پیدایش و پیشینه ادبیات کودک در عراق و بررسی آثار پیشگامان این عرصه

عراق یکی از مهم ترین کشورهای عربی بشمار می رود که خیلی زود به تربیت ادبیات کودک چه در قالب داستان و شعر و چه در روزنامه و مطبوعات و یا نقد و بررسی آن پرداخته و در این زمینه توجه و اهمیت خاصی به فرزندان خود نموده است . در کشور عراق اهمیت زیادی به کودک از دوران پیش دبستان و مهد کودک تا مرحله نوجوانی و بلوغ داده شده است . و مجموعه ای از برنامه ها و راهکارهای رشد را برای ارتقا او در همه زمینه ها ترسیم شده است .

و در این راستا به همه ی جوانب و زمینه های زیست محیطی و اجتماعی و تربیتی و ادبی و علمی او توجه و عنایت خاصی شده است . و در زمان حزب بعث ، شیوه های آموزشی مبتنی بر نظام کمونیستی و غیر دینی بمنظور جهت دهی به فعالیت ها و سرگرمی ها و علاقه مندی های کودکان و کتب و مدارس آنها پی ریزی شد .

ادبیات کودک عراق در دهه ی بیست قرن بیستم تحت تأثیر « احمد شوقی » شاعر و نویسنده مصری کودک عرب ، شکل نوینی به خود گرفت .از سال 1920م به بعد طیف وسیعی از روزنامه ها و مجلات ویژه ی کودک پا به عرصه ادبیات این سرزمین گذاشت . در سال 1923م نخستین مجله ی تخصصی کودک با نام « تلمیذ العراقی » ( دانش آموز عراقی ) تحت نظارت ، « سعید فهیم ظاهر » منتشر شد . از مهم ترین نشریات کودک دیگر می توان نشریه ی « الکشاف العراقی » در سال 1924م به سردبیری « محمود ندیم » و مجله ی « مدرسه » در سال 1926م را نام برد .»

فهرست مطالب
1. نگاهی به ادبیات کودکان 1
1-1 . کودک و دوران کودکی 2
1-1-1 . اهمّیّت و جایگاه دوره ی کودکی 3
1-1-2 . دیدگاه اسلام به کودک 4
1-2 . تعریف ادبیات کودک 7
1-3 . اصطلاح ادبیات کودک 8
1-4. دیدگاه های متفاوت درباره ادبیات کودک 15
1-5 . اهمیت و اهداف ادبیات کودک 21
1-5-1 . اهداف ادبیات کودک 22
1-5-1-1 . اهداف تربیتی 22
1-5-1-2. اهداف زبانی 23
1-5-1-3 . اهداف تعلیمی ، آموزشی و شناختی 25
1-5-1-4. اهداف تفریحی 26
1-5-1-5. اهداف زیبایی شناختی و ذوقی 27
1- 6 . تأثیرادبیات کودک در رشد شخصیت کودک 28
1-7 . وظایف ادبیات کودک 31
1-7-1. وظیفه اجتماعی 31
1-7-2. وظیفه تاریخی و فرهنگی 32
1-8 . انواع ادبیات کودک 33
1-8-1 . قصه 34
1-8-1-1. قصه های خیالی 36
1-8-1-2. قصه های جن و پری و جادوگران 38
1-8-1-3. قصه های حیوانات 39
1-8-1-4. قصه های واقع گرایانه 42
1-8-1-5. قصه های تاریخی 43
1-8-1-6. قصه های دینی 44
1-8-1-7. قصه های ادبی 45
1-8-1-8. قصه های فکاهی 46
1-8-1-9. قصه های علمی 46
1-8-2 . شعر کودک 48
1-8-2-1. خیال در شعر کودک 48
1-8-2-2 . وزن در شعر کودک 49
1-8-2-3 . انواع شعر کودک 51
1-8-2-3-1 . لالایی ها 51
1-8-2-3-2. متل ها 51
1-8-2-3-3 . شعرهای غنایی 52
1-8-2-3-4 . قصه های منظوم 52
1-9. پیدایش و سیر تاریخی ادبیات کودک 52
1-9-1 . تاریخچه ادبیات کودک در جهان 56
1-9-2. ادبیات کودک در سرزمین های عربی 62

4-1 . بیانگذاران ادبیات کودک در عراق 68
4-1-1 . نمونه ی شعر از احمد حقی حلی 71
4- 2 . شعر کودکان در کشور عراق 71

4-3-1 . نمونه ای از داستان ذکری لعیبی 76
4-4 . نمایش کودکانه در کشور عراق 79

4-5-1 . نمونه شعر از یاسین نبیل 84
4-6. لغت نامه ها و دایره المعارف خاص کودکان 87
4-7 . نقش مراکز انتشاراتی در توسعه ادبیات کودک 87
4-8 . ترانه های کودکانه 88

تجربه ای بدون مطالعه دقیق و برنامه ریزی صحیح 90

4-9-1 . تدریس کتب مدارس 92
4-9-2 . از بین بردن درک و خیال کودک عراقی 93

4-10 . نتیجه 95
الف . منابع فارسی 99
ب . منابع عربی 99