مدل تعالی سازمانی در ایران و خودارزیابی در آن با تشریح سطوح سرآمدی و معیارهای نه گانه

سازمان همواره علاقه دارند ارزيابي كنند كه چگونه هستند زيرا چنين تصور مي‌شود كه اگر بدانيم چگونه ايم، بهتر مي‌توانيم براي آينده برنامه ريزي كنيم و تصيميم بگيريم كه “چگونه باشيم” يكي از بهترين روشهاي ارزيابي سازماني، خود ارزيابي است كه در مدل EFQM به آن توجه ويژه اي شده است. در اين ادامه مفاهيم مرتبط با خود ارزيابي سازماني را منطبق بر مدل EFQM تشريح مي‌كنيم. خودارزيابي ، يک بازنگري منظم ، سيستماتيک و جامع از فعاليتهاي سازمان و نتايج آن بر اساس يک مدل سرآمدي عملکرد مانند EFQM است. فرآيند خودارزيابي به سازمان اجازه ميدهد بطور شفاف نقاط قوت و نيز حوزه هاي نيازمند بهبود را شناسايي کند .

مدل تعالي سازماني در شرايطي در ايران مطرح مي شود كه در جهان بيش از 70 مدل سرآمدي ملي و 90 جايزه كيفيت وجود دارد كه عموماً بهره گرفته از مدل هاي EFQM و بالدريج بوده و بسوي يكديگر همگرا شده اند . گويا زبان رقابت در همه جاي دنيا يكي است که موسسات اقتصادي را از آموختن الفباي مديريت فراگير سازماني گريزي نيست.لزوم رقابت پذيرشدن بخش صنعت و معدن با رويكرد جهاني و توصيه هاي مشاركت ها و ادغام هاي صنعتي با جهان براي امكان دستيابي به بازار جهاني و ايجاد اعتبار جهاني براي اين بخش باعث شد كه در وزارت صنايع و معادن طراحي مدلي جهاني مورد توجه و اقدام قرار گيرد مدلهايي كه چندين سال بود جوامع صنعتي جهاني آنها را پذيرفته و دنبال كرده بودند.

طي سالهاي 1378 تا 1381 دو مدل اصلي مالكوم بالدريج و EFQM و تغييراتي كه احياناًُ برخي كشورهاي ديگر روي اين دو مدل صورت داده بودند توسط وزارت صنايع و معادن و موسسه مطالعات بهره وري و منابع انساني مورد بررسي قرار گرفت . فرآيند انتخاب نيز با تشكيل گروههاي كارشناسي و جمع آوري اطلاعات وانجام ارتباطات با موسساتي كه اين مدلها را دنبال مي كردند و تهيه پيش نويس هاي لازم صورت گرفت پس در جلسات متعدد كميته هاي علمي مركب از كارشناسان و متخصصين سيستمهاي مديريت اين پيش نويس ها مطرح و در نهايت توسط كميته علمي مدل تعالي سازماني EFQM در تاريخ 10/3/82 به تصويب رسيد.

با تصويب مدل EFQM از سال 1382 اين مدل در زير مجموعه هاي وزارت صنايع و معادن به اجرا در آمد و اين وزارتخانه و موسسه مطالعات بهره وري و منابع انساني مقدمات جايزه ملي بهره وري و تعالي سازماني را پي ريزي کردند که در طول دو دوره از برگزاري جايزه ملي بهره وري و تعالي سازماني تعدادي از شرکتهاي بزرگ دولتي و تعداد محدودي از شرکتهاي بخش خصوصي اين مدل را دنبال کردند که پس از طي مرحله خودارزيابي موفق به پر کردن اظهار نامه جهت دريافت گواهينامه شدند(دل قوی، 1386: 74).

فهرست مطالب

• 2-3-1- تعریف مدل تعالی سازمانی
• 2-3-2- تاریخچه مدل های تعالی سازمانی
• 2-3-3- معیارهای نه گانه مدل تعالی سازمانی
• 2-3-3-1- رهبری
• 2-3-3-2- استراتژی
• 2-3-3-3- کارکنان
• 2-3-3-4- شراکت ها و منابع
• 2-3-3-5- فرآیندها، محصولات و خدمات
• 2-3-3-6- نتایج مشتری
• 2-3-3-7- نتایج کارکنان
• 2-3-3-8- نتایج معامله
• 2-3-3-9- نتایج کلیدی
• 2-3-4- خودارزیابی در مدل EFQM
• 2-3-4-1- فرآیند عمومی خودارزیابی
• 2-3-4-2- روشهای خودارزیابی
• 2-3-5- مزایای مدل تعالی سازمانی
• 2-3-5-1- مأموریت EFQM چیست؟
• 2-3-6- اطلاعات و دانش و مدل تعالی سازمانی
• 2-3-7- سطوح سرآمدی در مدل تعالی سازمانی و فرآیند دریافت جایزه
• 2-3-7-1- سطح 1 : متعهد به سرآمدی
• 2-3-7-2- سطح 2: شناخته شده برای سرآمدی
• 2-3-7-3- سطوح 3 و 4 و 5 : برگزیدگان اولیه، برگزیدگان جایزه مقدماتی و برنده جایزه نهایی
• 2-3-8- مدل تعالی سازمانی در ایران
• 2-3-9- جایزه ملی تعالی سازمانی

• 2-4- بخش دوم: پیشینه تجربی پژوهش مدل تعالی سازمانی
• 2-4-1- پیشینه داخلی پژوهش مدل تعالی سازمانی
• 2-4-2- پیشینه خارجی پژوهش مدل تعالی سازمانی

•
• منابع و مآخذ
• منابع فارسی
• منابع لاتین