حقوق
همانند غالب معاهدات و اسناد بینالمللی، پاسخهایی که که نظام حقوق کیفری ایران و افغانستان در حقوق داخلی خود در قبال جرم پولشویی و جلوگیری و مبارزه با این جرم در پیش گرفتهاند، به دو دسته پاسخهای پیشگیرانه صرف و پاسخهای سرکوبگر تقسیم میشوند. در این مبحث نیز ابتدا به تدابیر پیشگیرانه غیرسرکوبگرایانه و سپس به تدابیر سرکوبگرایانه، یعنی مجازاتهای پیشبینی شده در حقوق کیفری دو کشور میپردازیم.
در رابطه با پیشگیری از جرم پولشویی، غالب نظامهای عدالت کیفری، با توجه به ویژگیهای این جرم، بهترین راه برای پیشگیری از ارتکاب جرم پولشویی را، پیشگیری وضعی تشخیص دادهاند؛ یعنی کنترل و نظارت بر شیوههای معمول ارتکاب جرم پولشویی. پیشگیری وضعی، غیرکیفری و بزه دیده مدار است و رونالد کلارک در تعریف پیشگیری وضعی چنین میگوید:
«پیشگیری وضعی شامل اقدامات و روشهایی است برای کاهش فرصت که به سوی شکل کاملا خاصی از جرم نشانه میرود، متضمن طراحی و مدیریت محیط بلاواسطه یا همان نظارت و تحت نفوذ در آوردن هرچه پایدارتر و سازمان یافتهتر محل وقوع جرم است، به طوری که زحمات و خطرات ناشی از اقدام برای ارتکاب جرم را افزایش داده و سود حاصله، به طوری که در نظر اکثر مرتکبین جلوه گر میشود، را کاهش میدهد.»
تدابیر پیشگیرانهای که برای جرم پولشویی در نظر گرفته شده است از نوع تدابیر پیشگیرانه وضعی است و مطابق تعریف فوق، این تدابیر برای هر جرم، متفاوت در نظر گرفته و اعمال میشود که در رابطه با جرم پولشویی بواسطه بانکها، موسسات و برخی مشاغل اعمال میگردد. استفاده از تدابیر پیشگیرانه وضعی از یک سو ریسک ارتکاب را بالا میبرد و از سوی دیگر در صورت لزوم، تعقیب و شناسایی مظنونین و مرتکبین را آسانتر مینماید.
فهرست مطالب
مبحث اول: تعریف و مفهوم جرم پولشویی 3
بند اول: تعریف و مفهوم جرم پولشویی 3
1- تعریف پولشویی در لغت 3
2- مفهوم پولشویی در دکترین 5
3- تعریف قانونی پولشویی 8
4- تعریف پولشویی در اسناد بینالمللی 13
4-1- کنوانسیون وین 1988 13
4-2- گروه کاری اقدام مالی برای مبارزه با پولشویی 1989 14
4-3- طرح دستورالعمل جامعه اروپا 1990 15
4-4- کنوانسون پالرمو 2000 15
بند دوم: مفاهیم مرتبط 16
1- جرایم مقدم و جرم پولشویی 16
2- جرم مخفی کردن و جرم پولشویی 21
پاسخهای نظام حقوق کیفری، نحوه رسیدگی و اثبات جرم پولشویی 24
مبحث اول: پاسخهای نظام حقوق کیفری 26
بند اول: تدابیر پیشگیرانه از طریق بانکها و موسسات مالی 26
1- شناسایی مشتری 27
2-طبقهبندی مشتری بر مبنای ریسک 30
3-گزارشدهی و تشخیص موارد مشکوک 31
بند دوم: ضمانت اجرای کیفری 34
1- مجازاتهای اصلی 35
1-1- حبس 35
1-2- مجازاتهای مالی 40
1-2-1- جزای نقدی 40
1-2-2- مصادره 45
2- مجازاتهای تبعی و تکمیلی 51
2-1- محرومیتهای اجتماعی 51
2-2- انتشار حکم محکومیت 54
مبحث دوم: نحوه رسیدگی 55
بند اول: پردازش اطلاعات و عدم افشای آن 56
بند دوم: نهاد رسیدگی کننده به جرم پولشویی 65
1- شورای عالی مبارزه با پولشویی 65
2- واحد استخبارات مالی 69
مبحث سوم: نحوه اثبات جرم پولشویی 72
بند اول: نقش اماره تصرف و اصول صحت و برائت 73
بند دوم: نقش معاملات مشکوک در اثبات جرم 74
بند سوم: افتراقی شدن تحصیل دلیل 78
نتیجه 83
منابع 97
قوانین 97
منابع فارسی: 97
کتاب ها 97
مقالات 99
پایان نامهها 101
منابع عربی: 102
کتابها 102