برنامه ریزی شهری
در كشور ما نيز اسكان غير رسمي با رشد سريعتر از رشد شهرنشيني به تعبيري رسمي، مواجه بوده و برآورد ميشود كه يك پنجم جمعيت شهري در اينگونه سكونتگاهها مستقر باشند. درواقع اسكان غيررسمي يكي از چهرههاي بارز فقر شهري است كه درون يا مجاور شهرها (به ويژه شهرهاي بزرگ) به شكلي خودرو، فاقد مجوز ساختمان و برنامه رسمی شهرسازي با تجمعي از اقشار كم درآمد و سطح نازلي از كميت و كيفيت زندگي شكل ميگيرد و با عناويني همچون: حاشيهنشيني، اسكان غيررسمي، سكونتگاههاي خودرو و نابسامان و اجتماعات آلونكي ناميده ميشود.
محيطزندگي اين سكونتگاهها پذيراي نابهنجاريها و برانگيزاننده آسيبهاي اجتماعي است كه گاه در استدلالي وارونه، علت پيدايش اين سكونتگاهها قلمداد ميشوند! هر چند شرايط كالبدي اسكان غيررسمي در ايران- از نظر مصالح به كار برده شده، سرانه مسكوني و برخورداري از خدمات اجتماعي و زيربنايي- به وخامت اين شرايط در بسياري از كشورهاي "جنوب" نيست. ليكن محروميت و تبعيض در قياس با ديگر نواحي شهري و فقر و فساد فزاينده اجتماعي، آنها را كانوني بحراني و ضد توسعه پايدار انساني نموده است.
مجاورت اسكان غيررسمي با شهرها، به ويژه كلانشهرها، از موانع ايفاي نقش كليدي شهرها در توسعه ملي و پيشتازي آنها در استفاده از فرصتهاي برآمده از جهاني شدن اقتصاد است و جاي ترديد نيست كه در فرآيند جهانيسازي، كثيري از شهروندان به حاشيه رانده شده و از بسياري حمايتهاي اجتماعي نيز محروم ميشوند. بدين سبب، اسكان غيررسمي باز توليد شده، بسط يافته و "داستان دو شهر" به حقيقت ميپيوندد. با اين اوصاف، پرداختن به مساله اسكان غيررسمي، نه تنها ضرورتي بر آمده از ارزشهاي اعتقادي و انساني، بلكه سازگار با منافع اجتماعي و پايداري سكونتگاهها و توسعه ملي است. نبايد فراموش كرد كه فقر در " هر جا" تهديد براي " همهجا" است.
فهرست مطالب
اسکان غیر رسمی در جهان وایران 5
2-1-اسكان غيررسمي در جهان 5
2-2- تاريخچه حاشيهنشيني 26
شاخصهاي خارجي و داخلي موثر در كيفيت و اندازه سكونتگاهها 27
2-3- روندكنوني در جهان 29
2-4- اسكان غيررسمي در ايران 52
تحولات جمعیت شهری و روستایی ایران طی سالهای 55 تا 75
جمعبندي
منابع