اقدام پژوهی چگونه توانستم به کمک الگوی بشقاب غذای سالم و آموزش موازین بهداشتی سلامتی را در بین دانش آموزانم گسترش دهم.

چكيده

شكل‏ گيري رفتار تغذيه ‏اي كودك در سال‌هاي اول زندگي همگام با شكل‏ گيري ساير عوامل شخصيتي و رفتاري او در تعيين سرنوشت و روند زندگي آينده ‏اش موثر و بااهميت است. ارتباط محكم و اثبات‏ شده بين تغذيه و رفتار وجود دارد. كمبود مواد مغذي احتمالي ناشي از سوءتغذيه، به‌خصوص در چند سال اول زندگي قادر است اثرات مخربي در تكامل سيستم عصبي و در نتيجه بر چگونگي رفتارها و كنش‏هاي فردي و در نهايت روي جايگاه اجتماعي شخص داشته باشد. به عنوان مثال فقر آهن، زمينه ‏ساز كم‏خوني و بي‏حالي و عدم تمركز كافي براي انجام كارهاي روزمره يا طي مدارج تحصيلي خواهد بود كه قاعدتا در زندگي فرد بسيار سرنوشت‏ ساز خواهد بود.در نوجوانان مقدار و نوع غذاها و میزان و نوع ورزش بر روی قد، رشد و سلامت تاثیر دارد. امروزه برای سنجش وضیعت سلامت و بهداشت جامعه،به وضیت عملکرد بهداشتی افراد بهای بیشتری داده می گردد تا تکنولوژی و سرویسهای پزشکی که در آن جامعه ارائه می گردد و تحقیقات نشان داده است که آموزش بهداشت در مدارس می تواند نقش بسزایی در این رابطه داشته باشد.به همین دلیل آموزش بهداشت در مدارس یکی از اولویتهای اصلی در برنامه های بهداشت کودکان و جامعه می باشد . این حق تمامی دانش آموزان است که در محیطی امن و سالم به آموختن بپردازند و برنامه پیشگیری از صدمات و جراحات ناخواسته جهت کمک به این مهم طراحی و اجرا می گردد. اينجانب … با توجه به موارد فوق تصميم گرفتم به کمک الگوی بشقاب غذای سالم و آموزش موازین بهداشتی سلامتی را در بین دانش آموزانم گسترش دهم.

مقدمه:

تأمین انرژی و مواد لازم برای فعالیت های ذهنی کودکان علاوه بر اینکه سلامت جسم آنها را تأمین می نماید بلکه به آنها کمک می نماید تا از ساعات حضور در کلاس ها بهترین بهره را ببرند و تمرکز حواس و یادگیری مطالب درسی به بالاترین حد ممکن خود برسد. این انرژی هم از طریق صبحانه که مهمترین وعده هایی که در زنگ تفریح دانش آموزان تهیه می گردد بایستی تأمین گردد. توجه به تغذیه فرزندان از مهم ترین وظایف والدین است، زیرا فرهنگ و عادات غذایی در خانه شکل می گیرد و در مدرسه تثبیت می گردد. کودکان در این سنین وابستگی خود را به خانواده برای تأمین نیازهای تغذیه ای کاملا از دست نداده اند معلمان، مربیان، و دوستان جدید مدرسه اثرات چشمگیری در تغییر عادت های غذایی آنها دارد. تغذیه دانش آموز از هر جا که تهیه شود، نوع و کیفیت آن مهم است. این کیفیت تنها مربوط به مدرسه نیست. تغذیه چه در خانه چه در مدرسه و چه در راه مدرسه باید مورد توجه قرار گیرد و این مسئله تنها از طریق آموزش صحیح به خانواده ها امکان پذیر است. به دنبال نخوردن غذا در طی خواب شب، اگر دانش آموز صبحانه نخورد به دلیل پایین افتادن قند خون توانایی و شرایط لازم را برای یادگیری مطالب در مدرسه نخواهد داشت. همچنین با فرارسيدن سال تحصيلي جديد احتمال ابتلا به بیماری‌های واگیردار ناشی از حضور دانش‌آموزان در کنار هم در مدارس افزایش مي يابد . از همین رو مسئولان بهداشتی و مسئولان مدارس باید تأکید بسیار زیادی بر شست و شوی دست دانش‌آموزان به‌ ویژه هنگام خروج آنها از دستشویی داشته باشند و آموزش‌های صحیح شستن دست به دانش‌آموزان نیز مد نظر قرار گیرد.علاوه بر این ها، والدین باید به فرزندان دانش‌آموز خود بیاموزند که قوانین مدرسه را بشناسند و به آن احترام بگذارند. وسایل شخصی مانند لیوان و دستمال را هر روز به همراه خود به مدرسه ببرند، برای نوشیدن آب در مدرسه از لیوان خود استفاده کنند، برای بهداشت فردی خود اهمیت قائل شوند و حداقل دو بار در هفته استحمام کنند، موهای خود را مرتب نگه دارند، جوراب‌های خود را مرتب بشویند و با ظاهری آراسته به مدرسه بروند، به تغذیه خود در مدرسه اهمیت بدهند و از مصرف مواد خوراکی کم ارزش مانند چیپس و پفک خودداری کنند، برای میان وعده از لقمه ‌های خانگی یا میوه استفاده کنند، اگر مواد خوراکی میان وعده را از بوفه مدرسه تهیه می‌کنند، مواد خوراکی‌ای را بخرند که دارای بسته بندی، مهر استاندارد و نشانی محل کارخانه باشد، از فروشندگان دوره‌گرد اطراف مدرسه خوراکی نخرند. صبح‌ها قبل از رفتن به مدرسه، حتماً صبحانه بخورند تا برای فراگیری درس‌ها انرژی کافی داشته باشند. کودکان و نوجوانان سرمایه بزرگ انسانی و آینده سازان کشور هستند پس کودکان سالم امروز پایه گذار جامعه سالم فردا خواهند بود مدرسه خانه دوم ماست ، زندگی در محیط بهداشتی لذت بخش است آب و هوا و زمین از نعمت های خدا وند است بنابر این باید در حفظ بهداشت آنها بکوشیم . در محیط اطراف ما به طور طبیعی میلیون ها میکروب وجود دارد ، اگر این میکروب ها به طریقی وارد بدن شوند تحت شرایطی می توانند بیماری زا شده و انسان را بیمار کنند . پس در مدرسه و در خانه، بهداشت فردی را رعایت نموده و پیامهای بهداشتی را به خانواده خود نیز انتقال دهید .

بيان مسئله و توصيف وضع موجود

اينجانب………………. در آموزشگاهي كه در آن مشغول به خدمت بودم بيشتر دانش آموزان بهداشت فردي را رعايت مي نمودند ولي در بين آن ها دانش آموزاني داشتم كه بسيار نامرتب و كثيف بودند و بوي آزار دهنده داشتند و اين مسئله باعث شده بود كه ارتباط آن ها با بچه ها مختل شود و اعتماد به نفس خود را از دست داده بودند. از آنجا كه بعد از خانواده، مدرسه مهمترين نقش را در سلامت كودك دارد و دانش آموز در مدرسه علاوه بر يادگيري مهارت خواندن و نوشتن دانش ها، نگرش ها و رفتارهاي جديد را مي‌آموزد اين رفتارها علاوه بر تاثير بر سلامت فردي، نقش تعيين كننده در سلامت خانواده و جامعه دارد. اينجانب تصميم گرفتم براي توسعه سلامت دانش آموزان آن ها را به رعايت هر چه بيشتر بهداشت فردي علاقه مند سازم. پيشينه و تاريخچه موضوع توجه به اهميت و پرورش بهداشت مدارس در كشورهاي مختلف جهان همزمان نبوده است و از نظر تاريخي كيفيت عمل و برنامه ريزي و فعاليت هاي بهداشت مدارس در كشورهاي مختلف متفاوت مي‌باشد. شايد اولين اقدام در زمينه بهداشت مدارس مربوط به كشور فرانسه باشد، اين كشور همراه طرح آموزش علمي خود در سال 1793 ميلادي ماده اي را در رابطه با بهداشت مدارس و انتخاب يك نفر پزشك به عنوان مسئول بهداشت مدارس به تصويب رساند در ايالات متحده آمريكا ويليام الكوت (Alcott) اولين اقدام در زمينه بهداشت مدرسه را در سال 1837 و در باره نحوه ساختمان و محيط مدرسه نمود در كشور هلند بهداري آموزشگاه ها در سال 1868 با استخدام دو نفر پزشك پايه گذاري شد، و سپس در سال 1942 اولين قانون مربوط به بهداشت مدارس به تصويب رسيد. در انگلستان آغاز كار بهداشت مدارس از سال 1907 و تحت نظارت ادارات آموزش محلي درآمد، در سال 1919 رياست پزشكان وزرات بهداري با حفظ سمت به رياست بهداشت مدارس نيز مصوب شد و در بيشتر مدارس محل خاصي هم براي كادر بهداشتي در نظر گرفته شد در سال 1290 شمسي مدارس جديد در ايران تاسيس گرديد در سال 1293 هياتي از پزشكان ايراني و اروپايي مقيم تهران تشكيلاتي به نام مجلس حفظ‌الصحه براي مراقبت بهداشت عمومي بوجود آوردند. در اواخر همين سال دكتر علي اكبر خان (اعتمادالسلطنه) به سمت مفتش صحي مدارس منصوب شد. در سال 1314 سازماني بنام "صحيه مدارس” در وزارت معارف و اوقاف و صنايع مستظرفه آنزمان بوجود آمد. اين اداره در سال 1318 ضميمه دانشكده پزشكي تهران گرديد. آيين نامه بهداري مدارس در سال 1315 در دو فصل و بيست و يك ماده تصويب گرديد. در سال 1320 دو باره به عنوان دفتر كل بهداري آموزشگاه ها به تشكيلات وزارت معارف پيوست و پس از آن به اداره كل بهداري آموزشگاه ها تغيير نام داد. در سال 1326 صحيه مدارس، مجددا ضميمه وزارت فرهنگ شد. در سال 1348 سازمان اداره بهداري آموزشگاه هاي كل كشور به اداره كل بهداري آموزشگاه هاي كشور تغيير نام يافت و در سال 1350 به منظور تربيت نيروي انساني براي اولين بار دوره دو ساله آموزش مراقبين بهداشت برقرار گرديد. در اسفند ماه سال 1375 اداره كل بهداري آموزشگاه ها با تغيير نام به اداره كل بهداشت مدارس، از وزارت آموزش و پرورش جدا و ضميمه وزارت بهداري شد. پس از مدتي اين اداره كل منحل و بهداشت مدارس بخشي از فعاليت هاي اداره كل بهداشت خانواده را تشكيل داد. در سال 1373 بعد از انتقال مراقبين بهداشت به آموزش و پرورش، بهداشت مدارس از اداره كل بهداشت خانواده منتزع گرديد و به صورت اداره مستقل در وزارت بهداشت و درمان فعاليت نمود. در سال 1379 با تصميم معاون بهداشتي وقت بهداشت مدارس ضميمه دفتر بهداشت دهان و دندان گرديد. در حال حاضر با تصويب ساختار تشكيلاتي جديد وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي وظيفه بهداشت مدارس قانونا به عهده دفتر سلامت جوانان و مدارس مي‌باشد.