پرسشنامه راهبردهای یادگیری شناختی و فراشناختی کرمی

پرسشنامه راهبردهاي يادگيري توسط كرمي (1381) ساخته شد كه راهبردهاي شناختي و فراشناختي را مي‌سنجد. اين پرسشنامه از 86 ماده تشكيل شده كه 49 ماده آن مربوط به راهبردهاي شناختي و 37 ماده ديگر مربوط به راهبردهاي فراشناختي است. شيوة پاسخگويي به ماده‌ها به صورت پيوستاري از صفر تا 9 است. راهبردهاي شناختي به سه زير مجموعه تكرار يا مرور، بسط يا گسترش معنايي و سازماندهي و راهبردهاي فراشناختي به دو مجموعه دانش و كنترل خود و دانش و كنترل فرايند تقسيم شده‌اند. هر يك از زيرمجموعه‌هاي راهبردهاي شناختي به دو دسته ويژه تكاليف ساده و ويژه تكاليف پيچيده تقسيم شده‌اند. زير مجموعه‌هاي راهبردهاي فراشناختي، دانش و كنترل خود به گروه‌هاي كوچك تقسيم نشده‌اند ولي راهبردهاي دانش و كنترل فرايند به سه دسته شامل برنامه‌ريزي، كنترل و ارزشيابي و نظم‌دهي تقسيم شده‌ است كه مجموعه اين 10 راهبرد مجموعه راهبردهاي يادگيري را تشكيل مي‌دهد.

شيوه نمره‌گذاري پرسشنامه بدين صورت است كه سؤالات مربوط به راهبردهايش بين ماده‌ها پراكنده شده‌اند. براي نمره‌گذاري راهبردها پاسخ داده شده به گزينه‌هاي مربوط به هر راهبرد جمع و تقسيم بر تعداد مي‌شوند و با توجه به اينكه پيوستار پاسخ از صفر تا 9 است، عدد بدست آمده را در 100 ضرب و بر 9 تقسيم مي‌كنيم تا نمره آن راهبردها بدست آيد. در جدول 3-5 سؤال‌هاي مربوط به هر يك از راهبردها آورده مي‌شود.

جدول3-5- سوال های مربوط به هریک از راهبردهای شناختی و فراشناختی
راهبردها شماره پرسش ها

راهبردهای
شناختی تکرار یا مرور
تکرار و مرور ویژه مطالب ساده و پایه 81- 80- 76- 58- 49- 43- 33- 27- 24-3
تکرار و مرور ویژه مطالب پیچیده 77- 74- 72- 67- 57- 55- 36- 35- 25- 13
بسط معنایی بسط و گسترش معنایی ویژه تکالیف ساده و پایه 68- 66- 60- 59- 18- 16- 4- 1
بسط و گسترش معنایی ویژه تکالیف پیچیده 79- 73- 70- 69- 53- 51- 41- 40- 22- 5
سازماندهی سازماندهی معنایی ویژه تکالیف پیچیده 52- 37- 26- 32
سازماندهی معنایی ویژه تکالیف پیچیده 56- 47- 29 -17 -12-7 -2

راهبرد های
فراشناختی دانش و کنترل خود تعهد، نگرش و توجه 86 – 83 -62 -61 -54 -46 -34 -28 -11
دانش و کنترل فرایند برنامه ریزی 78-65 – 64 -50-45 -42- 30 -19-15-10-8-6
ارزشیابی 85-82– 75 –71– 44-39 -38– 32-31- 21-14-9
نظم دهی 84- 63- 48 - 20

3-5-2-1-پايايي
پايايي اين پرسشنامه از طريق روش بازآزمايي و ضريب آلفا بدست آمده است. ثبات پرسشنامه راهبردهاي يادگيري با فاصله سه هفته روي 63 نفر از دانش‌آموزان پايه سوم دبيرستان (32 نفر دختر و 30 نفر پسر) به دست آمد. ضريب همبستگي بين نمره‌هاي اجراي اول و دوم نشان دهنده ثبات بالا براي كل راهبردها و راهبردهاي فرعي است. راهبردهاي فرعي (بين حداقل 85/0 و حداكثر 91/0 بوده است و پايايي بازآزمايي كل 98/0 بوده است (كرمي، 1381).
همچنین در این پژوهش پایایی این ابزار با روش آلفای کرانباخ محاسبه و میزان آن برابر با 82/0 شده است.

3-5-2-2- روایی
در یک پژوهش کرمی(1381) براي بررسي اعتبار پرسشنامه، این ابزار را در اختيار 30 نفر از اساتيد و دانشجويان دوره دكترا كه با روانشناسي تربيتي و يادگيري سروكار داشتند قرار داده شد و نظر آنها نسبت به تك‌تك سؤال‌ها در رابطه با حيطه مورد سنجش خواسته شد. از 26 پرسشنامه اعاده شده كليه اساتيد هر 86 سؤال را تأييد نموده منتهي براي برخي از سؤال‌ها پيشنهاد اصلاحي داشتند كه اين پيشنهادات در تهيه پرسشنامه نهايي اعمال گرديد (كرمي، 1381).

در این پرسشنامه کرمی با توجه به مباني نظري تحقيق در آغاز تعريف دقيقي از حيطه رفتار مورد اندازه‌گيري (راهبردهاي يادگيري مطالعه) ارائه كرده و راهبردهاي اصلي را به بعد از اصلاحاتي كه صاحب نظران متذكر شده بودند در نظر گرفته و آنگاه تعيين مي‌كنند كه آيا پرسشنامه حيطه مورد نظر را اندازه‌گيري مي‌كند يا نه. بين سؤال‌هاي تحت پوشش هر حيطه همساني دورني محاسبه شده و ضريب آلفاي محاسبه شده براي حيطه‌هاي فرعي بين 69/0 تا 88/0 بود كه هركدام در سطح بالايي قرار داشتند و بيانگر آن است كه سؤال‌هاي طرح شده حيطه مورد نظر را اندازه‌گيري مي‌كنند (كرمي، 1381)