ادبیات نظری و پیشینه تجربی جو سازمانی

مقدمه ادبیات نظری و پیشینه تجربی جو سازمانی : جو سازمانی، اصطلاح وسیعی است که به ادراک کارکنان از محیط عمومی کار در سازمان اطلاق می‌شود و متأثر از سازمان رسمی، غیر رسمی، شخصیت افراد و رهبری سازمانی است. در واقع جو یک سازمان تقریباً می‌تواند به عنوان شخصیت سازمان در نظر گرفته شود؛ یعنی نسبت جو به سازمان، مثل نسبت شخصیت به فرد است (هوی و میسکل، 1987). هر یک از نظریه‌پردازان از دیدگاه خاص خود به مفاهیمی همچون جو سازمانی و رضایت شغلی می‌نگرند.

در مورد مفهوم جو سازمانی که در اواخر دهه شصت متداول و رایج شد، ایوانز می‌گوید: «جو سازمانی به هویت جامع سازمان اشاره دارد و اجماعی است از احساسات و ادراکاتی که افراد راجع به محیط کاری و در محل اشتغال خود دارند» (ایوانز، 1996). شاید این شبهه برای برخی از افراد به وجود آید که جو سازمانی و رضایت شغلی مفاهیمی مشابه و دارای همپوشانی هستند که در این رابطه باید اذعان داشت؛ در جو سازمانی سعی می‌شود احساس و ادراک کارکنان نسبت به جنبه‌های عینی و محسوس سازمان مورد بررسی قرار گیرد، ولی در رضایت شغلی، این مسأله بررسی می‌شود که آیا اعضای سازمان از وضعیت موجود این مؤلفه‌ها احساس خشنودی و رضایت می‌کنند؟ به عبارت دیگر، آیا احساس کارکنان نسبت به جنبه‌های عینی و محسوس سازمان، رضایت و خشنودی آن‌ها را به همراه دارد یا خیر؟
لذا در این فصل ابتدا به بررسی جو سازمانی و در پایان نیز به بررسی تحقیقات انجام شده در داخل کشور و خارج از کشور می‌پردازیم.

فهرست مطالب

الف: جو سازمانی 8
2-2-1-تعاریف جو سازمانی 8
جدول 1: تعاریف جوسازمانی از دیدگاه تنی چند از صاحبنظران 19
2-2-2-ویژگی‌های جو سازمانی 19
جدول 2: ویژگی جو سازمانی از دیدگاه صاحبنظران 22
2-2-3-عوامل مؤثر بر جو سازمانی 22
جدول 3: عوامل تأثیرگذار بر جو سازمانی (شیرزادی، 1385) 25
2-2-4-ابعاد جو سازمانی 26
2-2-5-انواع جو سازمانی 27
جدول 4: جو حمایتی و جو تدافعی در سازمان‌ها (پرداختی، 1385) 29
2-2-6-نظریه‌های جو سازمانی: 29
2-2-6-1-مدل جو سازمانی هالپین و کرافت 29
شکل 1: جو مدرسه به عنوان ترکیبی از رفتار مدیر و معلمان (Silver, 1991) 31
جدول 5: ویژگی‌های شش نوع جو سازمانی (شیرزادی، 1385) 37
جدول 6: ویژگی‌های جو باز و بسته (شیرزادی، 1385) 37
2-2-6-2-مفهوم‌پردازی رنسیس لیکرت از جو سازمانی: 37
جدول 7: سیستم یک و چهار لیکرت 38
2-2-6-3-مفهوم‌پردازی هوی و سیبو از جو سازمانی 38
جدول 8: انواع جو بر حسب نظریه هوی و سیبو 43
2-2-6-4-مفهوم‌پردازی هریسون از جو سازمانی: 43
2-2-6-5-مفهوم‌پردازی هاجست از جو سازمانی 44
شکل 2: مفهوم‌پردازی هاجست از جو (پورسیف، 1385) 45
2-2-6-5-مفهوم‌پردازی ویزبورد از جو سازمانی 45
شکل 3: مدل 6 وجهی ویزبورد در رابطه با جو سازمانی 46
2-2-6-6-مفهوم‌پردازی تاجی‌یوری از جو سازمانی 46
شکل 4: مدل تعاملی روابط بین عوامل مؤثر در شکل‌گیری جو سازمانی (Owens, 1990) 47
2-2-6-7 مدل مفهومی 47
شکل 3-1: مدل مفهومی تحقیق محقق ساخته بر اساس نظریه هالپین و کرافت (1962) 48
جدول 12: خلاصه تحقیقات داخلی
بخش سوم: پیشینه پژوهش (تحقیقات انجام شده خارجی)
جدول 13: خلاصه تحقیقات خارجی

منابع