اقدام پژوهی چگونه توانستم فرهنگ خوردن صبحانه را دربین دبیران و همکاران نهادینه سازم؟

چکیده

همانگونه که واقفیم اهمیت خوردن صبحانه برای افزایش تمرکز و کارایی بخصوص در نظام آموزشی بر کسی پوشیده نیست. پژوهش‌هاي آماري نشان مي‌دهد كه درصد قابل توجهی از معلمان بدون صبحانه روزشان را آغاز مي‌كنند. اين در حالي است كه به دليل اهميت اين وعده غذايي در برخي از كشورهاي خارجي در مدارس برنامه صبحانه گذاشته شده است. در نظام آموزشی و در مدارس یکی از عوامل بالا بردن سطح کارایی و تمرکز بیشتر معلمین و کادر آموزشی خوردن صبحانه و تغذیه سالم است. مسئله اساسی که بنده را به انجام این اقدام پژوهی وا داشت.عدم علاقه و توجه همکاران این آموزشگاه به خوردن صبحانه بود که این مسئله باعث عدم تمرکز و پایین آمدن کارایی آنها در بحث تدریس و فعالیت های اجرایی شده بود. بنا بر این بنده تصمیم گرفتم با استفاده از روش ها و راهکار های جذاب آنها را به خوردن صبحانه ترغیب نمایم. پس از اقدامات صورت گرفته همکاران مورد بررسی به استفاده از تغذيه‌ي سالم بيش از پيش علاقمند شدند .عادت به استفاده از صبحانه سالم در بين همکاران بيشتر شد. مشاركت تغذيه اي در ميان همکاران و ديگر دست اندركاران مدرسه افزايش يافت. با رويكرد همکاران به استفاده از صبحانه سالم اطلاعات تغذيه اي آنها نيز افزايش پيدا كرد. اكثر همکاران كلاس به خودباوري در مورد تغذيه و صبحانه رسيدند.با استفاده ي صحيح از تغذيه سطح كمي و كيفي آموزشي افزايش پيدا كرد. ميل به نوشيدن شير به طور چشمگيري در ميان همکاران افزايش يافت. از آنجا که این اقدام پژوهی با جامعه آماری همکاران و دبیران صورت پذیرفته است،می توان آن را به دانش آموزان نیز بسط داد و از مزایای علاقه مند نمودن هر چه بیشتر دانش آموزان به صرف صبحانه در سیستم آموزشی بهره برد.

توصيف وضعيت موجود

بارها و بارها متوجه این مشکلات شده ام : خشک شدن نان،سرد شدن چای،جمع شدن حشرات،عدم علاقه همکاران به خوردن صبحانه و…. مشکل را با مدیر آموزشگاه و سایر همکاران مطرح کردم نظرات آنان را هم جویا شدم آنها نیز از این موضوع گلایه داشتند وابراز داشتند نخوردن صبحانه مشاهده شده و به گونه های مختلف سبب شده که تمرکز همکاران در آموزشگاه به هم بریزد و کارایی لازم را نداشته باشند. با نتیجه گیری از مشورت با پرسنل معاونین و همکاران متوجه شدم که این مشکل تقریبا همه کادر آموزشگاه است.از آنجایی که نخوردن صبحانه موجب سوء تغذیه و کاهش کارایی دبیران و سایر عوامل می‌شود و دبیرانی که صبحانه نمی‌خورند به دلیل کاهش دریافت مواد غذایی و کاهش انرژی بدن، زودتر خسته می‌شوند و تمرکز و قوه خلاقیت آنها در کلاس درس، کاهش می‌یابد. بر آن شدم تا این مشکل را حل کنم. در همین راستا با خود همکاران نیز مشورت کردم و سوالاتی از آنان پرسیدم : 1- چرا عده ی زیادی از عوامل آموزشگاه از خوردن صبحانه امتناع می کنند؟ 2- چرا برخی از همکاران با وجود آگاهی از تاثیر صبحانه بر یاددهی و تمرکز و کارایی باز هم صبحانه نخورده به مدرسه می آیند؟ و یا بدون خوردن صبحانه کار خود را شروع می کنند. پاسخ های همکاران با اینکه اغلب آنها واقعیت داشت اما دلایلی منطقی برای نخوردن صبحانه نبود. گردآوری اطلاعات و شواهد1 قبل از هر چیز پرسش نامه ای تهیه کردم و به همکاران دادم و از آنها خواستم تا پاسخ درست به سوالات بدهند و تاکید کردم که پاسخ درست آنها تاثیر مهمی در نتیجه گیری و روند تحقیق ام دارد. هدف از این پرسش نامه آشنایی بیشتر با طرز بینش همکاران و دانستن نظرات آنان در این رابطه بود . همکاران عواملی چون دیر بیدار شدن ، بی اشتهایی سر صبح ، بی علاقگی به مواد غذایی که معمولا در وعده ی صبحانه مصرف می گردد و… را دلیل نخوردن صبحانه می دانستند. البته ناگفته نماند در مصاحبه ای با مدیریت آموزشگاه علاوه بر موارد فوق دلایلی چون بی تفاوتی بعضی از همکاران به وعده ی غذایی صبحانه نیز ذکر شد که از اهمیت بالایی برخوردار است. بعد از تهیه ی پرسش نامه واجرای مصاحبه جهت بررسی وضعیت موجود جلسه ای بامعاونین و همکاران ترتیب دادم و در مورد سوالات زیر با آنان صحبت کردم: همکاران آموزشگاه پاسخها و راهکارهایی تقریبا مشابه ارائه کردند که به اختصار بیان می کنیم : آنان یکی از دلایل مهم هدر رفتن وقت آموزشی را نخوردن صبحانه می دانستند و با بیان دلایلی مشابه راهکارهایی از جمله برگزاری جلسه ای با دبیران و توجیه آنان در رابطه با اهمیت صبحانه و راههای تشویق آنها به خوردن صبحانه و تنوع دادن به وعده ی غذایی صبحانه ارائه نمودند . بعد با مطالعاتی که در این زمینه داشتم از نظرات محققان و دانشمندان نیز آگاه شدم. تعریف صبحانه : وعده غذایی سبکی است که معمولا همانطور که از نامش پیداست صبح هنگام و پس از بیدار شدن از خواب آن رامی خورند. درنقاط مختلف دنیا از مواد غذایی متفاوتی برای صبحانه استفاده می کنند . نان درهمه جای دنیا جزء لاینفک صبحانه می باشد معمولا انواع نان به همراه پنیر ، تخم مرغ ، کره ومربا – حبوبات ، کیک ، کلوچه ، انواع گوشت ، انواع میوه وآب میوه به عنوان صبحانه مصرف می گردد . بسیاری از متخصصین تغذیه ، صبحانه را وعده بسیار بااهمیتی می دانند که درآغاز روز ، انرژی ومواد مغذی مورد نیاز بدن را فراهم می نماید تحقیقات نشان می دهد که غذایی که صبح هنگام خورده شود نسبت به غذایی که عصر یاشب مصرف شود خیلی کمتر سبب چاقی می گردد .