امروزه علم جرم شناسی و جامعه شناسی ثابت کرده است که نهی عملی به عنوان یک جرم و تعیین مجازات برای آن و به کبفر رساندن مرتکب نمی تواند تنها راه یا بهترین و آخرین راه ÷یگیری از ارتکاب آن باشد، بلکه بهترین راه برای حل این معضلات ÷ی بردن به علتها و شناخت عوامل موثر در ایجاد آنها می باشد، کنترل ناهنجاریها از طریق بوجود آوردن انگیزه های مناسب اقتصادی – اجتماعی و فراهم کردن زمینه های اجتناب از عمل خلاف مد نظرات و قاچاق هم از این قاعده مستثنی نیست. ورود و خروج کالا و ارز به کشور به صورت قاچاق و غیرقانونی که اغلب به منظور تحصیل سود انجام می شود به تدریج به چرخه ای بزرگ تبدیل شده و در حد قابل توجهی از نیروی انسانی جامعه را به خود مضغول کرده به گونه ای که تأثیر آن بر اقتصاد کشور اجتناب نا÷ذیر می باشد. به همین دلیل تأمل و بررسی دقیق تر و شناخت بیشتر این ÷دیده نامطلوب اجتماعی و اقتصادی، برای مقابله بهتر با آن ضروری است به همین جهت این ÷دیده را در چند بخش مورد بررسی قرار خواهیم داد.