عدم كنترل عوامل ناخاسته و كاهش روائي در تحقيقات تجربي

انتخاب و گزينش يك طرح ويژه، به نوع هدفهاي تحقيق، نوع متغيرهايي كه بايد مورد دستكاري قرار بگيرند و به نوع شرايط و محدوديت هايي بستگي دارد كه تحقيق بايد در آن صورت پذيرد. به عبارت ديگر، انتخاب طرح تحقيقي، به مسائلي از قبيل: چگونگي گزينش آزمودني ها براي گروههاي تجربي و شاهد، چگونگي دستكاري متغيرهاي بازيگر در موقعيت پژوهشي، چگونگي كنترل متغيرهاي نامربوط و ناخواسته در موقعيت و چگونگي نوع تجزيه و تحليل آماري كه براي تعبير و تفسير روابط بين متغيرهاي موجود در شرايط تجربي مورد استفاده قرار مي گيرد، بستگي دارد.

در اين تحقيق براي هر يك از انواع تحقيقات تجربي (مقدماتي، حقيقي، نيمه تجربي) سه طرح مورد بررسي قرار مي گيرد و براي توصيف بهتر آنها از نشانه هايي نيز استفاده شده است كه ذيلاً اين نشانه ها را توضيح مي دهيم:

X = نشانه اي براي وجود متغير مستقل در تجربه است، نظير روش ويژه اي از آموزش زبان فارسي (هنگامي كه چند متغير مستقل در تجربه وجود دارد، به Xها انديسهايي عددي مانند  و غيره داده مي شود.)

1= نشانه اي براي عدم وجود متغير مستقل يا عدم اجراي آزمون در تجربه است. به عبارت ديگر، خط تيره به جاي هر عاملي كه قرار بگيرد نمايانگر عدم حضور آن عامل در موقعيت تحقيق است.

T=نشانه اي براي استفاده از وسيله اي از سنجش و اندازه گيري كه گاهي ممكن است به عنوان آزمونهاي مقدماتي يا نهايي به كار رود، كه در آن حالت اگر در طرح، سمت چپ متغير مستقل قرار گيرد نماينده آزمون مقدماتي و اگر در سمت راست باشد نماينده آزمون نهايي است. (اگر در يك طرح، چند آزمون، چه مقدماتي و چه نهايي به كار رود به T ها انديسهايي عددي مانند  و غيره داده مي شود.)

R= نشانه اي براي وجود گزينش تصادفي آزمودني ها و تقسيم تصادفي آنان به گروههاي تجربي و شاهد است. اگر در طرحي از طرحهاي تحقيقي، اين نشانه وجود نداشته باشد. اين بدان معني است كه طرح مذكور از روش گزينش و تقسيم تصادفي آزمودني ها بهره نگرفته است.