ماهیت و ویژگی های جو سازمانی و مفهوم پردازی  صاحب نظران از آن

در واقع جو سازمانی بازتاب‌های ادراک یک شخص از سازمانی است که به آن تعلق دارد. جو، مجموعه‌ای از ویژگی‌ها و عواملی است که به وسیله کارکنان درباره سازمانشان ادراک می شود که عاملی جهت تکوین و تکامل اعمال و رفتارشان تلقی می‌گردد. این پایان نامه در مورد جو سازمانی و با عنوان بررسی ماهیت و ویژگی های جو سازمانی و مفهوم پردازی صاحب نظران از آن می باشد.

جو سازمان نتیجه تعامل عقاید، هنجارها و ارزش‌های مشارکت‌کنندگان در محیط سازمان است. ساکن(2001) معتقد است جو ادراک شده در محیط سازمان دارای دو بعد اساسی است: جو علمی و جو اجتماعی. هر کدام از این دو بعد به نوبه خود دارای خصوصیات و ویژگی‌هایی هستند که در ارتباط با یکدیگر زمینه‌ی بهبود جو سازمان را فراهم می‌سازد. جو علمی بیانگر نحوه‌ی کاربرد سیستم‌های پاداش و تشویق،‌اثربخشی کارکنان و مدیران و فرآیندهای مشارکت‌جویانه که در مدرسه وجود دارند، می‌باشد. از طرف دیگر جو اجتماعی نتیجه پذیرش، همدردی و آسایش و نظم در امکانات سازمان، مشارکت کارکنان در برنامه‌ها و فعالیت‌ها، هنجارهای گروهی حاکم و ساختار و نظام حمایتی کارکنان می‌باشد. به عبارت دیگر وجود آزاداندیشی، اعتماد، احترام، روحیه بالا، مواظبت، خونگرمی، همبستگی در سازمان بیانگر جو مثبت است.

علاوه بر این یک جو مثبت به رضایت خاطر، افزایش پیشرفت تحصیلی با بهره‌وری منجر می‌گردد. از طرف دیگر سازمان با جو منفی فاقد آزاداندیشی، اعتماد، خونگرمیو همبستگی می‌باشند، به طور معمول افرادی که در یک جو منفی به کار و فعالیت مشغول هستند، متمایل به ابراز نارضایتی می‌باشند. در نتیجه کارکنان در یک جو منفی پیشرفتی نمی‌کنند. به طور کلی روابط کارمند و مدیر نقش مهمی در خلق یک جو مثبت در سازمان ایفا می‌کند و کارکنان در سازمان‌های کوچک‌تر، جو سازمانی بازتری نسبت به کارکنان سازمان بزرگتر تجربه می‌کنند. نتایج مطالعات حاکی از این هستند که مدیر اثربخش نه تنها کارمندان را در فعالیت‌های سازمانی درگیر می‌سازد، بلکه وقت و فرصت بیشتری را در پاسخگویی به سؤالات جهت دریافت جواب‌های دقیق‌تر و کامل‌تر ایجاد می‌نماید (شیرزادی، 1385).

فهرست مطالب
تعریف مفهومی جو سازمانی
تعریف عملیاتی جو سازمانی
الف: جو سازمانی 5
2-2-1-تعاریف جو سازمانی 5
جدول 1: تعاریف جوسازمانی از دیدگاه تنی چند از صاحبنظران 16
2-2-2-ویژگی‌های جو سازمانی 16
جدول 2: ویژگی جو سازمانی از دیدگاه صاحبنظران 18
2-2-3-عوامل مؤثر بر جو سازمانی 19
جدول 3: عوامل تأثیرگذار بر جو سازمانی (شیرزادی، 1385) 21
2-2-4-ابعاد جو سازمانی 22
2-2-5-انواع جو سازمانی 23
جدول 4: جو حمایتی و جو تدافعی در سازمان‌ها (پرداختی، 1385) 25
2-2-6-نظریه‌های جو سازمانی: 25
2-2-6-1-مدل جو سازمانی هالپین و کرافت 25
شکل 1: جو مدرسه به عنوان ترکیبی از رفتار مدیر و معلمان (Silver, 1991) 27
جدول 5: ویژگی‌های شش نوع جو سازمانی (شیرزادی، 1385) 33
جدول 6: ویژگی‌های جو باز و بسته (شیرزادی، 1385) 33
2-2-6-2-مفهوم‌پردازی رنسیس لیکرت از جو سازمانی: 33
جدول 7: سیستم یک و چهار لیکرت 34
2-2-6-3-مفهوم‌پردازی هوی و سیبو از جو سازمانی 34
جدول 8: انواع جو بر حسب نظریه هوی و سیبو 39
2-2-6-4-مفهوم‌پردازی هریسون از جو سازمانی: 39
2-2-6-5-مفهوم‌پردازی هاجست از جو سازمانی 40
شکل 2: مفهوم‌پردازی هاجست از جو (پورسیف، 1385) 41
2-2-6-5-مفهوم‌پردازی ویزبورد از جو سازمانی 41
شکل 3: مدل 6 وجهی ویزبورد در رابطه با جو سازمانی 42
2-2-6-6-مفهوم‌پردازی تاجی‌یوری از جو سازمانی 42
شکل 4: مدل تعاملی روابط بین عوامل مؤثر در شکل‌گیری جو سازمانی (Owens, 1990) 43
2-2-6-7 مدل مفهومی 43
شکل 3-1: مدل مفهومی تحقیق محقق ساخته بر اساس نظریه هالپین و کرافت (1962) 44
بخش دوم: پیشینه پژوهش (تحقیقات انجام شده داخلی) 45
جدول 12: خلاصه تحقیقات داخلی 51
بخش: پیشینه پژوهش (تحقیقات انجام شده خارجی) 51
جدول 13: خلاصه تحقیقات خارجی 60

منابع