوند زیرا این گروه تا قبل از تیرماه سوابق تحصیلی خود را هنوز دریافت نکرده‌اند. از همین رو فرآیند ورود داوطلبان از ۲۰ اسفند ۹۷ تا ۶ شهریور ۹۸ ادامه خواهد داشت.

رئیس سازمان سنجش آموزش کشور گفت: بعد از ۶ شهریور ماه ۹۸ سازمان سنجش اسامی ثبت نام کنندگان را به دانشگاه‌ها می‌دهد. دانشگاه بر اساس سوابق تحصیلی افراد را مرتب می‌کند و با آنها تماس می‌گیرد و پذیرش را اعلام می‌کند. در این زمان هر کسی که می‌خواهد از این فرآیند در دانشگاه پذیرفته شود می‌تواند رشته‌های با سوابق تحصیلی را انتخاب کند و هر کسی که مایل است می‌تواند از طریق کنکور وارد دانشگاه شود.

سمینار آموزشی دانشگاه‌ها در اردیبهشت ۹۸

وی درباره اینکه دانشگاه‌ها چگونه این فرآیند را کنترل می‌کنند تا اشتباهی در فرآیند پذیرش صورت نگیرد، گفت: دانشگاه‌ها در این زمینه آموزش می‌بینند. در اردیبهشت ماه ۹۸ سمینار آموزشی برای دانشگاه‌ها و حوزه‌های آموزش دانشگاه‌ها برگزار می‌کنیم تا با این فرآیند آشنا شوند.

خدایی همچنین درباره اینکه ممکن است از چند دانشگاه با داوطلب تماس گرفته شود و رقابتی میان دانشگاه‌هایی که کمتر متقاضی دارند ایجاد شود، خاطرنشان کرد: بله ممکن است این اتفاق رخ دهد. هر دانشگاهی که امتیاز بیشتری به داوطلب بدهد می‌تواند داوطلب بیشتری جذب کند. ضمن اینکه داوطلب پیشنهادهای دانشگاه‌ها را دریافت می‌کند و در کنار آن نتیجه کنکور خود را نیز مشاهده می‌کند و در اینجا تصمیم می‌گیرد که کدام دانشگاه را انتخاب کند.

تأیید نهایی پذیرش بر اساس سوابق تحصیلی از سوی سازمان سنجش

وی یادآور شد: دانشگاه‌ها برای پذیرش، سهمیه‌ها و سایر شرایط و مقررات را در نظر می‌گیرند و از نظر شکلی پذیرش را انجام می‌دهند اما تأیید نهایی را سازمان سنجش انجام می‌دهد.

رئیس سازمان سنجش خاطرنشان کرد: در واقع سیستم ثبت نام که داوطلب در سازمان سنجش در آن ثبت نام خود را انجام می‌دهد به سیستم دانشگاه‌ها متصل است اما دانشگاه‌ها نمی‌توانند در این فرآیند دخل و تصرفی انجام دهند و وارد فرآیند اجرایی نمی‌شوند. امسال به دلیل اینکه برای اولین بار قرار است این فرآیند اجرایی شود، سازمان سنجش آموزش کشور فرآیند ثبت نام‌ها را برعهده گرفته است و در سال‌های آینده با کسب تجربه از سوی دانشگاه‌ها فرآیند به آنها واگذار می گردد.

مهر، شیوه پذیرش بر اساس سوابق تحصیلی با وجود اینکه شیوه جدیدی نیست اما امسال با روش جدیدی اجرا می گردد و باید در انتظار ماند تا میزان استقبال از آن مشخص شود. اما آنچه از آمار ثبت نام در کنکور سراسری بر می‌آید این است که همچنان چهارخانه‌های سیاه و سفید برگه کنکور تعیین کننده تر و جذاب‌تر هستند و همچنان خانواده‌ها بر آزمون اصرار دارند.